Bosh miya ham orqa miya kabi oq va kulrang m oddalardan tashkil
topgan. Bosh m iyaning kulrang m oddasi turli xil neyronlardan iborat.
Bosh m iy a d a 14 m lrd. nerv h u ja y ra si bor. B u n d an ta s h q a ri,
b osh
m iyaning 60-90% ni neyrogliya h u jay ralari tashkil etadi. N eyrogliya
hujayralari himoya qiluvchi va tutib turuvchi tayanch to'qim a hisoblanadi.
Neyrogliyada gorm onlar va gorm onsim on m oddalar hosil bo'ladi.
Bosh m iya uzunchoq m iya, varoliy k o 'p rig i, m iyacha, o 'r ta m iya,
oraliq m iyadan iborat b o 'lib , bu qism lar bosh miya sopi deb ataladi.
U larni bosh miya katta yarim sharlari o 'ra b turadi.
Uzunchoq m iya
U zunchoq m iya orq a m iyaning davom i b o 'lib , uzunligi 3-3,5 sm.
U zunchoq miya va varoliy ko'prigi reflektor ham da o'tkazish funksiyasini
amalga oshiradi.
U zunchoq m iyaning reflektor ishida bosh m iyadan chiqqan 5-12 ta
nerv yadrolari ishtirok etadi. U zunchoq m iyadan chiqqan uchlamchi nerv
yuz terisi, ko'z, burun, qism an tilni nerv bilan ta ’minlaydi
va tishlardan
sezuvchi impulslarni o'tkazadi. Bundan tashqari, uzunchoq m iyada nafas
olish, qon tom irlari devori
harakatining nerv m arkazi, qo'sish, yutish,
ter ajratish, so'lak ajratish, k o 'z
yoshi ajratish, qovoqlarni yumish, aksa
urish, yo 'talish nerv m arkazlari bor. Bosh m iyaning yuqori bo'lim lari
uzunchoq m iyaning reflektor funksiyasini boshqarib turadi. U zunchoq
m iyaning m o rfo lo g ik jih a td a n sh akllan ish i
bilan nafas olish, yu rak
tom irlari, ovqat hazm qilish va boshqa funksiyalar takom illashib boradi.
Hom ila 16-17 haftalik bo'lganda uzunchoq m iyada nafas olish nerv
m arkazi
shakllanadi, 21-22 haftalarda nafasni chiqarish nerv m arkazlari
shakllanib tugaydi. Yangi tug'ilgan bolada nafas, himoya reflekslari (aksa
urish, y o 'tal va boshqalar) rivojlangan bo'ladi. U nda so'rish, yutish kabi
ovqatlanishga bo'lgan shartsiz reflekslar yaxshigina rivojlangan.
Dostları ilə paylaş: