EvrimTeorisi indd

Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı

250

olan, canlıları benzerlikleri temelinde sınıflandıran ‘cladis-

tic sınıflama’ temelli yorumlara göre Archaeopteryx’in atası 

iki ayaklı dinozorlardır (buna göre ise ‘yerden yukarı’ yakla-

şımın benimsenmesi gerekir). Cladistler sınıflandırmalarını 

sadece canlıların benzerlikleri temelinde yaptıkları için ‘yer-

den yukarı’ yaklaşımın sorunlarına veya hangi canlının fo-

sil tabakalarında önce göründüğü sorununa ciddi bir önem 

atfetmezler. Bu yüzden bu sınıflandırmandan hareket eden-

ler Archaeopteryx’in atası olarak, ondan on milyonlarca yıl 

sonra yaşamış olan kuşa-benzer dinozorları göstermekte bir 

sorun görmemişlerdir.

497

 Bu, son yıllarda popüler olan ‘cladis-

tic’ canlılar sınıflamasının (bu sınıflamayı yapanların çoğu 

da evrimcidir) Evrim Teorisi’ne açtığı sayısız sorunlardan sa-

dece birine örnektir.

İNSANIN KÖKENİ VE FOSİLLER

Biyolojik ya da fiziksel antropoloji insanın zaman ve mekân 

içindeki çeşitliliğini incelerken, bir alt ilgi alanı olan paleo-

antropoloji ise fosil kayıtlarına dayanarak insanın kökeni ko-

nusunu ele alır.

498

 Bulunan fosiller kafatası, iskelet, dişler gibi 

sert organlar hakkında bilgi verdiği için, hiçbir zaman fosillere 

dayanarak elde edeceğimiz bilgiler, yaşayan bir canlıyı incele-

yerek elde edeceğimiz bilginin yerini tutmamaktadır. Ayrıca, 

evrimci bilim insanlarının da belirttiği gibi, insanın köküyle 

ilişkilendirilen fosil belgelerin sayısı; yüz binlerce bitki ve 

deniz hayvanı kalıntısına, on binlerce tükenmiş sürüngen ve 

binlerce memeli hayvan fosiline karşın çok az sayıdadır. Ev-

rimci bilim insanları, insan türünün, dünyanın ömrüne göre 

çok kısa bir zaman dünyada var olmasını, bataklıklarda fosil 

497  Jonathan Wells, Icons of Evolution, s. 116-120.

498 Conrad Phillip Kottak, Antropoloji, çev: Serpil N. Altuntek, Ütopya Yayınevi, 

Ankara (2002), s. 13.

---

Evrim Teorisi'nin Değerlendirilmesi

251

bırakmayışını, açık alanlarda yaşamasından dolayı cesetle-

rinin diğer canlılarca daha kolaylıkla yok edilmesini, insana 

dair bu fosil yetersizliğinin sebepleri olarak göstermektedir-

ler.

499

 En temelde fosillere dayalı evrim çıkarımı homolojiden 

evrime varmaya dayalı bir çıkarım olduğu ve desteğe sahip 

olamayacağı için eleştirilere açıktır; fakat insan türünün fo-

sillerinin yetersizliği, bu türe mahsus daha fazla sorunun var 

olduğunu gösterir. 

Fosil bulgularda bulunan Australopithecus türleri ve Homo 

erectus gibi türler, kimi evrimci fosilbilimcilerce insanlığın 

atası olarak gösteriliyorken,

500

 evrimi reddeden fosilbilim-

ciler bunları insanın atası olmayan maymun gibi türler ola-

rak görmektedirler.

501

 Sorun bu kadarla da kalmamakta, ev-

rimi kabul eden bilim insanlarının içlerinde de birbirinden 

çok farklı ve birbirine zıt görüşler savunulmaktadır. Örneğin 

Australopithecus’un insansıların atası olduğunu Louis Lea-

key gibi ünlü paleoantropologlar da reddetmiştir.

