Əşir Bəşir oğlu Fətəliyev
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
21 edə bilməzdi. Odur ki, bizim mahalda, el arasından çıxmış bütün sənətkarlara xalq çox hörmət və izzətlə yanaşırdılar. Ta qədimdən xalqımın inam yerləri mövcud olmuş və bu inam yerlərinə sitayiş etmişlər. Əslində bir şeyə inam bəsləmək, yaxud ona sitayiş etmək bütün xalqlarda olmuşdur. Lakin hər bir xalqın inam və sitayiş etdikləri obyektin fərqli xüsusiyyətləri olmuşdur. Azərbaycan xalqının da inandıqları və sitayiş etdikləri yerlərin də özünəməxsus xüsusiyyətləri olmuşdur. Başlıcası isə xalqımız daha çox müqəddəs yerlərə, pirlərə, ocaqlara inam bəsləmiş və sitayiş etmişlər. Xalqımızın inam bəslədikləri və sitayiş etdikləri yerlərin bir xüsusiyyəti də onların həqiqətə daha çox bağlı olmalarıdır. Mənim vətənim Aşağı Mollu ilə Yuxarı Mollu arasında «Üç qardaş» adlı bir pir var. Kəndimizin və qonşu kəndlərin əhalisi çoxdan bəri bu piri özlərinə inam yeri seçmiş və müxtəlif məsələlərlə əlaqədar oraya sitayiş etmişlər. Bu pir təxminən dörd metr hündürlüyündə üç dənə daşdan ibarətdir. Daşlar sanki mişarla yonulmuş və yan-yana qoyulmuşdur. Hər birinin diametri təxminən 12 metr olan bu qayalar yerə kök salmışdır. Bu daşların yanlarında 3 dənə də dağdağan ağacı vardır. Belə rəvayət olunur ki, gavırlar müsəlmanları qabaqlarına salıb qovurlarmış. Həmin yerə çatanda az qalıblar ki, onları haqlasınlar. Müsəlmanlar Allaha əl qaldırıb dua edirlər ki, onları gavırların əlinə salmaqdansa daşa 22 döndərsin. Allah onların duasını eşidib onları daşa, atlarını isə ağaca döndərir. Bu bir əfsanə olsa da düşmənimiz olan gavırlara nifrət var. Və bu pirə gələnlər gavırlara nifrət eləyir. Bu pirə müraciət edənlər qarı düşmənimiz olan erməniləri göz önünə gətirir və onlara nifrət bəsləyirlər. Maraqlı cəhət ondan ibarətdir ki, bu ərazidə mövcud olan əfsanələr ermənilərlə (gavırlarla) bağlıdır. Bu ondan irəli gəlir ki, Qubadlı və onun bir çox kəndləri Ermənistanla həmsərhəd olmuş və ermənilərin buraya təcavüzü ardıcıl xarakter daşımışdır. Qubadlı rayonunun Cəbrayıl rayonu ilə sərhədində məşhur "Tumas baba" piri var. Əfsanəyə görə Tumas babanı gavırlar öldürmək üçün təqib etməyə başlayırlar. Gavırlar onu qovarkən o, gözdən itir və gavırlar qabaqlarına çıxan kəklik quşundan onun qaçdığı yeri soruşurlar. Kəklik qabaqda gedir – deyə Tumas babanın yerini onlara deyir. Bunu eşidən Tumas baba kəkliyə qarğış edərək deyir ki, görüm sənin nəslin artmasın. Odur ki, kəklik quşunun nəsli artmır. Sonra gavırlar qarşılarına çıxan bir qızdan soruşurlar ki, Tuması gördünmü? Qız cavab verir ki, qabaqdadır. Tumas baba qızın səsini eşidib ona qarğış edərək deyir ki, görüm sənin cehizin bitməsin. Odur ki, qızı ərə verəndə onun cehizini tamamlaya bilmirlər. Axırda Tumas baba qaçıb arcıd (yolka) ağacına sığınır. Bu ağac onu yarpaqları arasında gizlədir. Gavırlar çox axtarıb onu tapa bilmirlər. Tumas baba isə bu ağaca dua edərək