Fan/Modul kodi

Ma’naviyatga ilmiy yondashuv va tamoyillar mohiyati
Ma’naviyatga yondashuvlar: dunyoviy va diniy nuqtai nazardan yondashish. Ma’naviyatga 
ilmiy yondashuv, uning shartlari. Ma’naviyat doimiy rivojlanuvchi, jonli jarayon bo`lgani 
uchun unga dialektik, sinergetik (nochizikli) yondashish zarurligi. Ma’naviyatga gumanizm 
(insonparvarlik) va demokratiya yoki ularning muqobillari - avtoritarizm va totalitarizm 
g`oyalariga tayanadigan munosabatlar. XX asrning ikkinchi yarmidan texnokratik 

---

6 
 
qarashlarning rivojlanishi. Texnokratiya, texnokratik qarashlar. Pragmatizm. Ma’naviyatga 
pragmatik yondashuv. Sinergetika. Ma’naviyatga sinergetik yondashuv. Inson va jamiyatga, 
ma’naviyatga ekzistensialistik yondashishlar. 
14-mavzu:
Ma’naviyatning falsafiy-ontologik mazmuni, gnoseologik asoslari. 
 
Ma’naviyatning falsafiy-ontologik mazmuni. Ma’naviy jarayon, ma’naviy borliq. Borliq 
tushunchasining mohiyati. Ma’naviy borliqning ijtimoiy hodisaligi, yoki ijtimoiy hodisa 
ekanlik ma’naviyatning falsafiy - ontologik mazmunini tashkil etishi. Ma’naviyatning 
universal tamoyillari. Ma’naviyatning paradigmal xususiyatlari. Bilish jarayoni va 
ma’naviyatning gnoseologik asoslari. Ma’naviyatning bilish jarayoni bilan bog`liqligi. 
Tafakkur. Bilishning tafakkur bilan bog`liqligi. Tafakkur shakllari. 
15-mavzu:
Ma’naviyatning praksiologik mazmuni, Ma’naviyatning aksiologik 
tamoyillari
Praksiologiyaning mazmun va moxiyati. Ma’naviyat jamiyat va inson xayotining barcha 
soxalariga u yoki bu darajada amaliy ta’sir kursatishi tufayli praksiologik mazmun kasb etishi. 
Ma’naviyatning praksiologik mazmuni - insonni, jamiyatni va uz-uzini rivojlantirishga 
safarbar etishi (tarbiya orkali). Aksiologiya, ma’naviyatning aksiologiya mazmuni. 
Kddriyatlar, ularning mazmun va moxiyati. Kadriyatlarning shakllari va turlari. Ma’naviyatga 
aksiologik yondashuv. Aksiologik yondashuvning ba’zan mantikiy-gnoseologik yondashuvga 
nisbatan ustunlik kipishi. Ilmiy goya va kashfiyotlarning kadriyat ekanligi.