Fiskal institut

Ko‘rsatkichlar	O‘tgan yil	Haqiqatda
Farqi (+;-)
Ishchilarni o‘rtacha ro‘yxatdagi soni, kishi (X)	71	83	21
Bir ishchiga to‘g‘ri keladigan ish kun, kuni (K)	275	291	27
Ishchilarni o‘rtacha bir kunlik mexnat unumdorligi, ming so‘m (M)	43440	39450	-43221,9
Mahsulot (tovaroborot) hajmi, ming so‘m (T)	848166000	6059690,4	-842106309,6

T = X * K * M

Xulosa:

Ko‘rsatkichlar bo‘yicha berilgan ma’lumotlarga asosan, mahsulot hajmi o‘zgarishiga ishchilar soni, o‘rtacha ishlangan kun hamda mehnat unumdorligi ta’siri o‘rtasidagi zanjirli bog‘lanish usuli hisoblanadi. Ushbu ma’lumotlardan quyidagi xulosa chiqarilishi mumkin:

1. Ishchilar soni o‘rtacha o‘tgan yilda 71 kishidan 83 kishiga oshgan. Bu o‘zgarish +12 kishi.
2. Bir ishchiga to‘g‘ri keladigan ish kunlari o‘rtacha o‘tgan yilda 275 kunidan 291 kuniga oshgan. Bu o‘zgarish +16 kun.
3. Ishchilar o‘rtacha bir kunlik mexnat unumdorligi o‘tgan yilda 43,440 ming so‘mdan 39,450 ming so‘mga kamaygan. Bu o‘zgarish -3,221.9 ming so‘m.
4. Mahsulot (tovaroborot) hajmi o‘tgan yilda 848,166,000 ming so‘mdan 6,059,690.4 ming so‘mga kamaygan. Bu o‘zgarish -842,106,309.6 ming so‘m.
Mahsulot hajmi (T) esa ishchilar soni (X), bir ishchiga to‘g‘ri keladigan ish kunlari (K) va ishchilar o‘rtacha bir kunlik mexnat unumdorligi (M) o‘rtasidagi zanjirli bog‘lanish usuli hisoblanadi. Bu usulga ko‘ra, T = X * K * M formula bilan hisoblanadi.
Shu bilan, berilgan ma’lumotlarga asosan mahsulot hajmi (T) quyidagi formula orqali hisoblanadi:
T = 83 * 291 * 39,450 = 1,157,078,350,450 ming so‘m.

Natijada mahsulot hajmi o‘zgarishi -842,106,309.6 ming so‘m bo‘lganligi sababli, ishchilar soni, o‘rtacha ishlangan kun va mehnat unumdorligi o‘rtasidagi zanjirli bog‘lanish usuli ahamiyatli faktorlar sifatida hisoblanishi mumkin.

7-topshiriq.
Talisman Tour sayyohlik kompaniyasi bosh menejeri ichki turizm departamenti menejeriga kompaniyaning turistik yo’llanmalarni sotishdan tushgan daromadiga quyidagi omillar qanday ta’sir qilishini hisoblashni topshirdi:
sotilgan bitta turistik yo’llanmaning o‘rtacha qiymati;
kuniga sotilgan turistik yo’llanmalarning o'rtacha soni;
tahlil qilinayotgan davrda ishlagan kunlar soni.