A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər

 227 

Validəyə uzatdı  və bu an Validə  də  məsələni başa düşdü. Bir 

müddət ikisi də  şaqqanaq çəkib güldülər, güldükcə güldülər. 

Ara bir "işə bax e"... "Gör e"... deyə ayrı-ayrı sədalar çıxarır və 

yenidən uğunub   gedirdilər. Nəhayət Validə bir az   toxtadı   

və saatına baxdı: 

–Yaxşı – dedi – işin axırına bir saat qaldı, gedim bir idarəyə 

baş çəkim. Sən getmirsən? 

Xalidə: 

–Yox, – dedi – mən səhər gedib tabelə qol  çəkmişəm. Sən 

get. Bu günün də  zəhmətini çək, sabahdan stolun üstündə bir 

dənə qabıq filan görməzsən... 

Rəfiqələr    mehribanlıqla      öpüşüb    ayrıldılar. Validə 

Xalidəyə: 

–Salamat qal, – dedi. – İnşallah, bəlkə yenə görüşdük. 

Babalar yaxşı deyib, dağ      dağa      rast      gəlməz, adam adama 

rast gələr. 

downloaded from KitabYurdu.org

---

 228 

 

 

YAĞIŞ KƏSDİ 

 

Buzovnadan Bakıya qayıdırdım. 

Qəmərgil avtobus dayanacağına qədər mənimlə  gəldilər, 

Qəmər, əri Sultan, Fuad, bir də balaca Tərlan. 

Tərlan Qəmərlə Sultanın qızı idi. Qəmər, Fuad bacı–

qardaşdılar. Fuad mənim  ən yaxın dostum idi. Mən bir həftə 

burda onların bağında qonaq qalmışdım və indi ev yiyələri 

məni şəhərə ötürürdülər. 

Həzin bir axşam idi. Dənizin qurtarmaz alqış  səslərini 

andıran xışıltısı, soyumuş qumların hamar sığalı, Pirşağı tərəfə 

çəkilən günəşin qürub qızartıları – Abşeron axşamlarının 

şairanə, məhzun və bir qədər kədərli gözəlliyi...  

–Avtobus dayanıb. Min, Bəxtiyar... 

Sultan üzüm–əncirlə dolu səbəti mənə uzatdı. Fuad çantamı 

verdi. Qəmər gülümsündü. 

Bir həftədə bir–birimizə elə alışıb isnişmişdik ki, heç 

ayrılmağımız gəlmirdi. Hətta bir qədər kövrəlmişdik. Elə bil 

mən uzaq bir yerə gedirdim. Elə bil bir həftədən sonra yenə 

görüşməyəcəkdik. 

–Uşaqlar, salamat qalın. 

–Sağ ol, yaxşı yol. 

Avtobus tərpəndi. 

Mən arxa şüşədən baxırdım. Göy dəniz, qızılı günəş, sarı 

qum, boz qayalar, öndə Fuad, bir də onun çiynində özünə rahat 

yer eləmiş balaca Tərlanın çəhrayı bantı. Yellənən  əllər, 

tərpənən dodaqlar – bütün bunlar yəqin ki, əbədilik xəyalımda 

həkk olunacaq. 

Avtobus uzaqlaşır, onlar kiçilirdi. Maşınımız döngəni 

buruldu. Avtobusun dal şüşəsinin  şəffaf ekranında bir kadr 

başqası ilə əvəz olundu; indi kadrda evlər, hasarlar görünürdü. 

Çayxana qarşısında səkidə oturmuş kişilər, küçədəki su 

downloaded from KitabYurdu.org

---

 229 

quyusunun başına yığışmış  uşaqlar. Mağaza vitrinləri, yoxuş, 

yoxuşun hündüründən açılan yeni mənzərə – dekorlarda 

çəkilmiş kimi körünən dəniz, sahil, üfüq xətti. Bazar, elektrik 

qatarı vağzalı,  şlaqbaum, yol. Bakı yolu. Mən çevrilib qabaq 

şüşədən baxmağa başladım. Dümdüz, uzandıqca uzanan yol. 

