1. Beynəlxalq hüququn mahiyyəti, predmeti və sistemi

50.BMT ixtisaslaşmış təsisatları

BMT-nin ixtisaslaşmış təsisatları - beynəlxalq əməkdaşlığın bu və ya digər konkret sahəsində (iqtisadi^ sosial, mədəni, təhsil, səhiyyə və s.) fəaliyyət həyata keçirən. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı üə əlaqəsi olan universal xarakterli beynəlxalq hökumətlərarası təşkilatlardır.İxtisaslaşmış təsisatların BMT ilə əlaqəsi BMT-nin əsas orqanlanndan biri olan EKOSOK vasitəsilə həyata keçirilir. EKOSOK: ixtisaslaşmış təsisatlarla saziş bağlayır, məsləhətləşmələr aparmaq və tövsiyələr vermək yolu ilə ixtisaslaşmış təsisatlann fəaliyyətinin ümumi koordina-siyasini həyata keçirir, ixtisaslaşmış təsisatlardan, onlann fəaliyyəti haqqında və verdiyi tövsiyələrin iera olunması üçün görülmüş tədbirlər haqqında məruzələr alır; öz işində və ya yaratdığı komissiyalann işində iştirak etmək üçün ixtisaslaşmış təsisatlann nümayəndələrini dəvət edir.Hazırda 17 ixtisaslaşmış təsisat mövcuddur. Onlan aşağıdakı qruplara ayırmaq olar:

a) sosial xarakterli təşkilatlar - Beynəlxalq Əmək Təşkilatı (ILO), Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (WHO);

b) mədəni və humanitar xarakterli təşkilatlar - Təhsil, ehn və mədəniyyət məsələləri üzrə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (UNESCO), Ümumdünya Əqli Mülkiyyət Təşkilatı (WIPO);

c) iqtisadi təşkilat - Sənaye inkişafı üzrə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (UNIDO);

ç) maliyyə təşkilatları -- Beynəlxalq Valyuta Fondu (IMF), Beynəlxalq bərpa və inkişaf bankı (IBRD), Beynəlxalq Maliyyə Korporasiyası (IFS), Beynəlxalq İnkişaf Assosiasiyası (IDA), Kənd Təsərrüfatının İnkişafı üzrə Beynəlxalq Fond (IFAD);

d) kənd təsərrüfatı sahəsində təşkilat ~ Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO);

e) nəqliyyat və rabitə sahəsində təşkilatlar - Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı (ICAO), Beynəlxalq Dəniz Təşkilatı (IMO), Ümumdünya Poçt İttifaqı (UPU), Beynəlxalq Telekommunikasiya İttifaqı (ITU);

ə) meteorologiya sahəsində təşkilat - Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı (WMO),

f) turizm sahəsində təşkilat - Ümumdünya Turizm Təşkilatı (UNWTO).İxtisaslaşmış təsisatların tərkibinə BMT-nin üzvlərindən başqa digər dövlətlər də daxil ola bilər; lakin onlann üzvlüyə qəbul olunması üçün daha mürəkkəb mexanizm müəyyən olunmuşdur.İxtisaslaşmış təsisatların əsas fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır:

beynəlxalq əməkdaşlığın ayn-ayrı sahələri üzrə beynəlxalq konvensiya və reqlamentlərin işlənib hazırlanması; dövlətlərin bu sahədə fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi; inkişaf etməkdə olan dövlətlərə texniki yardımın göstərilməsi; infonnasiya mübadiləsi və b.

56. 
     BMT-nin nizamnaməsi