Əyyub Abasov
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
255 kommunistləri bir neçə dəfə üstümə gəliblər. Lakin onları meşələrə çəkilməyə məcbur eləmişəm. Güman edirəm ki, bolşeviklər nə Kafanı, nə də onun ətraf kəndlərini əllərinə keçirə bilməyəcəklər…» - Njde nəfəsini dərib dedi: - Yaz ki: «Cənab general! Bu saat vətən böyük təhlükə qarşısındadır. Ermənistanı kommunistlər rus ordusuna, qırmızı bolşeviklərə satırlar. Biz onun parçalanmasına və satılmasına razı olmamalıyıq. Erməni millətini və erməni hökumətini bolşevizmdən müdafiə etməliyik. Bunun üçün hər ikimiz birləşməliyik. Daha doğrusu, siz Dərələyizdən, biz Kafandan Zəngəzurun mərkəzi Gorusa hücuma keçməliyik. Gorusun bizim əlimizdə olmasının hərbi və mənəvi əhəmiyyətini özünüz bilirsiniz. Bolşeviklər ordan hər tərəfə qol-qanad aça bilərlər». - Yazdınmı? – deyə Njde keşişə baxdı. - Bəli. Hamısını yazdım. Njde kağızı alıb oxudu və imza edib Karoya dedi: - Kağızı elə bu saat etibarlı bir adamla göndər. - Mən onu Samvellə göndərəcəyəm. - Ona tapşır ki, ehtiyatlı olsun. Yollar qorxuludur. - Baş üstə! – deyə Karo ayağa qalxıb getdi. Njde Mesropa dedi: - İndi millətin dar günüdür. Onu ayaqlar altında tapdalanmağa qoymaq olmaz. Bu Qırmızı Ordunun sıralarında hər millətdən var. Demək, başqa millətlər yığışıb erməni millətini yer üzündən yox eləmək istəyirlər. Özləri də «bütün millətlər, xalqlar birdir, bərabərdir…» deyə təbliğat aparırlar… - Yalandır! – deyə Mesrop onun sözünü kəsdi. – Mənim millətim hamı millətlərdən alidir. Heç bir millətin tarixi ermənilərinki kimi qədim deyil. Hər daşı qaldırsan, altından bir erməni tarixi çıxar… - Bax, elə mən onu deyəcəkdim. İndi camaata erməni millətinin keçmişini və gələcəyini başa salmaq lazımdır. Sən gərək bu işdə böyük fəaliyyət göstərəsən. Əhali arasında bolşeviklərin əleyhinə təbliğat aparasan. Deyəsən ki, qırmızılar dinimizi, dilimizi, torpağımızı əlimizdən alacaqlar. Kəndlərə get, mis mədəninə get, sözünü kəndlilərə, fəhlələrə de. Təkcə top-tüfənglə iş görmək olmaz, təbliğat lazımdır. Başa düşdünmü? - Bəli, bəli. - Camaat arasında danışanda deməlisən ki, Qızıl Orduya və Şura hökumətinə qarşı üsyan eləyən, Zəngəzur kəndliləri və Kafan fəhlələri özləridir. Mesrop nə isə fikirləşib dedi: - Axı buna inanmazlar. Çünki fəhlələrin və kəndlilərin bizə qarşı üsyan elədiklərini bilirlər. Njde ona əyri-əyri baxdı. - Hamı bilmir, keşiş ağa. Sən bilənlərin də ürəyinə girib fikrini dəyişdirməlisən. Əsl hünər odur ki, sözlə, təbliğatla şeytanı peyğəmbər sifətində göstərəsən. Başa düşdünmü? Bu gündən işinə başlarsan. Njde öz əli ilə yazdığı əmri Karoya verib dedi: - Al, surətini çıxartdır. Bizim ixtiyarımızda olan kəndlərin kəndxudalarına göndər. Kafanın küçələrinə vurdur. Əmrdə göstərmişəm ki, əsgərlikdən boyun 256 qaçıranlar güllələnəcək, evi-eşiyi dağıdılacaqdır. Qırılan əsgərlərin yerini doldurmaq lazımdır. Başa düşdünmü? Njdenin qabağında dik dayanmış Karo soruşdu: - Çağırış məntəqəsi harda olacaq? - Kafanda. Kəndxudalar adamları gətirib qərargah rəisi Nersesyana təhvil verməlidirlər. Başa düşdünmü? Sən Nersesyanla əlaqə saxla. O, köhnə zabitdir, hərbi-təşkilat işini yaxşı bilir. Mən əmrdə göstərmişəm ki, qocalıq, təklik, xəstəlik və başqa bəhanələr nəzərə alınmayacaq. Bir evdə ayağı yer tutan beş kişi varsa, beşi də silah altına alınmalıdır. Başa düşdünmü? - Bəli. Njde sol əlini qurşağına keçirdib dabanları üstə qalxıb-enərək dedi: - Əhalidən ərzaq, at və ətlik qoyun, mal yığmaq üçün ikinci əmr hazırlamaq lazımdır. Bunu sənə tapşırıram. Amma bu işləri tez görmək lazımdır, vaxt təngdir. Karo çəkinə-çəkinə dedi: - Cənab xmbapet, ərzaq yığmaq bir az çətin olacaq… Njde bərkdən qışqırdı: - Necə? Çətin olacaq nədir? Yoxsa sən də yumşalıb muma dönürsən? - Yox, cənab, mən əvvəlkindən də möhkəməm. Ancaq