Bu hazırlıqları gördüyü zaman daş yağmuru kəsildiyindən artıq
hücum edənlər yuxarıya baxmırdılar. Çöl donuzunu öz yuvasında
ovlayan bir dəstə ovçu tulası kimi tövşüyə-tövşüyə şalbanın sayəsində
artıq xeyli zədələnmiş, lakin hələ də dözən böyük qapının qarşısında
toplaşmışdılar. Quldurlar səbirsizliklə son və qəti zərbəni
gözləyirdilər. Bu zərbəylə artıq qapı sındınlmalı idi. Hamısı qapı
yıxılar- yıxılmaz tez bu zəngin kilsəyə, üç əsrdən bəri çoxlu qiymətli
şeylərin daxil olduğu bu xəzinəyə girmək üçün özünü qabağa
soxurdu. Onlar sevinclə və həris nərələrlə bir-birinə sanballı gümüş
xaçları, zəngin və qiymətli kilsə geyimlərini, məzar bəzəklərini,
balkonlardakı qiymətli şeyləri, şamdanları, qəndilləri, qiymətli
kasaları, altun və almazdan düzəldilmiş parlaq qabları xatırladırdılar.
Şübhəsiz, indi bu igidlər qaraçı qızı xilas etməkdən çox kilsəni qarət
etməyi düşünürdülər. Hətta onu da fərz edə bilərik ki, əgər
qarətçilərin bəhanəyə ehtiyacı vardısa, demək olar ki, bir çoxları üçün
Esmeralda yalnız bəhanə idi.
Onlar nəfəslərini saxlayıb əzələlərini gərginləşdirərək son zərbəni
vurmaq niyyətilə şalbanın ətrafına toplaşdıqda birdən dəhşətli bir
zarıltı eşidildi. Bu səs onların üstünə şalban düşdüyü zaman eşidilən
səsdən daha müdhiş idi. Sağ qalanlar və ağrıdan bağırma- yanlar
yuxarıya baxdılar: yuxarıdan adamların başına iki qaynar qurğuşun
seli axırdı. Avaraların arasında qaynar suyun qarın üzərində əmələ
gətirdiyi qara deşik kimi iki iri deşik əmələ gəlmiş, bədənləri
yanmışdı; ağndan bar-bar bağıran, can verən çoxlu adam vardı. Bu iki
müdhiş şırnaqdan sıçrayan zərrələr hücum edənlərin üzərinə saçılır,
dəmir vint kimi beyinlərini dəlirdi. Bədbəxtlərin başına dolu kimi od
yağırdı.
Yenə müdhiş iniltilər və bağırtılar başladı; hücum edənlər ağır
şalbanı ölülərin və can verənlərin üstünə atıb, ətrafa yayıldılar. Qor-
xaqlar da, cəsarətlilər də qaçırdı. Meydan ikinci dəfə boşaldı.
Hamı gözünü zəng qülləsinin təpəsinə dikmişdi. Orada fövqəladə
bir mənzərə canlanırdı. Ən üst qalereyada, mərkəzdəki girdə
pəncərənin üstündə, iki qüllənin arasından səmaya doğru böyük bir
alov ucalırdı. Bu alov minlərcə qığılcım saçan çılğın və müdhiş bir
alov idi. Külək onun odlu dillərini ətrafa yayırdı. Qırmızı işığın
göründüyü qaranlıq qalereyadan bir az aşağıdakı iki nov ağızlarını
qorxunc divlər kimi açaraq od püskürürdülər. Bu od yağışının parıltısı
göyün qaranlıq fonunda gümüşü rəngə çalırdı. Bu iki ərimiş qurğuşun
seli
727
downloaded from KitabYurdu.org
DÜNYA ƏDƏBİYYATI KLASSİKLƏRİ
yerə yaxınlaşdıqca susəpənin yüzlərcə deşiyindən tökülən su kimi
dərzə bənzəyirdi. Atəş selinin üzərində isə iki böyük qüllə vardı; biri
qırmızı, o biri qara; bu qüllələr göy üzünə saldıqları kölgədən daha
yüksəkdə görünürdülər. Qüllələrin üzərindəki iblis və əjdaha heykəl-
ləri onun dəhşətli görünüşünü daha da artırır, sanki, alovun işığında
hərəkət edirdilər; burada, sanki, qəhqəhələrlə gülən ilan ağızlan,
hürən köpək başları, ocağı üfürən kərtənkələlər, tüstüdən asqıran
əjdahalar vardı. Yatdığı dərin yuxudan gurultu və alovlarla oyanmış
və yenidən hərəkətsiz qalan bütün bu eybəcərlərin arasında hərəkət
edən yalnız bir eybəcər vardı ki, onun kölgəsi şam qarşısında görünən
xortdan kölgəsi kimi ara-sıra alovun aydınlığında qımıldayırdı.
Bu qəribə mayak, ehtimal ki, Bisetr təpələrindəki odunçuları
oyatmışdı. Onlar, şübhəsiz, Notr-Dam kilsəsinin qaranlığa qərq olmuş
qüllələrindən saçılan bu işığa dəhşətlə baxırdılar.
