Fan Bilimlar majmui, faoliyat turi va ijtimoiy institut mustaqil ish Samarqand davlat arxitektura-qurilish universiteti

Ijtimoiy institut va uning turlari

• Ijtimoiy institut jamiyatda muayyan funksiyalarni bajaradigan kishilarning birgalikdagi faoliyatini tashkil etishning tarixan shakllangan barqaror shakli bo’lib ularning asosiysi ijtimoiy ehtiyojlarni qondirishdir. Ijtimoiy institut- bu jamiyatdagi qandaydir munosabatlarni, odamlarning harakatlarini tartibga solishga imkon beradigan jamiyatdagi tuzilmalar (muassasa, davlat organi, oila va boshqa ko’plab tuzilmalar).

Siyosiy institutlar

Hokimiyat vakolatlaridan foydalangan holda ijtimoiy munosabatlarni tartibga solish
Iqtisodiy institutlar


Tovar va xizmatlarni ishlab chiqarish va taqsimlashni tartibga solish

Ma’naviy institutlar

Jamiyat madaniy hayotining, ma’naviy ishlab chiqarishning uzluksizligini tartibga soladi va rivojlantiradi
Ijtimoiy institutlar



Ijtimoiy lavozimlarni va davlat resurslarini taqsimlashni tartibga solish

Ijtimoiy institutlarning tuzilishi va funksiyalari

• Yan Shchepalskiy ijtimoiy institutlarning quyidagi elementlarini aniqladi:

Ijtimoiy rollar va maqomlar
Funksiyalar
Ijtimoiy institutning maqsadi va ko’lami
Ushbu muassasaning funksiyalarini bajaradigan vositalar va muassasalar. Sanksiyalar

• Ijtimoiy ehtiyojlarni qondirish har bir muassasaning asosiy vazifasi hisoblanadi.
• Tartibga solish funksiyasi ya’ni ijtimoiy munosabatlarning ayrim turlarini tartibga solish.
• Ijtimoiy munosabatlarning mustahkamlanishi va takror ishlab chiqarilishi. Har bir muassasada odamlarning xatti-harakatlarini standartlashtirishga imkon beradigan o’z normalari, qoidalari mavjud. Bularning barchasi jamiyatni yanada barqaror qiladi.

• Integratsion funksiya, ya’ni birlashish, jamiyat a’zolarining munosabatlari.
• Eshittirish funksiyasi tajriba, bilimlarni u yoki bu tuzilishga kelgan yangi odamlarga o’tkazish imkoniyati.
• Ijtimoiylashtirish shaxs tomonidan jamiyatdagi xulq-atvor normalari va qoidalarini, faoliyat usullarini o’zlashtirishi.
• Kommunikativ bu jamiyat a’zolarining o’zaro ta’siri natijasida ham muassasa ichida, ham ijtimoiy institutlar o’rtasida axborot uzatish.