Iqtisadi
ədəbiyyatda istehsal xərcləri aşağıdakı kimi təsnifləşdirilir:
1) K
ənar və daxili xərclər;
2) Alternativ x
ərclər;
3) Sabit, d
əyişən və ümumi xərclər;
4) Orta v
ə son hədd xərcləri.
Istehsal x
ərclərini hər şeydən əvvəl, firma miqyasında nəzərdən keçirmək
lazımdır. Bu, onunla əlaqədardır ki, ayrı-ayrı firmalar hər hansı bir məhsulu
istehsal etm
əyi qarşılarına məqsəd qoyarkən birinci növbədə daha çox mənfəət
əldə etməyə çalışırlar. Başqa sözlə, hər bir firma elə istehsal prosesi seçməli və
t
əşkil etməlidir ki, bu, eyni miqdarda məhsul istehsal etmək üçün daha az istehsal
amill
ərindən istifadə etməyə imkan versin, sahibkar üçün sərfəli olsun.
Firmaların məhsul istehsalı ilə əlaqədar çəkdikləri xərcləri iki yerə bölmək olar: 1)
K
ənar (xarici) xərclər; 2) Daxili xərclər.
M
əlum olduğu kimi, firmalar istehsal prosesini təşkil etmək üçün kənardan
mü
əyyən iqtisadi ehtiyatları – xammal, yanacaq, elektrik enerjisi satın alır,
muzdla tutulmuş işçilərə əmək haqqı verir, göstərilən nəqliyyat xidmətlərinin
d
əyərini ödəyir. Bütün bunlarla əlaqədar olan xərclər kənar (xarici) xərclər
adlanır. Lakin firmalar özlərinə məxsus ehtiyatlardan da istifadə edirlər ki, bunlara
da daxili x
ərclər deyilir. Məhsulların istehsalına çəkilən xərclər həm də onların
«s
ərf olunduğu yerlər», məhsulların və xərclərin növləri üzrə qruplaşdırılır.
X
ərclərin sərf olunduğu yerlər dedikdə onla-rın sexlər,sahələr və digər bölmələr
üzr
ə müəyyən edilməsi nəzərdə tutulur. Hər məhsul və yerinə yetirilmiş iş növü
üzr
ə də xərclər hesablanır. Bununla əlaqədar olaraq
Dostları ilə paylaş: | 
