110
Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî
Dedi “Benden sonra ümmetimin olacağı
Farz ve sünneti bırakıp günah işleyeceği
Ümmetim çoğundan imanın gideceği... “
Sensin Kâfî, sensin Âfî ya Gafûr
“Ümmetim ümmetler içinde saftır
Neyleyim ki çoğu asi-cafidir
Kadir Mevlam öz vadesine vefalıdır.”
Sensin Kâfî, sensin Âfî ya Gafûr
31
Vah yazıklar gece gündüz etmeden ibadet
HakkRasûlü ümmet için yemeden nimet
İçtiği yediği nimetleri kaygı ve sıkıntı
Ne yüz ile Hazret’ine varayım ben işte
HakkRasûlû dünya için kaygılanmadı
Ümmet dileyip başkaca sözden bahsetmedi
Dünya üzerinde bir an rahat o görmedi
Ne yüz ile Hazret’ine varayım ben işte
32
Kimler için yaşlı eyledi gözlerini
Ümmet için yanık eyledi özlerini
Ümmet olsan anla bu sözlerini
Kimler için geldi Rasûl bildiniz mi?
Ağlaya ağlaya yüz gözleri şişti görün
Kıyamda durup ayakları şişti görün
Ümmet için kaygı sıkıntı çekti görün
Kimler için geldi Rasûl bildiniz mi?
Ey dostlar bunu bilir ümmet hani
Eğer bilsen ondan fazla nimet hani
Kıyamet günü ondan geçen şefkat hani
Kimler için geldi Rasûl bildiniz mi?
33
31
Ahmed Yesevî, Divan-ı Hikmet, s. 114, (Hikmet, 23)
32
Ahmed Yesevî, Divan-ı Hikmet, s. 117, (Hikmet, 26)
33
Ahmed Yesevî, Divan-ı Hikmet, s. 133, (Hikmet, 38)
Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî
111
Horluk çekip Hakk Mustafa ümmet dedi
Asi, cefa edici ümmetinin tasasını çekti
Onun için ümmetleri kuvvet aldı
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dostlar
Ümmet için bağrında yok zerre bütün
Ümmet dese dimağından çıkar duman
Hakk Teala kılar mı deyip bizi odun
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dostlar
Kul Hoca Ahmed alayım desen Hakk’dan hisse
Bayezid gibi nefsinle gece gündüz vuruş
Ey habersiz, ümmet isen budur reviş
Can ve gönülde Hayy zikrini deyin dostlar
34
Ümmet için Rasûl daima kaygı çekti
Dileyip ümmet günahını Hakk’tan aldı;
Gece gündüz namazda durdu, Tanrım bildi;
Dilde ümmetim der, gönülde yalandır.
35
d) Hz. Peygamber’in Alemlere rahmet olması
Ahmed Yesevî Kur’an’da “Biz, seni alemlere rahmet peygamberi olarak
gönderdik”
36
ayetine işaret ederek Hz. Peygamber’in evrensel bir peygamber
olduğunu ve bütün yaratılmışlara rahmet olarak gönderildiğini şöyle dile ge-
tirir:
Ey dostlar, bildireyim HakkRasûlü’nden
Ümmet olsan, işitip salât-selam söyleyin dostlar.
O büyük ve küçük âlemler için rahmettir
Ümmet olsan, işitip salât-selam söyleyin dostlar.
37
2. Hoca Ahmed Yesevî’de Hz. Peygamber Sevgisi
Hoca Ahmed Yesevî, aşağıdaki hikmetlerinde görüleceği üzere Hz. Mu-
hammed’i gayet içtenlikle ve muhabbetle över. “Nefsimi kudret elinde tutan Al-
34
Ahmed Yesevî, Divan-ı Hikmet, s. 193, (Hikmet, 79)
35
Ahmed Yesevî, Divan-ı Hikmet, s. 1297, (Hikmet, 142)
36
Enbiyâ21/107.
37
Ahmed Yesevî, Divan-ı Hikmet, s. 194, (Hikmet, 80)
112
Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî
lah’a yemin olsun ki sizden biriniz beni, anasından babasından, çoluğundan çocuğun-
dan ve bütün insanlardan daha çok sevmedikçe kâmil mü’min olamaz.”
