muşdur. O, bu dinin müqəddəs kitabı olan «Avesta»nın ən qədim
hissəsinin müəllifidir. «Avesta» («Qanun») üç kitabdan ibarətdir:
Vendidad, Yasna və Vispered. Əvvəlki iki kitabda toplanmış dini
mərasimləri əks etdirən mətnlər - yaştlar «Aves- ta»nın ən qədim
hissələri hesab olunur. Onlar irili-xırdalı müxtəlif vaxtlarda
yaranmış iyirmi bir himndən ibarətdir. Yas- nanın əsas
məzmununu Zərdüştün lirikası - qatlar təşkil edir. Vispered
Yasnanın ayn-ayrı hissələrinə əlavədir.
Zərdüştlüyün əsas ideyası - dünya qaydalannm xeyir və şər,
işıq və zülmət, həyat və ölüm arasında gedən mübarizədən asılı
olması fikridir. Kainatın müsbət başlanğıcının təcəssümü -
Hörmüz (Ahura-Məzdə), mənfi başlanğıcının isə - Əh- rimandır
(Ahura-Manyu). Onlann hər ikisi «Sonsuz vaxt»ın - allah
Ervanın oğullarıdır. Onlann banşması mümkünsüzdür. Zərdüşt
deyirdi: «Mən varlığın başlanğıcında olan iki Ruh haqqında
demək istəyirəm ki, onlardan biri - İşıqlı (Ahura- Məzdə) kinli
yamana (Ahura-Manyu) dedi: «Bizim nə fikrimiz, nə təlimimiz,
nə iradəmiz, nə əqidəmiz, nə sözümüz, nə işimiz, nə bizim
inamımız, nə bizim qəlbimiz uyğun gəlmin>.®
«Avesta»da deyilir ki, şər daimi deyil, həm mənəvi, həm də
dini pərəstiş baxımından ondan təmizlənmək yolu ilə şəri aradan
götürmək mümkündür. Bu təmizlənmədə əsas rolu oda sitayiş
etmək tutur. Od insanı saflaşdırır. Zərdüşt Hörmüz tərəfdarlarına
öləndən sonra o dünyada gözəl güzaran, Əhrima- nın
davamçılarına isə məşəqqətli ağır vəziyyət vəd edir. Zər-
düştlükdəki cismani ölümdən sonra həyat, dünyanın axın,
öləndən sonra mükafat, son məhkəmə, ölülərin dirilməsi, bakirə
qızın gələcəyin xilaskannı doğması ideyalan sonralar meydana
gələn dinlərə də keçmişdir.
«Avesta»da Hörmüz yeganə Yaradıcı hesab edilir, Ahura -
Qədim Assuriya allahlarından birinin adı idi. Zərdüşt bu ada
«məzdə» sözünü əlavə etmişdi. Bu söz «bilən böyük Yaradıcı»
deməkdir. «Avesta»da Hörmüzün (Ahura-Məzdənin) 20 adı
göstərilir: 1. Soruşulan, sual edilən (tam, bol); 2. Arzu edilən;
Dostları ilə paylaş: 
