F. I. Haydarov, N. I. Xalilova psixologiya fanlarini qitish metodikasi

tuzatishadi, mehmonlarni tkazishadi va h.k. ular faoliyat bilan 
mash ulmi? 
10. Kutilmaganda, sevgan komandasi darvozasiga kiritilgan goldan 
stadiondagi (tomoshabinlar) muxlislarning hayqiri i faoliyatmi? 
11. Komandir yaqinlashayotgan tankdan q rqib, orqaga 
qochayotgan askarlardan birini k rib, «T xta, yot!» deb baqirayapti. 
Faoliyatmi? 
12. Yozuvchi mana yarim soatdan beri nimadir yozish uchun stol 
ustida tiribdi, lekin yozmayapti. Bu yerda faoliyat bormi? 
13. EHMda ma'lumot berilyapti: sizning harakatingiz xato. Bu 
nima faoliyatmi? 
14. Telefon tarmo ining narigi tarafidan kimdir javob bermoqda: 
«Siz raqamni not ri terdingiz». Javob berayotgan tomonga nisbatan 
bu faoliyatmi? 
K rib turganimizdek, bu misollar oddiy turmushdan olingan, juda 
sodda. misollardir va bunday mashqlami tayyorlash qituvchi uchun 
unchalik qiyinchilik tu dirmaydi. 
Biroq talaba bu savollarning birortasiga hali t ri javob bera 
olmaydi, agar q l ostida faoliyatning psixologik tushunchasi ilmiy 
tarkibini shu tushuncha belgilari yozilgan asosli q llanmasi b lmasa 
va mana keltirilgan mashqlarning sharoitlarini baholash va tahlil qilish, 
yechimini ylab topish va uning tushunchasini talabaning doimiy 
taqqoslashi yordamida rganilayotgan belgilari yozilgani bilan ularning 
t riligini aniqlash b yicha quv faoliyatidir. Bu nazariyaning quv 
harakati va aynan u «faoliyat»ning psixologik ilmiy tushunchasini 
shakli belgisini, qayta rganishsiz, mashqlarning amaliy psixologik 
jihatdan faktlarda berilgan tushunchaga tegishliligi yoki tegishli 
emasligidek harakatlarni amaliy ishlash jarayonida q shimcha 
rganishlarsiz zlashtirishdir. Tushunchaning ilmiy tarkibini 
zlashtirish amaliy zlashtirish natijasida bajariladi, chunki uni 
hayotga taalluqliligini tushunish va tushunganlarni mustahkam eslab 
qolishda r y beradi. 
Berilgan qish faoliyatini tashkillashtirishga kelganda bunda 
istalgan quv materialini bunday tarzda zlashtirilishini orqaga 
surishga imtihon sessiyagacha tashlamasdan rganish bilan erishiladi. 
quv faoliyatining nazoratining psixologik tushunchasi 
yuqoridagilarda z aksini topadi. 
150 

---