Fales kimi
Anaksimandr
(b.e.ə. təxm. 610-547) da yerin
quruluşu, coğrafiya, fizika, həyatın və insanın yaranması
problemləri ilə maraqlanırdı. İlk maddə (yaxud apeyron)
Anaksi- mandra görə qeyri-müəyyən, hüdudsuz bir varlıq kimi
maddələrin bütün növlərini özündə birləşdirir. «Apeyron» sözü
yunanca ölçüsüz, hüdudsuz, sonsuz mənasını daşıyır. Əbədi
apeyron - əbədi hərəkətdir.
Anaksimen
Miletli (b.e.ə. 585^25) dünya haqqında yeni
təsəvvürləri inkişaf etdirmişdir. O, hesab edirdi ki, ilk maddə nə
Falesin «su»yu,^nə də Anaksimandrm «hüdudsuz»u ola bilməz.
İlk maddə kimi Anaksimen havanı göstərir. Hava mütəfəkkir
üçün yalnız ilkin ünsür deyil, həm də həyatın və psixi
hadisələrin qaynağıdır. Ruhun özü də «havanın nəfəsidir», yəni
ruh çəkisiz havadır.
3.
Pifaqor və pifaqorçuluq
Hissi obrazlar vasitəsilə əldə edilən bilikdən, anlayışlardan
istifadə e‘dən intellektual biliyə keçidin əsas mərhələlərindən
biri yunanlar üçün pifaqorçuluq təlimi olmuşdur. Bu təlimin
yaradıcısı b.e.ə. VI əsrin ikinci yarısında yaşamış qədim yunan
filosofu Pifaqor idi. O, hesab edirdi ki, ədəd (say) bütün möv-
cudatın başlanğıcıdır. O, hesab sırasında ilk dörd rəqəmi (bir,
iki, üç, dörd) əsas hesab etmişdir, on rəqəmi isə idealdır. Pifaqor
ədədlərin qarşılıqlı münasibətini də tədqiq etmişdir.
Pifaqor ilk dəfə əsaslandırmışdır ki, düzbucaqlı üçbucaqda
hipotenuzun kvadratı katetlərin kvadratlannın cəminə
bərabərdir (Pifaqor teoremi).
Pifaqora görə din və əxlaq - cəmiyyəti nizamlamağın əsas
atributlarıdır.
Pifaqor göstərirdi, ki, bədən öləndən sonra ruh onu tərk edir,
başqa bədənə keçir və yenidən Yerə qayıdır. O, deyirdi ki, ruh
ilk olaraq hədsiz dərəcədə xoşbəxt ölkədə - Ali ruhda yaşayır,
sonra zindana, yəni insanın bədəninə keçir və Yerə enir. Ruhun
bu dünyadakı davranışı onun bədən öləndən sonrakı taleyini
müəyyənləşdirir.
Dostları ilə paylaş: 
