‘’fizika’’ fakulteti optika fanidan

. (5.1)

k - koeffitsiyent yutuvchi moddaning xususiyati bilan aniqlanib, yutish koeffitsiyenti deb ataladi. k - koeffitsiyentning o‘zgarmasligi har bir qatlamda o‘sha qatlamga yetib kelgan oqimning doim bir xil qismi yutilishini ko‘rsatadi.

5.1-rasm. Yorug‘likning yutilishiga doir

Energiya oqimi zichligining chekli qatlamda kamayish qonunini topish uchun (6.1) chi ifodani

(5.2)

ko‘rinishida yozamiz va uni 0 dan gacha bo‘lgan chegarada integrallaymiz:

(5.3)

Qatlam boshidagi ( =0) oqim zichligi U_o bo‘lsin. U bilan esa uning moddaning ℓ qalinligini o‘tganidan keyingi qiymatini belgilaylik. (5.3) ni integrallab quydagini hosil qilamiz:

.

Bundan esa quyidagini yozishimiz mumkin:

_. (5.4)

е-natural logarifmlar asosidir. Yutilish koeffitsiyenti k qancha katta bo‘lsa, yorug‘lik shuncha ko‘p yutiladi. qatlam bo‘lganda, (5.4) ifodaga muvofiq:

Shunday qilib, ga teng qalinlikdagi qatlam energiya oqimining zichligini 2,72 marta susaytirar ekan. Yutilish koeffitsiyentining son qiymatlari turli moddalar uchun juda keng miqyosda tebranadi. Ko‘rinuvchi yorug‘lik sohasida bir atmosfera bosimdagi havo uchun k taxminan shisha uchun metallar uchun esa k o‘n minglab tartibda bo‘ladi. Barcha moddalarning k yutilish koeffitsiyenti to‘lqin uzunligiga ozmi-ko‘pmi bog‘liq. 5.2-rasmda 0^oS va bir atmosfera bosimdagi gaz holatli xlor uchun lgk ning to‘lqin uzunligi l ga bog‘liqligi tasvirlangan.