x
ərclər, kalkulyasiya
madd
ələri və xərc ünsürləri üzrə təsnifləşdirilir.
Bazar iqtisadiyyatına keçildiyi müasir şəraitdə kiçik və orta müəssisələrin
çoxunda kalkulyasiya madd
ələrinə aşağı-dakı xərclər daxil edilir: maddi xərclər
(xammallar, materi-allar, yanacaq v
ə texnoloji məqsədlər üçün elektrik enerjisi);
əmək haqqı xərcləri; idarəetmə və istehsala xidmət göstəril-məsi ilə əlaqədar
x
ərclər (üstəlik xərclər). Geniş mənada isə kalkulyasiya maddələri üzrə xərclərə
aşağıdakılar daxildir: 1)Xammal və materiallar (tullantılar çıxılmaqla); 2)koope-
rasiya
əlaqələrində olan müəssisələrdən satın alınmış məmu-lat və
yarımfabrikatlar; 3) əsas istehsalat işçilərinin əmək haqqı; 4) istehsalat işçilərinin
əlavə əmək haqqı; 5) istehsalat işçilərinin əsas və əlavə əmək haqqına görə
hesablanmış so-sial sığorta ayırmaları; 6) istehsalın hazırlanması və mənim-
s
ənilməsi ilə əlaqədar xərclər; 7)Avadanlıqların saxlanması və istismarı ilə
əlaqədar olan xərclər; 8) sex xərcləri; 9) ümumzavod xərcləri; 10) zay məhsula
gör
ə itkilər; 11) Istehsaldankənar xərclər.
X
ərclər iqtisadi məzmununa (xərc ünsürlərinə) görə aşağıdakı kimi qruplaşdırılır:
1)maddi x
ərclər (istehsalata qaytarılmış tullantıların dəyəri çıxılmaqla); 2) əmək
haqqı üzrə xərclər; 3) sosial ehtiyaclar (məqsədlər) üçün ayırmalar 4)əsas kapi-
talın (əsas fondların) amortizasiyası; 5)digər xərclər.
Dostları ilə paylaş: | 
