269
يصولا هاّسم و للها هناز نم
–O elə bir şəxsdir ki, Allah onu zinətləndirmiş və vəsi adlandırmışdır.
Zəcr ibn Qeys Cöfi “Siffeyn” döyüşündə demişdir:
دحما يلع هللاا يلصف
معنلا ماتَ كيللما لوسر
–İlahi, Əhmədə (s) salam göndər, o peyğəmbərə ki, (onun) vasitəsilə nemətləri tamam
etmisən;
و كيللما لوسر
نم
هدعب
معدلما مئاقلا انتفيلخ
–(Salam göndər) Allahın rəsuluna və ondan sonra haqq üzrə xəlifə olana, vəzifəsinə əməl
edənə;
َّيصو تينع ايلع
بنلا
مملأا ةاوغ هنع دلايُ
–Məqsədim Əlidir – Peyğəmbərin vəsisi ki, o, ümmətin azmışlarını ondan (Peyğəmbər (s))
uzaqlaşdırır.
Əşəs ibn Qeys Kindi belə demişdir:
،لوسرلا اناتا
ماملاا لوسر
انوملسلما همدقبِ رسف
–İmamın göndərdiyi şəxs gəldi, müsəlmanlar onun gəlişindən xoşhal oldular;
بنلا لوسر ،يصولا لوسر
انينمؤلما في لضفلا و قبسلا هل
،لوسرلا اناتا
يصولا لوسر
ا يلع
مشاه نم بذهلم
و بنلا ريزو
هرهص يذ
مـلاعلا و ةّيرـبـلا يرخ و
–O (Əli), Peyğəmbərin vəziri, kürəkəni və yer üzündə olan məxluqların ən yaxşısıdır.
Nöman ibn İclan Zərqi Ənsari “Siffeyn”də belə dedi:
ما يصولا و قرفتلا فيك
انمام
لاذاتُ و ةيرح لاا فيك لا
–(Peyğəmbərin) vəsisi bizim imamımız olduğu halda, daha təfriqə (ayrılıq) nə üçündür?
(Sizlər) heyrətdən (burada sərgərdan dolanmaqdan) və xarlıqdan savayı bir şey axtarmırsınız.
و يوغلا ةيواعم اورذف
اوعبات
لاجآ هودمحتل يصولا نيد
–Azğın Müaviyəni buraxın və vəsinin dininə tabe olun ki, qiyamətdə sizi tərifləsinlər.
Əbdür-Rəhman ibn Zövəb Əsləmi Müaviyəni iraqlı qoşunlarla hədələdiyi şerində deyir:
ّتيح كيلا يصولا مهدوقي
بايترا و للاض نع كدري
–Vəsi onları sənin (Müaviyə) tərəfinə doğru hərəkət etdirir ki, səni azğınlıqdan, şəkk və
şübhədən çəkindirsin.
1
Abdullah ibn Əbu Süfyan ibn Haris ibn Əbdül-Müttəlib deyir:
دـممُ دعـب رملاا ّيـلو نا
ك في و يلع
ـ
بحاص نطاولما ل
ـه
–Məhəmməddən sonra bütün müsəlmanların vəlisi Əlidir ki, bütün yerlərdə onunla birgə
olmuşdur.
و اقح للها لوسر يصو
هونص
هبناج حنلا نم و يّلص نم لوا و
1
Bu beyt və əvvəllərdə gətirdiyimiz şerlərin hamısı tarix kitablarında, məxsusən “Cəməl” və “Siffeyn”
barəsində yazılmış kitablarda gəlmişdir. Onların hamısını əllamə mühəqqiq İbn Əbil-Hədid “Nəhcül-
Bəlağənin şərhi”ndə (1-ci cild, 47-50-ci səhifələrdə Misir çapı) nəql etmişdir (İmamın Əhli-beyt haqqında
söhbət etdiyi xütbəsinin şərhində nəql etmişdir). İbn Əbil-Hədid onları nəql etdikdən sonra deyir: “Vəsiyyət
(vəsilik) kəlməsi olan şerlər olduqca çoxdur.” Biz onlardan bəzisini Əbu Mixnəfin “Vəqətül-Cəməl” və Nəsr
ibn Müzahimin “Siffeyn” kitablarından nəql etdik. Amma bu ikisindən başqa yerlərdə gəlmiş şerlər saya-
hesaba sığışmır. Əgər yorucu olmasaydı, o şerlərlə səhifələr (yazıb) doldurardım.
270
–O, doğrudan da, Peyğəmbərin vəsisi və mehriban qardaşıdır. Namaz qılan və müsəlman
olan ilk şəxsdir.