38
hadisinde
zikredilen manaya uygun olacak şekilde aşağıdaki beyitlerde Ahmed Yesevî
de Hz. Peygamber’e olan sevgisini dile getirmiştir. Onun hikmetleri adeta bu
sevginin ifadeleriyle doludur:
Bizden sonsuz selam ya Mustafa Muhammed
Tahiyyat-ı bîşumar ya Mustafa Muhammed
Ya Rasûller Efendisi, ya Nebilerin sonuncusu
Ya sapıtmışların doğrultucusu ya Mustafa Muhammed
Ya “Eyyuhe’l-muddessir” Hakk dedi “Kum fe enzir”
“Ve rabbikefekebbir” ya Mustafa Muhammed
39
Sensin Halık’ın sevgilisi, Hakk dergâhına layık
Yaratılmışların özü ya Mustafa Muhammed
İnsan varlığının aslı, rasul ve nebilerin sonuncusu
Gizli niyaza mahrem ya Mustafa Muhammed
Kâbe-kevseynin tubası, kevneyn bağının ayı
Herkese kurretayneyn ya Mustafa Muhammed
Arş ve k
űrsiden aşan Hazret’ine ulaşan
Doksan bin niyaz söyleyen ya Mustafa Muhammed
Yer gök yürür mamurundur, sahabeler manzurun
Bütün ümmet mağfurun ya Mustafa Muhammed
Ya Rab nasıl eyleyim şefaatini alayım
Ümmetinden olayım ya Mustafa Muhammed
Ümmetinden olanlar şefaatini alanlar
Cennet ehli olanlar ya Mustafa Muhammed
38
Buhârî, Îmân, 8; Müslim, Îmân, 16.
39
“Ey örtünüp bürünen (Peygamber!); Kalk da uyar; Rabbini yücelt.” Müddessir 74/1-3).
Geçmişten Geleceğe Hoca Ahmed Yesevî
113
Ahmed’in muradı sensin zikri ve yadı sensin
İşlerin anahtarı sensin ya Mustafa Muhammed
40
Daha sonra Resûl-i Ekrem’e olan sevgisini bizi muhatab tutarak şöyle dil-
lendirmektedir:
Ümmet olsan işitip canını vermez misin?
Mustafa’ya canını kurban eylemez misin?
Can ne olacak, imanını vermez misin?
İşitip okuyup yere girdi Kul Hoca Ahmed.
41
Ahmed Yesevî bu dizelerde candan da öteye geçmiş ve o sevgi için candan
daha kıymetli bildiği imanını bile ortaya koyabilecek mertebeye yükselmiştir.
Burada Hz. Peygamber’e imanı vermekten kasıt, en değerli gördüğü şeyi sev-
diğine takdim etme duygusu taşır ki, bu da Rasûlullah’a olan bağlılığı ve tes-
limiyetini gösterir. Yani o bu durumda sevgi için sevgiliye veremeyeceği hiçbir
şey yoktur. Can ne ki imanını bile vermeye hazırdır. Burada Peygamber sevgi
ve bağlılığının en yüksek tezahürü görülmektedir.
42
Yesevî’yi benzerlerinden
farklı kılan onun bu tarafıdır.
Hz. Peygamber’i övmesi
On sekiz bin âleme server olan Muhammed;
Otuz üç bin ashâba rehber olan Muhammed.
Çıplaklık ve açlığa kanaatlı Muhammed;
Asi, câfi ümmete şefaatlı Muhammed.
Geceleri yatıp uyumaz, tilâvetli Muhammed;
Garip ile yetime mürüvvetli Muhammed.
Yoldan azan günahkâra hidayetli Muhammed;
Muhtaç düşse herkese, kifayetli Muhammed.
40
Ahmed Yesevî, Divân-ı Hikmet, s. 134-35, (Hikmet, 39)
41
Ahmed Yesevî, Divan-ı Hikmet, s. 86 (Hikmet 10)
42
Bkz. Abdullah Hikmet Atan, “Hoca Ahmed Yesevî’de Sünnet Bilinci”, Uluslararası Hoca
Ahmed Yesevî Sempozyumu’, 20-21 Şubat 2010, Bağcılar Belediyesi, Istanbul, 2012, s. 49
Dostları ilə paylaş: |