Ekspertizasi dərsliK

206 

Gənc şərab materiallarının balla qiymətləndirilməsi 10 ballıq 

şkala  sisteminin  8  ballıq  kəsiyində  aparılır.  Şərabın  hər  bir 

elementinin yüksək səviyyəsi belədir: şəffaflıq – 0,4 bal; rəngi – 

0,4 bal; buketi – 2,4 bal; dadı – 4,0 bal; tipikliyi – 0,8 bal. Təzə 

adla  buraxılacaq  şərabların  aşağıdakı  qiymətləndirmə  balları  ilə 

satışa buraxılması daha məqsəduyğundur: 

-

 

Ordinar süfrə şərabları – 8,2 baldan az olmayaraq; 

-

 

Şampan şərabları – 8,6 baldan az olmayaraq; 

-

 

Markalı süfrə şərabları – 8,8 baldan az olmayaraq. 

Ümumiyyətlə, satışa 7,3 baldan az bal toplayan ordinar süfrə 

şərabları, 8,0 baldan az bal toplayan şampan şərabları buraxılmır. 

Balla  qiymətləndirmədə  dequstator  gəldiyi  qənaətləri  aşağı-

dakı dequstasiya vərəqində qeyd edir (şəkil 2.19).  

Keyfiyyət  kateqoriyalarına  görə  şərabları  bir-birindən  dəqiq 

fərqləndirmək,  şərabçılıq  məhsullarının  standartlaşdırılmasında 

vacib şərtdir. Hal-hazırda Ukraynada 5 şərti keyfiyyət kateqoriyası 

qəbul edilmişdir: əla, yaxşı, kafi, zəif və pis. Şərab məhsullarının 

praktiki  balla  qiymətləndirilməsi  tərs  ardıcıllıqla  aparılır.  Yalnız 

çox  təcrübəli  dequstaror  dequstasiya  elementlərinin  balları 

əsasında  ümumi  balları  hesablayaraq  deyə  bilər.  Belə  ki, 

dequstaror  ilkin  olaraq  dequstasiyanın  ümumi  balla  qiymətini 

söyləyir,  sonra  isə  şərabın  dequstasiya  elementləri  üzrə  xarak-

tersitikasını  açaraq  balları  əsaslandırır.  Şərabların  açıq  dequsta-

siyada balla qiymətlkədirilməsi sxemi belədir. Əgər şərab qapalı 

dequstasiya olunarsa, onda ekspert-dequstaror qabaqcadan ümumi 

bala fikrini cəmləyir. 

Ukraynada  qəbul  edilmiş  müxtəlif  keyfiyyət  kateqoriyalı 

şərab  məhsulları  üçün  ümumi  balın  qiymətləndirilmə  dərəcəsi 

aşağıdakı cədvəl 2.13-də göstərilmişdir.  

 

---

207 

 

---

208 

Cədvəl 2.13 

Şərab qrupları 

KEYFİYYƏT KATEQORİYASI 

əla 

yaxşı 

kafı 

Zəif 

pis 

Sakit ordinar 

Sakit markalı 

8,6-9,5 

9,2-10 

7,8-8,59 

8,9-9,19 

7,4-7,79 

8,5-8,89 

7,0-7,39 

8,0-8,49 

7,0-dən az 

8,0-dən az 

Oynaq rezervuar 

Oynaq butulka üsulu 

8,8-9,6 

9,0-10 

8,3-8,79 

8,6-8,99 

8,0-8,29 

8,2-8,59 

7,5-7,99 

7,8-8,19 

7,5-dən az 

7,8-dən az 

Ordinar konyaklar 

Markalı konyaklar 

8,9-9,5 

9,3-10 

7,9-8,89 

8,9-9,29 

7,4-7,89 

8,5-8,89 

7,0-7,39 

8,0-8,49 

7,0-dən az 

8,0-dən az 

Şərab materialları 

7,8-8,0 

7,5-7,79  7,3-7,49  6,2-7,29  6,2-dən az 

 

Kolleksiya şərabları 9,4 baldan aşağı qiymət almamalıdır. 

