& Tildin` ja`miyetlik xιzmeti



Yüklə 1,82 Mb.
səhifə37/231
tarix05.04.2023
ölçüsü1,82 Mb.
#104225
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   231
Қаракалпак тили китап

Naqιl-maqallar ha`m ushιrma so`zler
Tilimizde az so`z benen ko`p ma`ni beriwshi naqιl-maqallar da ko`plep ushιrasadι.Naqιl-maqallar-uzaq jιllar dawamιnda xalιq ta`jiriybesinen,danalιg`ιnan sheberlik penen do`regen so`zlerdin` jιyιntιg`ι
Naqιllar ju`da jιynaqlι,qιsqa tujιrιmlι pikir birdiredi.
Mιsalι 1.Jamannan qash,jaqsιg`a jantas.2.O`neri joq kisinin`,mazasι joq isinin`(Q.n.m.)
Bul naqιldιn` da`slepkisi aqιl-na`siyat retinde ta`rbiyalιq a`hmiyetke iye.Jaman adam menen dos bolma,jaqsι adam menen dos boldegen ma`nilerdi qιsqa,tujιrιmlι tu`rde az so`z benen –aq bildiredi.
Naqιllar tuwra ma`nide de ,awιspalι ma`nide de qollanιla beredi. Mιsalι 1 bir ku`nlik jolg`a shιqsan`,u`sh ku`nlik azιq al .2.Qιzιm sag`an aytaman, kelinim,sen tιn`la. Bul mιsallarda da`slepki naqιl tuwra ma`nisinde qollanιlg`an..Son`g`ι naqιl astarlι ma`ni bildiredi.
Tilimizde naqιl so`zler menen qatar ,ushιrma so`zler de ko`plep ushιrasadι.Ushιrma so`zler de naqιl so`zler sιyaqlι da`l jιynaqlι aytιladι.Ushιrma so`zlerdin` ju`da` qa`liplesken tu`rleri naqιl so`zlerge o`tip otιradι.Ko`binese,ushιrma so`zlerdin` avtorι belgili bolιp keledi.Olar ko`birek danalar sheshen adamlar,xalιq shayιrlarι ta`repinen do`reydi.Az bolsιn saz bolsιn.(E.Q).Kewil kewilden suw isher. Nan bolsa qosιq ta boladι.
& Turaqlι so`z dizbegi (Frazeologizm)
Leksikalιq ma`nisi bir so`zge barabar bolg`an eki yamasa bir neshe so`zlerdin` dizbegi Turaqlι so`z dizbegi (Frazeologizm) dep ataladι.
Olar bir neshe so`zden du`zilsede leksikalιq ma`nisi jag`ιnan bir so`zdin` ma`nisin bildiredi.
Awιldιn` do`geregi pιshιq murnι batpaytug`ιn (qalιn`) tog`aylιq edi.

Yüklə 1,82 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   33   34   35   36   37   38   39   40   ...   231




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə