Dunyoqarashni shakllantirish

---

JOURNAL OF INNOVATIONS IN SOCIAL SCIENCES
 
www.sciencebox.uz
Volume: 02 Issue: 04 | 2022
 
ISSN: 2181-2594
 
Journal of Innovations in Social Sciences
 
66 
TA’LIM-TARBIYA JARAYONIDA ILMIY VA UMUMMADANIY 
DUNYOQARASHNI SHAKLLANTIRISH 
 
 
Shamsiya Alimova
 
Buxoro davlat universiteti 
 
Annotatsiya: 
O„qituvchi - pedagogik va psixologik jihatdan o„z ixtisoslig bo'yicha maxsus 
ma‟lumotga ega, kasbiy tayyorgarlikka va yuksak axloqiy fazilatlarga boy, ta‟lim muassasalarida 
faoliyat ko„rsatuvchi shaxsdir. O‟qituvchi ta‟lim jarayonidao„qitish shakllarini optimal darajada 
tashkil etishni, barkamol shaxsni shakllantirish nazariyasini turli yangi g„oyalar bilan boyitishni 
puxta bilishi lozim. 
Kalit so’zlar:
O„qituvchi, pedagog, fazilatlar, ta‟lim, muassasalar, faoliyat, shaxs, o„qitish 
shakli, nazariya, yangi g„oya, bilim. 
 
Pedagogik texnika
- 
o'qituvchining nafaqat ta‟lim-tarbiya
 
jarayonida,balki butun kasbiy faoliyatida 
zarur bo'lgan umumiy pedagogic bilim va malakalari majmuidir. Pedagogik texnikaning muhim 
jihatlari-bu awalo, o'qituvchining mahoratini belgilovchi kasbiy ko'nikmalar hisoblanadi, ya‟ni uning 
savodli va ifodali so'zlay olishi, o'z fikr-mulohazasi va bilimini tushunarli tilda ta‟sirchan bayon 
qilishi, his-tuyg'usini jilovlay olishi, o'zining shaxsiy xususiyatlariga xos mimik va pantomimik 
qobiliyatlarga ega bo'lishi, aniq imo-ishora, ma‟noli qarash rag'batlantiruvchi yoki istehzoli 
tabassum, so'zning cheksiz qudrati orqali o'quvchilar ongiga va tafakkuriga ta‟sir o'tkazishi, 
hoziijavoblik psixologik bilimlarga ega bo'lishi kabilardir. O'qituvchining pedagogik texnikasi 
qanday ko'nikma va malakalardan iborat ekanligi, pedagogik texnika vositasida o'qituvchi ta‟lim 
muassasalarida ta‟lim-tarbiyaviy faoliyatni zamonaviy talablar asosida qanday tashkil qilishi, 
o'quvchilarga tarbiyaviy ta‟sir ko'rsatishida qanday ahamiyatga ega ekanligi kabi muammolar hozirgi 
kungacha dunyo olimlarining diqqatini o'ziga jalb etib kelmoqda. Hozirgi kunda pedagogik texnika 
tushunchasi ikkita guruhga bo'lil o'rganiladi: Birinchi guruh komponentlari o'qituvchining shaxsiy 
axloqiy fazilatlari va xulqi bilan bog'liq bo'lib, ta‟lim-tarbiya jarayonida o'z-o'zini boshqarish 
malakalarida ( refleksiya) namoyon bo'ladi: 

ta‟lim-tarbiya jarayonida o'z xatti-harakatlarini boshqarishi, (miraika, pantomimika); 

ta‟lim-tarbiya jarayonida o'z hissiyolini va kayfiyatini jilovlay olishi va turli nojo„ya ta‟sirlarga 
berilmaslik; 

mukammal ijtimoiy perseptiv qobiliyatlarga (diqqat, kuzatuvchanlik, xayol) egaligi; 

nutq texnikasini (nafas olish, ovozni boshqarish. nutq tempi) bilishi va o„z o'rnida qo„Ilay olishi. 
Pedagogik texnikaning ikkinchi guruh komponentlari o'qituvchining shaxs va jamoaga ta‟sir 
ko'rsatish malakalari bilan bog'liq bo'lib, bu guruh ta‟lim-tarbiya jarayomning texnologik tomonini 
qamrab oladi: 

o'qituvchining didaktik, tashkilotchilik, konstruktiv, kommunikativ qobiliyatlari; 

ma‟lum bir reja asosida o'z oldiga qo'yilgan talablaming bajarilishini nazorat qilishi; 

---