 

20  ballı  qiymətləndirilmə.  Avropada  almanların  20  ballı 

sistemi ilə şərabların qiymətləndirilməsi şkalası geniş yayılmışdır. 

Bu şkala cədvəl 2.14-də göstərilmişdir. 

Cəvdəl 2.14 

Şərabların 20 ballı sistemdə qiymətləndirilməsi 

Keyfiy-

yət 

elementi 

Çəki 

əmsalı 

 

bal 

1 

2 

3 

4 

Rəngi 

0,4 

Yaşımtıl-sarı,  çəhrayı,  yaqutu-qırmızı,  şərabların 

tipinə və sortuna tam uyğundur 

Sarımtıl  şərab,  bozumtul-çəhrayı,  şərabın  tipinə  və 

sortuna tam uyğundur 

Sarımtıl  şərab, qırmızı, çəhrayı, bir qədər tünd və ya 

açıq, olmasına baxmayaraq tip və sortuna uyğundur 

Açıq, tünd, qəhvəyi, sortuna və tipinə oxşar deyil 

Şərab rəngi deyil, bulanıqdır 

 

5 

 

4 

 

3 

2 

0 

Şəffaflığ

ı 

0,4 

Patıltılı şəffaf 

Şəffaf, ayrı-ayrı asılqan hissəciklər 

Təmiz, ayrı-ayrı asılqan hissəciklər və şərab daşları 

Bulanıqtəhər, çoxlu asılqan hissəciklər və şərab daşları 

Bulanlıq, mayalı 

Çox bulanlıq, çöküntülü 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

---

209 

Cəvdəl 2.14-ün davamı 

 

Bu  sistem  özündə  keyfiyyətin  dörd  elementini  xarakterizə 

edir: rəng, şəffaflıq, ətir və dad. Bu elementlərin hər birinin gös-

təriciləri təkmilləşmə səviyyəsindən asılı olaraq hedoni şkalada 0, 

1,  2,  3,  4,  5  balla  qiymətləndirilir.  Sistemin  prinsipi  şərabın 

keyfiyyətinin  təsviri  xarakteristikasının  (üstünlüyü  və  çatışma-

mazlığı)  keyfiyyətin  uyğun  kəmiyyətcə  qiymətləndirilməsi  ilə 

uyğunlaşdırılmasıdır.  

20  ballı  qiymətləndirmə  sistemləri  çoxdur.  Bunlara  misal 

olaraq “Jancis Robinson” (12-20), UC Davis (0-20), Oz Clark və 

“Office İnternational du Vin” şkalalarını göstərmək olar.  

 

30 ballı qiymətləndirmə. 30 ballı qiymətləndirmə sisteminin 

“Sernadjitto-İŞB”  (İtaliya  Şərabçılar  Birliyi)  yaratmış  və  hal-

hazırda istifadə edir. Bu şkala aşağıdakı kimidir (cədvəl 2.15). 

1 

2 

3 

4 

ətri 

1,2 

Təmiz, şərab, harmonik, sortuna və tipinə tam uyğun  

Təmiz,  şərab,  bir  qədər  az  harmonik,  sort  və  tipinə 

uyğundur 

Tam təmiz deyil, zəif şərab, azharmonik, zəif şərablı-

süd tonu, sulfit turşusu hiss olunur, sort və tipinə uyğun 

deyil 

Zəif şərab, harmonik deyil, təmiz deyil, sort və tipinə 

uyğun deyil 

Kobuddur, təmiz deyil, xəstədir 

Xarab olmuşdur 

5 

 

4 

 

3 

2 

1 

0 

Dadı 

2,0 

Tam, harmonik, təmiz, yetişmiş, sort və tipinə uyğun 

Təmiz, şərab, nisbətən harmonik, sort və tipinə uyğun 

Zəif şərab, azətirli, harmonik deyil, tam təmiz deyil. 

Az şərab, təmiz deyil, boş, acıtəhər, tipinə və sortuna 

uyğun deyil 

Kobud, təmiz deyil, xəstə 

Xarab olmuşdur 

5 

4 

3 

 

2 

1 

0 

---