Quldurlar dəhşət içində susurdular; bu sükut ara-sıra yanan
tövlədəki atlardan kişnərtisi, açılıb-bağlanan pəncərələrin tappıltısı,
əlillər binasında əmələ gəlmiş qarışıqlıq, alovun və yanğının guyul-
tusu, yaralıların iniltisi, səkinin üzərinə yayılan qurğuşunlu yağışın və
monastıra qapanmış qorxmuş kanoniklərin səsilə pozulurdu.
Quldur dəstəsinin başçıları isə madam Qondelorye evinin ala-
qapısı altında gizlənərək, orada hərbi şura qurmuşdular. Qaraçılar
hersoqu kürsünün üstündə əyləşib yerdən 200 fut hündürlükdə
alovlanan fantastik ocağa dəhşətlə baxırdı; Klopen Truyefu hiddə-
tindən əllərini gəmirirdi.
-
Kilsəyə daxil olmaq heç mümkün deyil! - O, mırıldanaraq
dedi.
Qoca qaraçı Matias Xunqadi Spikali də mırıldanırdı:
-
Kilsə deyil ki, qoca cadugərdir!
-
Papanın bığlarına and içirəm, - vaxtilə hərbi qulluqda olmuş
yaşlı adam dedi, - kilsənin novları ərimiş qurğuşunu adamın başına
Lektur qalasından heç də pis tökmür.
Qaraçılar hersoqu bağırdı:
-
Alovun qarşısında hərəkət edən o iblisi görürsünüz?
-
Lənət şeytana, - Klopen cavab verdi, - bu ki məlun zəngça- lan
Kvazimododur!
Qaraçı başını yırğaladı:
-
Mən sizə dedim axı, bu şeytandır, istehkam iblisidir. O, silah-
lanmış aslan başlı əsgərə bənzəyir. Bəzən özünü idbar ata minmiş
728
downloaded from KitabYurdu.org
kimi göstərir. Sonra insanları daşa döndərib onlardan qüllələr tikir.
Onun tabeliyində əlli legion var. Buna heç bir şübhə ola bilməz ki, bu
odur. Mən onu dərhal tanıdım. O, bəzən türklər kimi ulduzlu parçadan
tikilmiş gözəl paltar geyir.
-
Bəs Belvin de l’Etual haradadır? - Klopen soruşdu.
-
Onu öldürüblər, - qaraçı qızlardan biri cavab verdi.
-
Demək, Notr-Dam kilsəsi xəstəxananın işini çoxaldacaqdır, -
Andre Leruz axmaqcasına gülərək dedi.
-
Yəni bu qapını sındırmaq heç cür mümkün deyil?! - Tun kralı
ayağını yerə vuraraq bağırdı.
Qaraçılar hersoqu məyus halda ərimiş qurğuşunu göstərdi.
Qurğuşun yenə də divarın qara fasadıyla aşağıya axır və öz arxasınca
iki ədəd uzun və parlaq iz buraxırdı.
-
Bəli, kilsələrin özlərini müdafiə etməsinə dair belə hallar
əvvəllər də olub. - Tun kralı ah çəkərək dedi. - Məsələn, İstanbuldakı
Aya- sofya qırx il bundan əvvəl üç dəfə dalbadal qübbələrini
silkələyərək Məhəmmədin ayparasını yerə atmışdı. Bu kilsəni tikmiş
Paris yepiskopu Gilyom isə cadugər imiş. Yəni biz buradan əliboş
gedəcəyik. Bu cübbəli canavarların bacımızı sabah asmasına yol
verəcəyik?
-
Həm də bu qədər qızıl-gümüşü əldən verməliyik! - Təssüf ki,
adını bilmədiyimiz quldurlardan biri əlavə etdi. - Gəlin bir də sınayaq,
- quldur təklif etdi.
Matias Xunqadi başını yırğaladı.
-
Qapıdan girə bilməyəcəyik. Başqa bir yol axtarmalıyıq. Zirzə-
midən, dəlikdən, lağımdan-filandan bir şey tapmalıyıq.
-
Kim bunu istəyir? - Klopen cavab verdi. - Mən ora qayıdıram.
Yaxşı yadıma düşdü, bəs təpədən-dırnağa silahlanmış tələbə Jan
hardadır?
-
Yəqin ki, öldürülmüşdür, - biri cavab verdi, - hər halda, onun
qəhqəhəsi eşidilmir.
-
Heyif, - Tun kralı qaşlarını çatıb dedi, - mənə elə gəlir ki, o,
qorxaqlardan deyildi. Bəs Pyer Qrenquar hanı?
-
Qrenquar, cənab kapitan Klopen, biz Sərraflar körpüsünə
çatar- çatmaz qaçıb getdi, - Andre Leruj cavab verdi.
Klopen ayağını yerə vuraraq bağırdı:
-
Vay sarsaq! Özü bizi qızışdırdı, işə gəldikdə qaçıb gizləndi.
Yaramaz boşboğaz! Cırıq qadın ayaqqabısı!
729
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |