Energetika

1– AMALIY MASHG‘ULOT


Elektrotermik qurilmalar. Ularda qizdirish rejimlari, qurilma yassi devorlarida issiqlik isrofini xisoblash
Elektrotermik qurilmalarda issiqlik almashuvi mavjud bo‘lgan barcha usullarda, ya’ni issiqlik o‘tkazuvchanlik, konveksiya va nurli issiqlik almashuvi usullarida amalga oshiriladi.
Issiqlik o‘tkazuvchanlik usuli –qattiq jism ichida yoki harakatda bo‘lmagan suyuqlikda (gazda) amalga oshiriladigan issiqlik almashuvi usuli bo‘lib, bunda molekulalar – kinetik nazariyaga ko‘ra jismlar zarrachalarining (molekula, atom, elektron) issiqlik ta’siridagi harakati va o‘zaro ta’sirlashuvi oqibatida jismning nisbatan yuqori haroratga ega qismidan kamroq qizigan qismiga qarab uzatish ko‘rinishda namoyon bo‘ladi.
Fure gipotezasiga ko‘ra uzatilayotgan issiqlik energiyasi miqdori:


(1.1)
bilan aniqlanadi. Bu yerda:
λ- jism yoki moddaning issiqlik o‘tkazish xususiyatiga bog‘liq bo‘lgan issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsiyenti;


issiqlik energiyasi yo‘qolishi bo‘yicha harorat gradiyenti;
dτ - elementar vaqt;
dF- issiqlik oqimiga perpendikulyar bo‘lgan elementar yuza.
Yuqoridagilarni hisobga olgan xolda Fure qonuniga ko‘ra qurilma yassi devorlari solishtirma issiqlik oqimi quyidagi formula orqali aniqlanadi:


(1.2)
bu yerda:
λ- issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsiyenti;
δ- devor qaliniligi;
t₁,t₂ – chegaraviy yuza xaroratlari.
Issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsiyenti ko‘pincha xom ashyoni tarkibiga asoslangan xolda jadvaldan xam olinishi mumkin.
Namunaviy masala yechish
Ilova.1.
1m² yuzaga teng bo‘lgan bir qatlamli yassi devorni issiqlik isrofini (issiqlik oqimini) aniqlang. O‘rnatilgan chegaraviy yuza xaroratlari mos xolda: t₁=800^0С, t₂= 80^0С. Devorning qalinligi 500 mm bo‘lgan yengil g‘ishtdan iborat bo‘lib, issiqlik uzatish koeffitsiyenti
λ = 0,5 + 0,00016 t_o‘r Vt/ (m ^0С).
Yechish:
1) Devorning o‘rtacha xarorati
t_o‘r = (t₁+ t₂) /2 = (800+80)/2=440^0С

2) O‘rtacha issiqlik o‘tkazuvchanlik koeffitsiyenti

λ = 0,5 + 0,00016 • 440 = 0,57 Vt/ (m ^0С).

3) Solishtirma issiqlik oqimi

=820Vt/m²