XIII
əsrdə Avropada sxolastikanın görkəmli sistemçilərin-
dən başqa həm də böyük alimlər yetişmişdir. Onlardan ən
görkəmlisi
Rocer Bekondur {iQxm.
1214-1292).
Elmdə, elmin məntiqində R.Bekon yenilikçi olsa da,
fəlsəfədə başqalarından irəli getməmişdir.
Özünün siyasi proqramını hazırlayarkən R.Bekon həmin
dövrdəki kilsənin vəziyyətini, onun ilkin xristianlığın kasıblıq
və sadəlik ideallarından uzaqlaşmasını kəskin tənqid edirdi. O,
deyirdi ki, Roma papası öz simasında ruhani və dünyəvi
hakimiyyəti birləşdirir (teokratiya). Xristian monarxiyasına
(irsən keçən təkhakimiyyətlilik) başçılıq edən papa eyni
zamanda bütün bəşəriyyətə rəhbərlik etməlidir.
XIV
əsrdə Avropada fəlsəfə və elm sahəsində nominaliz-
min yüksəlişi müşahidə edilir. Bu cərəyanın ən görkəmli
nümayəndəsi ingilis sxolast-fılosofu
Uilyam Okkam
(təxm.
1300-1350) idi. U.Okkam təkcə siyasətə deyil ilahiyyata və
fəlsəfəyə aid xeyli tədqiqat işləri aparmış, Aristotelin məntiqinə
və fizikasına xüsusi əsərlər həsr etmişdir. O, öz sələflərinin işini
davam etdirərək Allahın varlığını fəlsəfi yolla sübut etmək
cəhdinin tənqidini vermişdir. U.Okkam göstərirdi ki, Allahın
varlığı dini inamın predmetidir, fəlsəfə isə məntiqi
mühakimələrə əsaslanır.
U.Okkam hesab edirdi ki, şüurdan və ruhdan kənarda olan
hər bir şey təkdir. «Universalis» əşyalann özünə aid deyil, o
həmişə əşyadan sonra və yalnız şüurda mövcuddur.
Dostları ilə paylaş: 
