Əsərlər Ana dilinin tədrisi metodikası

Ağarəhim                                                                                                     Əsərlər 

 

6 

müəllim və metodistlər məktəblərdə təlim və tərbiyə işinin vəziyyə-

tini yaxşılaşdırmaq və ana dili tədrisinin keyfıyyətini yüksəltməklə 

əlaqədar çıxış etmişdir. 

Sonralar  M.Mahmudbəyov,  S.Əbdürrəhmanbəyzadə,  S.Axund-

zadə, F.Ağazadə, A.Talıbzadə və R.Əfəndizadə birlikdə ―İkinci il‖ 

dərsliyinin nəşrinə nail oldular. 

1909-cu  ildə  M.Mahmudbəyov  və  A.Səhhətin  birlikdə  ―Türk 

dilinin  təlimi  üçün  üçüncü  ilə  məxsus  qiraət  kitabı‖,  1911-ci  ildə 

M.Mahmudbəyovun  ―İmlamız‖  kitabı  nəşr  edilmişdir.  Hər  iki  ki-

tabda  ana  dilinin  tədrisinə  xidmət  göstərəcək  faydalı  mülahizələr 

söylənilmişdir. 1922-ci ildə M.Mahmudbəyovun başçılığı ilə S.Əb-

dürrəhmanzadə, S.Axundzadə, F.Ağazadə, A.Talıbzadə, R.Əfəndi-

zadə ―Yeni türk əlifbası‖ adlı dərslik hazırlamışdır. Sövti üsulla ya-

zılmış bu dərslik ərəb və latın əlifbasının qarşılıqlı surətdə təliminə 

həsr  olunmuşdur.  Bu  kitabda  hər  iki  əlifba  ilə  əlaqədar  dərslər  də 

verilmişdir. 

İbtidai məktəbdə ana dili təliminin inkişafında mühüm xidməti 

olanlardan biri də pedaqoji fəaliyyətini ədəbi yaradıcılığı ilə sənət-

karlıqla  birləşdirən  A.Şaiqdir.  Onun  ―Dəbistan‖,  ―Məktəb‖  və 

―Rəhbər‖ jumallarında uşaqlar üçün nəşr etdirdiyi əsərlər Azərbay-

can  pedaqoji  fikir  tarixinin  incilərindən  hesab  oluna  bilər.  Onun 

1910-cu  ildə  yazdığı  ―Uşaq  gözlüyü‖  əsərindən  uzun  müddət  ibti-

dai məktəblərimizdə əlifba dərsliyi kimi istifadə olunmuşdur. 

İndiyə  qədər  haqqında  bəhs  etdiyimiz  müəlliflərlə  yanaşı  bir 

qrup  müəllim  də  dərsliklər  yazmaqla  məşğul  olmuşlar.  Ş.M.Qara-

bağinin  ―Risleyi-hüruf və xütut‖ (1890); S.Ə.Təbrizinin «Kitabçe-

yi-ədəbiyyə‖  (1893);  Ə.Axundzadənin  «Xətti  təliq  və  nəstəliq‖ 

(1894);  M.H.Rüşdiyyənin  ―Vətən  dili‖  (1884);  M.Ələkbərin  ―Ki-

tabipəndi  ətfal‖  (1899);  M.Şaxtaxtinskinin  ―Sövti  Şərq  Əlifbası‖ 

(1902); M.N.Şirvaninin ―Təftül arifin lisani türki‖ (1902); H.S.Ey-

vazovun  ―Üsuli-tədris  və  təlim-tərbiyə‖  (1906);  H.Məmmədlinin 

―Nümuneyi tədris və tərbiyə‖ (1907); M.Qəmərlinski, Nərimanbə-

yov,  Şaxtaxtinski,  Rəcəbov,  Qazıyev,  Şərifbəyov,  Cəfərbəyovun 

―Ana  dili‖  (1911);  M.H.Həsənzadənin  ―Tamam  əlifba‖  (1912); 

---