F. R. Xolboyev, D. A. Azimov, E. Sh. Shernazarov z o o g e o g r a f I y a

lanadi (3-rasm).
2. Kontur uslubi. Xaritalashtirishning bu uslubi areallami o ‘zaro
solishtirishda nisbatan ko‘rgazmali va qulay hisoblanadi. Mazkur
63

---

uslub yordamida areallaming chegaralari aniqlanadi, ya’ni arealning
eng chekkasida aniqlangan nuqtalar o ‘zaro uzluksiz chiziqlar orqali
tutashtiriladi. Areal chegarasi nisbatan aniq bo‘lishi uchun nuqtali va
kontur uslublari birga amalga oshiriladi. Bu uslub boshqalariga nis­
batan ancha mukammal sanaladi (4-rasm).
3-rasm . 
Buyuk Britaniyadagi eman ipak qurti arealining nuqtali us­
lub orqali xaritalashtirilishi (D Xisu, 1973).
3.To‘rsimon uslub.
Keyingi yillarda keng qo‘llanilayotgan uslub-
lardan biri sanaladi. Bunda dastlab o'rganilayotgan turning uchrash
ehtimoli bo‘lgan joylar kontur xaritada kataklarga bo‘lib chiqila-
di. Shundan so ‘ng areali xaritalashtirilayotgan tur qaysi katakda
uchrasa, mazkur katak bo‘yaladi. Xaritalashtirishning bu turi yaxshi
o ‘rganilgan hududlar uchun yaroqli bo‘lib, boshqa uslublarga nis­
batan mukammal emas (5-rasm).
64

---

4-rasm. Xo ‘jasavdogar arealining kontur uslub orqali xari-
talashtirilishi (I.K.Lopatin, 1980).
5-rasm. Janubiy Amerikadagi kemiruvchilarga mansub bo ‘Igan
M alacothris typica arealining to ‘rsimon uslub orqali xaritalash-
tirilishi (M.Udvari, 1978).
65

---

4.2. Areallarning ko‘lami va shakli
Areallaming ko‘lami turli-tuman bo‘lib, tabiatda juda tor areallar
bilan bir qatorda keng areallar ham uchraydi. Masalan, tulki katta,