gördüklərini
qavramır.
İki adam eyni şəkilə heç vaxt eyni
reaksiya vermir». «Hissi qavrayış fiziki hadisədən nə isə daha
böyük bir şeydir; bu elə psixoloji funksiyadır ki, onun əsasında
fərdin daxili aləminə aid çox uzağa gedən nəticələr çıxara
bilərik»."*^
Təsəvvür
əşyaların insanın hiss üzvlərinə bilavasitə təsir
göstərmədiyi vaxt onu görməkdir; əvvəllər bizim hiss
üzvlərimizə təsir göstərmiş, qavranılmış, sonradan isə
yaddaşımızda saxlanılmış əşya və hadisələrin lazım olan vaxt
şüurda yenidən canlanmasıdır.
Hissi qavrayış və təsəvvürlə bilavasitə əlaqədə olan əqli
qabiliyyət də
təxəyyüldür.
«Şəxsiyyətin təkrarsızlığı heç bir
yerdə özünü onun təxəyyülündə olduğu qədər çox göstərmir.
Təxəyyül dedikdə biz hissi qavrayışın elə mümkünlüyünü
nəzərdə tuturuq ki, o həmin qavrayışa səbəb olan mövcud pred-
metdən asılı olmasın. Başqa sözlə, təxəyyül prosesi qavrayış
prosesini təkrar edir və bizim psixikamızın yaradıcılıq imkanının
daha bir nümunəsi olur. Təxəyyülün nəticəsi yalnız keçmişdə baş
vermiş
qavrayışının
(öz-özlüyündə
ruhun
yaradıcılıq
qabiliyyətinin nəticəsi olan qavrayışın) təkrarı deyil və ilkin
qavrayışın fiziki duyğular əsasında qurulduğu kimi, o da qavrayış
əsasında yaranan tamamilə yeni və unikal məhsulduD).'*'*
Təsəvvür və təxəyyül elə bil ki, hissi və mücərrəd (abst- rakt)
idrak arasında əlaqə yaradan həlqədir.
Dostları ilə paylaş: