G. A. Dushanova, N. A. Yunusova, S. A. Xalilova genetikadan masalalar yechish usullari
Yüklə 226,67 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- NATIJA
- Genotip bo`yicha 9 ta genotipik guruh hosil bo`ldi: 1:2:2:4:2:2:1:1:1
- BERILGAN: Qizil rangli Qizil rangli P ♀Aa x ♂Aa
- YECHISH: AaBb aabb A a B
- JAVOB: Fenotip
- Mavzuga doir misollar.
- POLIDURAGAYLARDA BELGILARNING NASLDAN NASLGA O’TISHI Mavzuga doir misollar.
- A) AABBCC = 1 ta B) AaBBCC = 2 ta c) AABbCC = 2 ta ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ABC ABC aBC ABC AbC d) AaBbCC = 4 ta e) AaBBCC = 2 ta
D1D2 D1 d2 d1 D2 d1 d2
NATIJA : F2 dagi natijalar Fenotip bo`yicha 5 ta fenotipik guruh hosil bo`ldi: 1: 4: 6: 4: 1 1)quloq suprasining uzunligi – 28 sm – 1 ta 2) quloq suprasining uzunligi – 24 sm – 4 ta 3) quloq suprasining uzunligi – 20 sm – 6 ta 4) quloq suprasining uzunligi – 16 sm – 4 ta 1) quloq suprasining uzunligi – 12 sm – 1 ta Genotip bo`yicha 9 ta genotipik guruh hosil bo`ldi: 1:2:2:4:2:2:1:1:1 1)D1D1 D2 D2 = 1 = 28 sm 2) D1 D1 D2 d2 = 2 = 24 sm 3) D1 d1 D2 D2 = 2 = 24 sm 4) D1 d1 D2 d2 = 4 = 20 sm 5) D1 D1 d2 d2 = 1 = 20 sm 6) D1 d1 d2 d2 = 2 = 16 sm 7) d1 d1 D2 D2 = 1 = 20 sm 8) d1 d1 D2 d2 – 2 = 16 sm 9) d1 d1 d2 d2 = 2 = 12 sm 7-MASALA. Pomidor mevasining yumaloq shakli (A) noksimon (a), qizil ranggi (B), sariq ranggi (b) bilan belgilansa, quyidagi organizmlarning fenotipini aniqlang. 1) aaBb – noksimon qizil – geterozigota resessiv 2) AaBb – yumaloq qizil – geterozigota dominant 3) AaBB - yumaloq qizil - geterozigota dominant 4) aaBB - noksimon qizil - geterozigota resessiv 5) AABB - yumaloq qizil – gomozigota dominant 6) AaBB - yumaloq qizil - geterozigota dominant 7) aabb - noksimon qizil – gomozigota resessiv 8-MASALA. Ikkita sariq rangli qovoq chatishtirilganda, 3:1 nisbatda sariq va yashil rangli qovoqlar hosil bo`ldi. Chatishtirishda ishtirok etgan qovoqlarning genotipini aniqlang. Bunda fenotipda ajralish nisbatiga va chatishtirilgan qovoqlar ranggiga qarab genotipni aniqlaymiz. BERILGAN: Qizil rangli Qizil rangli P ♀Aa x ♂Aa (geterozigotali) (geterozigotali) 2) Gametalar olinadi va mazkur gametalar o`zaro chatishtirilib F1 (birinchi avlod) duragaylarini hosil qilinadi. YECHISH: ♀Aa x ♂Aa A a A a Olingan gametalar pennit katagiga joylashtiriladi. F1 A a
IZOH: Genotip bo`yicha 1:2:1 ya`ni 1ta AA, 2ta Aa va 1 ta aa organizmlar. Fenotip bo`yicha 3:1 nisbatta ya`ni 3 ta qizil rangli va 1ta sariq rangli no`xatlar hosil bo`ladi. 9- MASALA. Xushbo`y no`xat o`simligi gultojbarglarining qizil bo`lishi dominat gen ta`sirida ro`y beradi. Digeterozigota qizil gulli xushbo`y no`xat ikkita noallel gen bo`yicha gomozigota bo`lgan oq gulli retissiv hushbo`y no`xat bilan chatishtirilgan. Hosil bo`lgan F1 ning fenotip va genotipini aniqlang. Bu masalani yechish uchun genlarning o`zaro komplementar ta`siriga murojat qilamiz. Masalada ota-onalar genotiplari berilgan. Digeterozigota - bu ikki noallel gen bo`yicha har xil genotipli organizmlar AaBb dir. Gomozigota retsissiv gen bu – aabb dir. BERILGAN: Qizil gultojbargli oq gultojbargli P ♀AaBb x ♂aabb (digeterozigota) (digomozigota) Gametalar olinadi va mazkur gametalar o`zaro chatishtirilib F1 (birinchi avlod) duragaylarini hosil qilinadi. YECHISH: AaBb aabb A a B b B b ab F1
ab
JAVOB: Fenotip: 1:1:1:1 Genotip : 1:1:1:1 ( AaBb, Aabb, aaBb, aabb) Chatishtirishda AaBb x aabb genotipli organizmlar ishtirok etgan. DIDURAGAY VA POLIDURAGAYLARDA BELGILARNING NASLDAN-NASLGA O’TISHI Diduragay yoki poliduragay chatishtirish deb, ikki yoki undan ortiq belgilari bilan farq qiladigan ota-ona organizmlarning o’zaro chatishtirilishiga aytiladi. Mavzuga doir misollar. 1- MASALA. Pomidor mevasining yumaloq shakli (A), noksimon shakli (a), qizil rangi(B). sariq rangi (b) bo’lsa u holda quyidagi genotipli pomidorlar qanday gametalar hosil qiladi? A) AAVV; b) AaBB; c) aaBB; d) AABb ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ AB AB aB aB AB ab e) AaBb j) Aabb k) aab ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ AB Ab aB ab Ab ab ab 2- MASALA. Genotiplari quyidagicha bo’lgan o’simliklarning fenotipini aniqlang. A) SSYY x SSyy; b) SsYy x ssYY A) SSYY x SSyy
b) SsYy x ssYY
POLIDURAGAYLARDA BELGILARNING NASLDAN NASLGA O’TISHI Mavzuga doir misollar. 1-MASALA. No’xat donining sariq belgisi (A) yashil (a), silliqligi (B) burishganligi (b), gultojibargining qizilligi (C) oqligi (c) ustidan dominantlik qiladi. Qo’yidagicha genotipli organizmlardan qanday gameta olish mumkin? A) AABBCC = 1 ta B) AaBBCC = 2 ta c) AABbCC = 2 ta ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ABC ABC aBC ABC AbC d) AaBbCC = 4 ta e) AaBBCC = 2 ta ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ABC AbC aBC abC ABC aBC j) Aabbcc = 2 ta k) AabbCc = 4 ta ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ Abc abc AbC Abc abC abc l)AaBbCc = 8 ta ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ↓ ABC ABc AbC Abc aBc aBC abC abc 2- MASALA. Quyidagicha genotipli organizmlarning fenotipini aniqlang. AaBbCc – doni sariq, tekis, gultojibarglari qizil AaBbcc – doni sariq, tekis, gultojibarglari oq AabbCc – doni sariq, burishgan, gultojibarglari qizil Aabbcc – doni sariq, burishgan, gultojibarglari oq aaBbCc – doni yashil, tekis, gultojibarglari qizil aaBBcc – doni yashil, tekis, gultojibarglari oq aabbCc – doni yashil, burishgan, gultojibarglari qizil aabbcc - doni yashil, burishgan, gultojibarglari oq 3-MASALA.Quyidagicha genotipli organizm qanday gametalar hosil qiladi? A) AaBbCcDd b) AaBbCcDdEe A) AaBbCcDd = 16 xil gameta hosil bo’ladi.
b) AaBbCcDdEe = 32 xil gameta hosil bo’ladi.
4-MASALA. Agar genotipga ega duragay bilan aabbccdd forma chatishtirilsa, u holda; a) duragaydan necha xil gameta olish mumkin; b) ularning nechtasi 4 ta dominant; v) nechtasi 4 ta resessiv genga ega bo’ladi? P gen AaBbCcDd x aabbccdd
a) 16 xil gameta b) 4 dominant v) resessiv Yüklə 226,67 Kb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||