27
w Judzie sędziów i urzędników,
co było równoznaczne
z otrzymaniem statusu państwa
podległego.
445/444 p.n.e.
20. rok
Ne 2
Nie było to zarządzenie
dotyczące odbudowy
Jerozolimy, ale pozwolenie,
jakie otrzymał Nehemiasz aby
udać się do Jerozolimy
i nadzorować odbudowę muru.
Nehemiasz dostał również
pozwolenie na skorzystanie
z zasobów lasu królewskiego,
aby zrealizować swoje zadanie.
Który z tych dekretów należy obrać przy interpretacji proroctwa? Pierwszy z nich dotyczył
powrotu Żydów i odbudowy świątyni. Drugi dekret wydał Dariusz I Wielki i miał on powstrzymać
Samarytan przed czynieniem przeszkód w odbudowie świątyni. Ten trzeci, to jest wydany przez
Artakserksesa I w 457 r. p.n.e., nadał Judzie status państwa podległego, bowiem król rozkazał
Ezdraszowi ustanowić urzędników i sędziów, którzy sądzić mieli cały lud Zarzecza/Transeufratei
(co oznacza nie tylko Żydów) – Księga Ezdrasza 7,25. Pozwolił również na powrót wszystkich Żydów,
którzy mieli służyć przy świątyni (co miało miejsce, bo czytamy, iż z Ezdraszem wyruszyła gromada
Izraelitów – Księga Ezdrasza 7,7). Czwarty dekret najprawdopodobniej nie dotyczył odbudowy
Jerozolimy jako takiej (po zburzeniu jej przez Babilończyków), ale wydany był ze względu na zniszczenia
jakich dokonali Samarytanie. Wskazywać na to może fakt, iż odbudowa jej zajęła jedynie 52 dni
(Ne 6,15). Najskuteczniejszym sposobem sprawdzenia naszego wyboru jest podstawienie dat do
wyliczeń – a pamiętajmy, że koniec okresu 490 lat ma doprowadzić nas do czasów Mesjasza
(a dokładniej, jak wskazuje tekst: (…) do Władcy-Pomazańca - siedem tygodni i sześćdziesiąt dwa
tygodnie; czyli 69 tygodni, tj. 483 lata). W Tabeli 3. zawarto symulacje obliczeń, dla każdego
z dekretów:
Tabela 3. Symulacja obliczeń dla dekretów
DEKRET
ROK
DZIAŁANIE
WYNIK
Cyrusa II Wielkiego
538 / 537 p.n.e.
+ 483 lata
55/54 r. p.n.e.
Dariusza I Wielkiego
520 p.n.e.
+ 483 lata
37 r. p.n.e.
I dekret Artakserksesa I
457 p.n.e.
+ 483 lata
27 r. n.e.
II dekret Artakserksesa I
445/444 p.n.e.
+ 483 lata
39/40 r. n.e.
Zadajmy jeszcze pytanie skąd wiemy, że I dekret Artakserkses wydany został w roku
457 p.n.e.? Według Ezd 7,8 był to siódmy rok panowania Artakserksesa, a ten (co potwierdzają
astronomiczne i historyczne źródła babilońskie, greckie i egipskie
46
) rozpoczął swoje panowanie pod
koniec 465 r. p.n.e., gdyż jego poprzednik, Kserkses I, zmarł nie wcześniej niż 17 grudnia 465 r. p.n.e.
Warto wspomnieć, iż 465 r. p.n.e. jest w rachubie starożytnej rokiem wstąpienia na tron, lecz lata
panowania liczy się od pierwszego dnia następnego nowego roku. Dzisiaj powiedzielibyśmy,
że Artakserkses I Wielki rozpoczął swoje panowanie pod koniec 465 r. p.n.e. jednak pierwszy rok
panowania (według rachuby starożytnej) przypada na 464 r. p.n.e. Persko-babiloński kalendarz
funkcjonował od wiosny do wiosny, natomiast w żydowskim cywilnym kalendarzu zmiana roku
następowała jesienią. Badając tekst Księgi Ezdrasza można stwierdzić, iż jej autor korzystał z kalendarza
jesiennego, oznacza to, że pisząc o pierwszym dniu, pierwszego miesiąca, siódmego roku panowania
Artakserksesa (Księga Ezdrasza 7,8.9), ma na myśli 1. dzień miesiąca Tiszri, który przypada na drugą
46
Zob. strona internetowa: https://www.adventistbiblicalresearch.org/materials/prophecy/when-did-seventy-
weeks-daniel-924-begin
28
połowę września i pierwszą października 464 r. p.n.e. (jako, że pierwszy pełny rok panowania
Artakserksesa I według rachuby perskiej przypadał na wiosnę 464 r. p.n.e., pomimo, iż wstąpił na tron
w grudniu 465 r. p.n.e. – posługując się współczesną rachubą).
