Fiskal institut

13-topshiriq.
Quyidagi jadvalda natijaviy ko‘rsatkichga ikki omil ta’siri bo‘yicha ma’lumotlar berilgan.
Mahsulot hajmi o‘zgarishiga ishchilar soni va mehanat unumdorligining ta’sirini indeks usuli yordamida hisoblan va tahlil etib xulosa yozing
1-jadval

Ko‘rsatkichlar	O‘tgan yil (o)	Haqiqatda (1)	Farqi (+;-) ∆
Ishchilar soni, kishi (X)	93	111	18
Bir ishchi tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulot, ming so‘m (Y)	32440	29980	-2460
Mahsulot hajmi, ming so‘m (F)	3016920	3327780	310860

Xulosa:
Quyidagi jadvalda ikki omil ta'siri bo'yicha ma'lumotlar berilgan. Birinchi omil ishchilar soni, ikkinchi omil esa mehanat unumdorligidir. Natijaviy ko'rsatkichlar o'zgarishining ta'sirini indeks usuli bilan hisoblash uchun quyidagi tahlilni amalga oshirishimiz mumkin:
1. Ishchilar soni o'zgarishi (∆X):
O'tgan yilda ishchilar soni 93 kishidan 111 kishiga oshirilgan.
∆X = 111 - 93 = 18
2. Mahsulotning o'zgarishi (∆Y):
O'tgan yilda bir ishchi tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulot 32,440 ming so'mdan 29,980 ming so'mga kamaygan.
∆Y = 29,980 - 32,440 = -2,460
3. Mahsulot hajmi (∆F):
O'tgan yilda mahsulot hajmi 3,016,920 ming so'mdan 3,327,780 ming so'mga oshib kelayotgan.
∆F = 3,327,780 - 3,016,920 = 310,860
Indeks usuli ta'sirning hisoblanishi uchun quyidagi formulalardan foydalanamiz:
∆X indeksi = (∆X / O'tgan yilda) * 100
∆Y indeksi = (∆Y / O'tgan yilda) * 100
∆F indeksi = (∆F / O'tgan yilda) * 100
Natijalarni hisoblaymiz:
∆X indeksi = (18 / 93) * 100 ≈ 19.35
∆Y indeksi = (-2,460 / 32,440) * 100 ≈ -7.58
∆F indeksi = (310,860 / 3,016,920) * 100 ≈ 10.30
Ishchilar sonidagi o'zgarish indeksi 19.35%, bir ishchi tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotning o'zgarish indeksi -7.58%, mahsulot hajmidagi o'zgarish indeksi esa 10.30% ga teng.
14-topshiriq.
Quyidagi jadvalda mahsulot hajmi o‘zgarishiga 3 omil ta’siri bo‘yicha ma’lumotlar berilgan.
Mahsulot hajmi o‘zgarishiga ishchilar soni, o‘rtacha ishlangan kun hamda bir kunga to‘g‘ri keladigan mahsulot hajmining ta’sirini nisbi farqlar usuli yordamida hisoblab xulosa yozing.
1-jadval