502

 Richard 

Leakey’in bulduğu Homo habilis’in bir Homo türü olup ol-

madığı, Homo erectus’un doğrudan Australopithecus’tan tü-

reyip türemediği, Neanderthal’in modern insanın atası olup 

olmadığı evrimciler arasında süren birçok tartışmanın sadece 

ufak bir kısmıdır.

503

 

Allan Wilson ve Vincent Sarih’in ‘insan soyu’ ile ilgili 

çalışmalarda moleküler yaklaşımı öne çıkarmaları ve mutas-

yonların düzenli bir hızda gerçekleştiği önkabulüne dayanan 

499  Güven Arsebük, İnsan ve Evrim, 2. Baskı, Ege Yayıncılık, İstanbul (1995), s. 4-5.

500  Richard Leakey-Roger Lewin, Göl İnsanları, s. 29-75; Roger Lewin, Modern İn-

sanın Kökeni, s. 26-41

501  Martin L. Lubenow, Bones of Contention, s. 78-168; Duane T. Gish, Fosiller ve 

Evrim, çev: Adem Tatlı, Cihan Yayınları, İstanbul (1984), s. 109-150.

502 Richard Leakey-Roger Lewin, Origins Reonsidered, Doubleday, New York 

(1992), s. 110.

503  Mary Maxwell, Human Evolution, Columbia University Press, New York (1984), 

s. 294-296.

---

Evrim Teorisi, Felsefe ve Tanrı

252

‘moleküler saat’ hipotezi ise yeni bir bakış açısıyla beraber 

yeni sorunları beraberinde getirmiştir. Evrim Teorisi’ne tesa-

düfçü bir bakış açısıyla yaklaşanlar mutasyonları rastgele olu-

şan değişimler olarak değerlendirir; bu anlayışla mutasyonların 

düzenli bir hızda gerçekleştiği anlayışı arasında bir çelişki ol-

duğunu ifade edip ‘moleküler saat’ yaklaşımına soğuk bakan-

lar olmuştur, fakat tesadüfçü mutasyonlarla ‘moleküler saat’ 

yaklaşımını beraber kabul edenler de olmuştur. Moleküler saat 

yaklaşımıyla varılan sonuçlar ile fosillere dayalı sonuçlar ara-

sında çıkan farklılıklar yeni tartışmaların kaynağı olmuştur. 

1970’li yıllarda insansıların (Hominidae) 15 milyon yıl kadar 

önce ortaya çıktığı, Ramapithecus’un fosil kalıntılarına daya-

nılarak savunuluyordu. Ama moleküler saat yaklaşımını be-

nimseyenler, ilk Hominidae’nin 5 milyon yıl önce ortaya çık-

mış olması gerektiğini savundular. 1976 yılında Pilbeam’ın, 

Pakistan’daki araştırma ekibi, bir Ramapithecus alt çene fo-

sili buldu. Bu fosilin değerlendirilmesi sonucu 1932 tarihli ilk 

çene kurgusunun (reconstruction) yanlış olduğu anlaşıldı.

504

 

1980’lerde Türkiye ve Pakistan’da bulunan Sivapithecus fo-

sillerinin yorumu sonucunda da Ramapithecus’un bir insansı 

değil, bir Miosen kuyruksuz maymunu olduğu anlaşıldı.

505

Bu örnek de, Evrim Teorisi’ne olan yaklaşımın, fosilleri yo-

rumlama şeklini öncelediğinin bir göstergesidir. Yeni bulgu-

ların Ramapithecus’un insansılar kategorisinden çıkarılmasını 

gerektirdiği bir dönemde, diğer fosiller ve Ramapithecus’un 

daha önce farklı kurgulanan dişleri öyle bir yorumlanmıştır 

ki; Ramapithecus, soy ağacında doğrudan insanın atası olan 

eski yerinden yeni bir dala nakledilmiştir. Ünlü paleoantropo-

loji yazarı Roger Lewin kuramsal önyargıların, kanıtların yo-

rumlanışına tüm bilim dallarında gölge düşürebileceğini, ama 

504  Roger Lewin, Modern İnsanın Kökeni, s. 33.

505  Roger Lewin, Modern İnsanın Kökeni, s. 32.

---