onu demək istəyirdim ki, camaat nədənsə üzə durub. Bizim əmrimizə, sözümüzə tabe olmaq istəmir. Bu gün bir kəndli şikayətə gəlmişdi. Sənin yanına buraxmadım, özüm danışdırdım. Deyirdi ki, əsgərlər bizdə toyuq-cücə qoymadılar. Malımızı, qoyunumuzu zorla tövlədən çəkib aparırlar. Sizin əsgərlərin qorxusundan arvadlarımız, qızlarımız həyətə də çıxa bilmirlər. Deyirdi ki, kəndlilər məni vəkil seçib göndəriblər ki, bu sözləri Njdeyə çatdırım. - O kəndli nə oldu? - Cavabını verib yola saldım. - Nahaq yerə. O, bolşevik imiş. Güllələmək lazım idi. Bundan sonra, bu barədə şikayətə gələnlər olsa, de ki, Njdenin qoşununa çörək də lazımdır, ət də, arvad da. Başa düşdünmü? Zəiflik bizi fəlakətə salar. Get, dediklərimi yerinə yetir. Kafanlılarla özüm danışacağam. - Baş üstə. – Karo rəsm-təzim edib getdi. Njde oturub öz-özünə fikirləşməyə başladı: «İravandan niyə kömək gəlmədi? Mən İran vasitəsilə Antanta dövlətləri ilə özüm əlaqə saxlamalıyam… İngilislər, amerikanlar Arazdan bizim tərəfə heç olmasa üç-dörd min qoşun keçirsələr, qırmızıların öhdəsindən gəlmək asan olar… Samvel içəri girdi. Njde başını yuxarı qaldırdı. - Aha, Samvel, gəldin? - Bəli, çox əziyyətlə gedib-gəldim. Sənə məktub gətirmişəm, buyur. - Bu, general Drodandırmı? Özünü görə bildinmi? - Bəli. Njde kağızı açıb oxudu: «Cənab polkovnik Njde! Məktubunuzu aldım. Fikrinizə şərikəm. Erməni millətini müdafiə etməkdən müqəddəs bizim nə vəzifəmiz ola bilər?.. Özümü məğlub hesab etmirəm. Dağlıq Qarabağa yenə dönəcəyimə əminəm. Qırmızıları məğlub eləmək üçün hər ikimiz birləşməliyik… Dərələyizə gələndən 257 müsəlman kəndlərində əməliyyat aparmağa başlamışam. Hərçənd yerli binamus ermənilər əsgərlərimin qabağını kəsir, müsəlman kəndlərini dağıtmağa qoymurlar, mənə qarşı üsyan edirlər, ancaq yenə də mən öz işimi görürəm. Mən hücuma bu günlərdə keçəcəyəm. Gorus avqusta kimi mənim əlimdə olmalıdır. Zənn edirəm ki, hər ikimiz birləşsək, bir hərəkət eləsək, qırmızıları Gorusdan, Sisyandan və başqa yerlərdən qova bilərik. Hücum edəcəyim günü sizə ayrıca bildirəcəyəm. Hələlik. General Dro. 18/IV-20 il». - Çox gözəl! – deyə Njde kağızı qatlayıb cibinə qoydu. – Biz onun məlumatını gözləməli olacayıq. - Mən bir səhv eləmişəm, cənab xmbapet. Gərək Aşotu da özümlə bərabər aparaydım. Qalardı orada. Lazım olanda general Dronun göndərəcəyi xəbəri bizə gətirərdi. Njde güldü: - Aşot? Bilmirəm Karo o maymağı hardan tapıb bizə qapıçı götürüb? O ki, ağzının sözünü danışa bilmir. Onu hərbi hissələrdən birinə göndərmək lazımdır, döyüşlərdə ölər baxtına, qalar baxtına. Əgər erməninin hamısı onun kimi olsa idi, kül olardı bizim başımıza. Aşot içəri girdi. - Budur, özü də gəldi. Qurd dedik, qulağı çıxdı. Nə var, general Aşot? Cəbhədən baş gətirmisən, hə? Həmişə gözünə cəllad sifətində görünən Njdenin zarafatına sevinən Aşot yastı-yastı dedi: - Xmbapet ağa istəsə, məni də böyük elər, hər şey onun əlindədir. Mən də, özünüz görürsünüz də, bacardığım kimi sizə qulluq edirəm. Njde üz-gözünü turşudub: - Yaxşı, yaxşı! – dedi. – Ağzını yayma! Nə istəyirsən? - Keşiş ağa adam göndərib ki, xmbapet ağa buyurub gəlsin. - Get xəbər gətirənə de, gəlirəm. Aşot qapıya tərəf gedib birdən geri döndü: - Bağışla, ağa, yadımdan çıxmışdı… Bayaqdan iki adam qapıda gözləyir. Yanına buraxım, ya yox? - Hardan gəliblər? - Deyirlər, Gorusdan gəlmişik. Njde təəccüblə çiynini atdı. - Gorusdan? De gəlsinlər… Aşot getdi. Njde keçib stolun arxasında oturdu. Qurgenlə Levon içəri girdilər. Onları görən kimi heyrətdən gözləri böyüyən Samvel özünü saxlaya bilməyib qışqıra-qışqıra dedi: - Bunlar ki, bolşevikdirlər. O Qurgen mənim əmimdir, atam tutdurmuşdu. İravanda qazamatda yatdı. Gorusa gətirdilər. Gorus qazamatından da Hayk Aslanyan qaçırtdı. O biri Levon… Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|