,
3. XX əsrdə ABŞ-da fəlsəfə
3.1.
Praqmatizm
Amerika filosofları Ç.Pirs (1839-1914), U.Ceyms (1842-
1910) və C.Dyüi (1859-1952) praqmatizmin əsasını qoymuşlar.
Sonralar praqmatizm amerikalıların fəlsəfəyə gətirdikləri
yenilik hesab edilmişdi. Praqmatizmə maraq indi də zəifləmir.
Praqmatizm XX əsr Qərb fəlsəfəsinin əsas fərqləndirici
əlamətlərindən biri olan insan fəaliyyəti mövzusunu bu
fəlsəfəyə daxil edib və diqqətlə işləməyə çalışmışdır.
Praqmatizm tərəfdarları elan edirlər ki, ənənəvi fəlsəfə əməli
əhəmiyyətə malik deyil, insanların real fəaliyyəti, həyatı ilə
əlaqəsi yoxdur, heç bir yenilik yaratmağa qadir deyil. Onların
fikrincə praktikadan, təcrübədən kənarda heç nə yoxdur və ola
da bilməz. Deməli, insanın vəzifəsi bu dünyada öz həyatını daha
yaxşı qurmaq, praqmatizmin vəzifəsi isə bu işdə ona yardım
göstərməkdir.
Filosofların
əksəriyyəti
qeyd-şərtsiz
elmi
biliyin
əsaslandırılması prinsipini qəbul edirlər. Praqmatistlər isə
göstərirlər ki, elmdə heç bir belə əsas yoxdur, bu heç lazım da
deyil. Onlar «hər cür əsaslandırmadan imtina etməyin
skeptisizmə (və yaxud relyativizmə) gətirməsi əqidəsini qəbul
etmirdilər. Onlar hər bir tədqiqatda
Dostları ilə paylaş: |