deyir ki, görüm 23 sənin yarpaqların heç vaxt solmasın. Ona görə də yolka ilin bütün fəsillərində yaşıl rəngini saxlayır. O ərazidə yaşayan xalq Tumas baba pirini özlərinə inam və şəfa yeri seçərək oradan ayaqlarını kəsmirlər. Əzəli düşmənimizin təcavüzü nəticəsində biz yurdumuzdan-yuvamızdan ayrı düşdüyümüz kimi müqəddəs Tumas baba pirindən də hələlik məhrum olmuşuq. Xalq arasında müqəddəs ocaq adını alan "Tumas baba" pirinin nə vəziyyətdə olması barədə məlumatımız yoxdur. Bu ocaqdan bizləri məhrum edənləri ocaq tutsun. Gavur düzündə olan Hacı Qaramanlar piri də xalqımızın həmişə inam yeri olmuş, onun haqqında mövcud olan əfsanə dildən-dilə gəzmişdir. Bu pir haqqında mövcud olan əfsanədə deyilir ki, bir övliyyə Hacı Qaraman adlı bir nəfəri görüşə dəvət edir. Övliyə ilə görüşdə övliyə Hacı Qaramana deyir ki, sən məndən üstünsən. Elə o vaxtdan da bura Hacı Qaraman piri adlanmağa başlayır. Pirin nəyə qadir olması haqqında da əfsanə mövcuddur və xalq arasında belə bir fikir dolaşır ki, bu həqiqətən mövcud olmuş hadisədir. Bu hadisənin həqiqət olduğu bir də ona görədir ki, əhvalatın baş verdiyi rayon, hətta kəndin də adı dilə düşüb. Xalq arasında əfsanə adı ilə nəql olunur ki, Sisyan rayonunun kəndlərindən birində bir erməni ailəsi donuz saxlayırmış. Oğlanlardan birinin 10, digərinin isə 8 yaşı varmış. Necə olursa qaban saxlanılan damın qapısı açılır, vəhşiləşmiş qaban kiçik uşağı yeyir. Anası evə gələndə hadisəni bilir və böyük oğlunu 24 hədələyir ki, nə üçün buna yol veribsən. Oğlan anasının hədəsindən qorxaraq qaçıb donuz damında gizlənir. Anasının bundan xəbəri olmur. Uşağı axtarasa da tapa bilmir. Qadın qabanı qovub damına salır, qapını bağlayır, 3-4 vedrə neft töküb dama od vurur. Qaban da yanır, oğlu da. Axşam hadisə ər və arvada tam aydın olur. Bu hadisədən sonra arvad havalanır, baş götürüb evdən qaçır. Lakin əri və qardaşı onu tapıb gətirib evdə bağlayırlar. Bir müddət belə qalır. Bir gün arvad ərini yanına çağırıb deyir ki, yuxuda mənə dedilər ki, sənin əlacın Hacı Qaraman pirindədir. Arvadı pirə gətirirlər və bir neçə gün orada qalır. Yuxuda arvada deyirlər ki, sənin bir cüt oğlun olacaq. Elə də olur. Ər və arvad bundan sonra islam dinini qəbul edib, müsəlman olurlar. Qaraman pirinin başında həmişə insanlar dolu olardı. İndi həmin Pir də bir sıra abidələrimizlə yanaşı ermənilərin əsarətindədir. Kəndimiz Aşağı Mollu və ona qonşu olan kəndlərdə camaatımızın daha bir sıra inam yerləri olmuşdur. Bunlardan Aşağı Mollu ilə Xanlıq kəndi arasındakı Hüseyn Baba pirini, Yuxarı Mollu ilə Mollaburhan kəndi arasındakı yel pirini, rayonün Seytas kəndi yaxınlığındakı İmamzadəni, Əfəndilər kəndindəki Əhməd Çələbi ocağını və daha bir sıra xalq arasında müqəddəs olan pir və ocaqları göstərmək olar ki, Qubadlı camaatı bu yerlərə daim sitayiş etmiş, müxtəlif xəstəliklərdən xilas olmaq üçün oralara sitayiş etmişlər. Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|