Argumentem za obraniem trzeciego dekretu jest tekst wskazujący na zbiorcze traktowanie
trzech pierwszych dekretów (jako jednego):
„A starszyzna żydowska budowała z powodzeniem dzięki
proroctwu Aggeusza proroka i Zachariasza, syna Iddo, i doprowadzili budowę do skutku, zgodnie
z rozkazem Boga izraelskiego i z rozporządzeniem Cyrusa i Dariusza - oraz Artakserksesa, króla
perskiego” (Ezd 6,14) oraz fakt, iż jedynie zarządzenie Artakserksesa I posiada dokładne
umiejscowienie w czasie (1/I/7), bowiem dekrety Cyrusa II i Dariusza I są określone z dokładnością
jedynie co do roku. Warto wspomnieć, iż dekret Artakserksesa jest najdłuższym dekretem (zważywszy
na fakt, że dekret Cyrusa mieści się jedynie w trzech wersetach, a dekret Dariusza I zawiera w sobie
powtórzenie zarządzenia Cyrusa II). Treść zarządzenia Artakserksesa, w przeciwieństwie do dekretu
Cyrusa, zamieszczona w Księdze Ezdrasza spisana została w języku aramejskim (oryginalnym),
co dowodzi, iż jest to dokładny cytat tego dekretu.
Werset 9,25 odsłania przed nami, iż od 457 r. p.n.e. do „Władcy-Pomazańca”, albo jak to
przedstawia Biblia Gdańska „Mesyjasza wodza”, jest tygodni 7 i 62. Daje nam to więc sumę
69 tygodni lat. Aby obliczyć ile to lat, wystarczy, że pomnożymy 69 przez 7 (ilość dni-lat
w tygodniu) i uzyskamy liczbę 483 lat. Oczywiście tę liczbę lat należy podzielić – co czyni sam tekst
proroctwa – na 7 tygodni i 62 tygodnie, czyli 49 lat i 434 lata. Co wydarzyło się po 49 latach od wydania
przez króla perskiego, Artakserksesa I, zarządzenia? W 408 r. p.n.e. ukończono odbudowę Jerozolimy
(należy zaznaczyć, iż świątynię Jerozolimską ukończono już w 516 r. p.n.e.). Pomimo, iż Nehemiasz
naprawił mury w ciągu 52 dniach od swojego przybycia (444 r. p.n.e.), to jednak znajdujemy wzmiankę,
iż „miasto było wprawdzie rozległe i ważne, ale w jego obrębie było ludności mało i nie było domów
odbudowanych” (Ne 7,4). Jedyna nie omówiona jeszcze wątpliwość, jaka pojawia się w Dn 9,25,
to kolejność wydarzeń, czytamy bowiem, iż „do Mesyjasza wodza będzie tygodni siedm (sic!), potem
tygodni sześćdziesiąt i dwa, gdy znowu zbudowana będzie ulica i przekopanie, a te czasy będą bardzo
trudne”. Można odnieść wrażenie, iż miasto zostanie odbudowane dopiero po 69 tygodniach,
to jest po 483 latach. Jednak z historii wiemy, iż Jerozolima została odbudowana o wiele wcześniej,
niż pojawił się Mesjasz (co było wspomniane), to jest w 408 r. p.n.e. Poza tym werset 9,26 zaczyna się
słowami „A po onych sześćdziesięciu i dwóch tygodniach (…)” (Mesjasz miał pojawić się po
69 tygodniach) – oznacza to, iż 7 tygodni jest oddzielonych właśnie ze względu na kwestię odbudowy
Jerozolimy i umiejscowiony jest przed 62 tygodniami. Zauważamy zatem następującą sekwencję
tygodni: 7+62+1=70 tygodni lub 49+434+7=490 lat.
Obliczmy zatem do którego roku zaprowadzą nas te 483 lata. Pamiętajmy, iż przy przekraczaniu
granicy
naszej ery nie ma roku zerowego, tak więc po
roku 1 p.n.e. mamy od razu
1 r. n.e. –
nie ma
zerowego! Korzystając więc z obliczeń matematycznych musimy dodać do wyniku końcowego 1 rok
(przy założeniu, że lata przed naszą erą, to lata „na minusie”).
Inaczej mówiąc 483 lata, licząc od roku 457 r. p.n.e., doprowadzają nas do roku 27 n.e.
Co miało się wydarzyć w 27 roku n.e.? Miał wtedy pojawić się Mesjasz-Wódz. Wyjaśniliśmy już,
iż Mesjasz to tytuł Jezusa, tak więc pamiętając, iż namaszczenie Jezusa miało miejsce podczas Jego
chrztu, stwierdzamy, że Bóg przez proroctwo Daniela zapowiedział chrzest Jezusa na 27 rok n.e.
Oczywiście możemy powiedzieć, iż Jezus już przed chrztem był Mesjaszem, jednak samo namaszczenie
do służby (jako króla, arcykapłana i ofiarę) miało miejsce dopiero w Jordanie w 27 r. n.e.
W tym świetle lepiej rozumiemy słowa Jezusa z Mk 1,15: „Mówił: «Czas się wypełnił i bliskie jest
królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!»”, najpewniej odnosiły się one właśnie do
czasu proroczego z Dn 9,24-27.
- 457 + 483 = 26 + 1 = 27