Xüzeymə ibn Sabit (Züş-şəhadəteyn) belə söyləmişdir:
هلها نود نم للها لوسر يصو
ناك ذم هسراف و
نمزلا فلاس في
–O, Peyğəmbərin qohumları içərisində (onun) vəsisidir. O, elə keçmiş zamanlardan bəri
onun (s) pəhləvanıdır.
ّلص نم لوا و
مهلك سانلا ي
يخ يوس
ـ
ننلما وذ للها و ناوسنلا ةر
–O bütün adamların içərisində namaz qılan ilk şəxsdir. Bu sözü Allaha and içərək deyirəm.
Zəfər ibn Hüzeyfə Əsədi deyir:
و ايلع اوطوحف
هناف هورصنا
لوا لوا ملاسلاا في و يصو
–Əlinin ətrafına yığılaraq ona kömək edin, çünki o vəsidir, İslamda birinci şəxsdir.
1
Əbül-Əsvəd Duəli deyir:
ممُ بحا
ـ
اديدش ابح اد
حم و اسابع و
ـ
صولا و ةز
اي
–Mən Məhəmmədi çox sevirəm, həmçinin Abbası, Həmzəni və vəsini.
Nöman ibn İclan (ənsarlı şair və onların böyüklərindən biri) İbn Asa
2
müraciətlə yazdığı
qəsidəsində deyir:
ه ناكو
ـ
و ّيلع في اناو
هنا
ل له ملا
ـ
يردت لا و يردت ثيح نم اه
–Bizim meylimiz Əliyə tərəfdir, onun bu məqama ləyaqəti vardır, bilsən də, bilməsən də.
وعدي للها نوعب كاذف
يدهـلا ليا
ركنلا و يغبلا و ءاشفلا نع يهني و
–O, (bütün insanları) Allahın köməyi ilə hidayətə dəvət edir, pis işlərdən, zülmdən
çəkindirir.
و يفطصلما بنلا يصو
همع نبا
رفكلا و ةللاضلا ناسرف لتاق و
–O, Peyğəmbərin vəsisi, əmisi oğludur, küfr və azğınlıq (ordusunun) pəhləvanlarını
öldürəndir.
Fəzl ibn Abbas şerlərində belə deyir:
هيبن دعب سانلا يرخ نا لاا
م
ركذلا يذ دنع يفطصلما بنلا يصو
–Agah olun ki, Allahın nəzərində Peyğəmbərdən sonra bəndələrin ən yaxşısı onun (s)
vəsisidir.
ّيبن ُونص و يّلص نم لوا و
ه
ردب يدل ةاوغلا يدرا نم لوا و
–O, namaz qılan ilk şəxsdir, Peyğəmbərin qardaşıdır, “Bədr”də azğınları qovan ilk şəxsdir.
3
Həssan ibn Sabit bütün ənsarlıların dilindən Əlini (ə) tərif etdiyi şerdə
4
belə deyir:
و انيف للها لوسر تظفح
هدهع
نم و كنم هب ليوا نم و كيلا
1
Zəfərin, Xüzeymənin və Abdullah ibn Əbu Süfyanın şerini İskafi “Nəqzul-Osmaniyyə” kitabında nəql
etmiş və İbn Əbil-Hədid “Qasiə” xütbəsinin şərhinin axırında (3-cü cild, səh. 258) gətirmişdir.
2
Zübeyr ibn Bukar “Müvəffəqiyyətlər” kitabında onu zikr etmiş, İbn Əbil-Hədid “Nəhcül-Bəlağənin
şərhi”nin 3-cü cildinin 13-cü səhifəsində onu nəql etmişdir. Amma ibn Əbdül-birr bu qəsidəni Nömanın
şərhi-halında zikr etmiş, kimə aid olduğunu göstərməmişdir. Bəli, bu cür xilaf işlər görürlər, bəli, belə də
edirlər! (və kəzalikə yəfəlun).
3
İbn Əsir “Kamil”in 3-cü cildində, Osmanın şərhi-halında (74-cü səh.) bu şeri gətirmiş, lakin təhrif edərək
bu cür vermişdir: “Agah olun ki, insanların ən yaxşısı üç xəlifədən sonra...”(Nə qədər gülüncdür.)
4
Zübeyr ibn Bukar “Müvəffəqiyyətlər” kitabında onu gətirmiş, İbn Əbil-Hədid “Nəhcül-Bəlağənin
şərhi”ndə, 2 cilddə, 115-ci səhifədə onu nəql etmişdir.
Dostları ilə paylaş: |