köhnə
cəmiyyəti
dağıdır, elə buna görə də
sosialdır.
Hər bir inqilab
köhnə hakimiyyəti devirir, elə buna görə də o
siyasi
xarakter
daşıyır».’®
İnqilablar özlərinin xarakteri və hərəkətverici qüvvələrinə
görə fərqlənirlər. İnqilabın xarakteri onunla müəyyən edilir ki,
0
hansı məqsəd və vəzifəni həyata keçirmək istəyir, hansı
münasibətləri ləğv edir və hansıların inkişafı üçün geniş meydan
yaradır, orada nə qədər insan kütləsi iştirak edir. Bütün bu amillər
inqilabı daha geniş mənada başa düşməyə imkan verir. İnqilab
cəmiyyəti bir keyfiyyət vəziyyətindən başqasına aparır. Belə bir
inqilaba,
məsələn,
Avropada
cəmiyyətin
quldarlıqdan
feodalizmə, feodalizmdən kapitalizmə keçməsini aid etmək olar.
Sosial-siyasi motivlərin aparıcı rol oynadığı inqilablar - prinsipcə
tamamilə yeni tip inqilablar hesab edilir. Bu inqilablar bir
sosial-siyasi qüvvələrin başqalarını zorakılıqla aradan götümnək
yolu ilə həyata keçirilir. Bu iş adətən əvvəlcədən hazırlanmış
nəzəri və praktiki proqrama uyğun olaraq reallaşdırılır.
Marksistlərin dediyinə görə sosialist inqilabı kapitalizmdən
sosializmə keçmək vəzifəsini həyata keçirirdi. Lakin Rusiyadakı
birinci ciddi tarixi təcrübə (1917-ci il Oktyabr inqilabı)
müvəffəqiyyət qazana bilmədi.
Dostları ilə paylaş: | 