Necə deyərlər, yumurtanı yolun bu başından dığırlat, getsin 

çıxsın o başına. 

Mən dostlarım haqqında düşünürdüm.  İyirmi il ərzində – 

yeddi yaşımdan tanıdığım və yoldaşlıq etdiyim Fuad haqqında 

düşünürdüm. İnsan nə qəribə... 

–Vaxsey, vaxsey! 

Diksinib başımı qaldırdım. Avtobusun içində kök, 

qarabəniz, yaşlı bir arvad haray-həşir qaldırmışdı. 

–Nə olub? Nə olub? 

–Vaxsey, vaxsey, portmanatımı salmışam, içində  də olan–

qalan pulum. 

Qabaq cərgədə oturub təsbeh çevirən ağsaçlı, parusin 

kostyumlu kişi dedi: 

–Eh, deyir kasıb çıxarın bilsə, geydiyi atlas olar. – Sonra 

arvaddan soruşdu: – Pulun çox idi? 

–On beş manat pulum getdi. Şoğərib bəlkə dənizdən gələndə 

düşüb. Kül olsun mənim gic başıma.!  

Arvad heç cür sakit ola bilmirdi. Təsbehli dedi: 

–Fikir eləmə, bacı, keçənə güzəşt deyərlər. Başına da kül-

zad tökmə, onsuz da əldən gedən qayıtmaz. 

Mənim bütün fikrim-xəyalım dağıldı. Arvadın yorğun, 

qırışmış sifətindəki dərd o qədər aydın oxunurdu ki, bütün 

sərnişinlər, kimi mən də onun təəssüfünə ürəkdən  şərik 

olurdum. 

Yanımda arıq, sısqa bir kişi oturmuşdu. Uzun burnu, pələş 

qulaqları vardı. Tülküyə oxşayırdı. Elə hey sual verirdi: Harda? 

Nə vaxt? Necə? Necə? 

Kimsə dedi:  

–Bəlkə çıxarıblar? 

downloaded from KitabYurdu.org

---

 230 

Kimsə ona etiraz etdi. Kimsə portmanatın rəngini soruşdu. 

Kimsə arvadın adı, famili ilə maraqlandı. Kimsə təklif etdi: 

–Bəlkə saxlasın, düşəsən. Geri qayıt, axtar.  

Arvad razılaşmadı: 

– Sən də söz danışdın. Hardan tapacağam!  

Təsbehli dedi: 

–İt də getdi, ip də.  

Arvad dedi:                                     

–Yəqin tapıblar da, götürüblər də. 

Təsbehli dedi: 

–Tapan tapanın olsa, qoyun çobanın olar. 

Kimsə təklif etdi ki, gəlin pul yığıb arvada verək. Arvad qəti 

etiraz etdi. Kimsə başqa bir təklif irəli sürdü. Arvad cavab 

vermədi. O, daha dinmirdi, deyinmirdi, gileysiz-şikayətsiz 

oturmuşdu. 

Get-gedə söhbət soyudu, əhvalat boyatlaşdı, maraq sinsidi. 

Yenə qoyub getdiyim bağ, meynələrin alçaq kölgələri 

haqqında, gündüz qumunun yalın ayaqlarımızı yandıran 

qızmarı, axşam qumunun oxşayıcı, xoş  sərini haqqında, 

ayrıldığım dostlar haqqında düşünməyə başladım. Fuadla mən 

uşaqlıq dostuyduq, biz orta və ali məktəbdə bir yerdə oxumuş, 

institutu bir bitirmiş, indi də bir idarədə işləyirik. 

Birinci sinifdə – məktəb həyatımızın ilk günün də, 

sentyabrın birində tanış olmuşduq. 

O vaxt mən yaman dəcəl idim. Fuad şabalıdı saçlarını üzünə 

tökmüşdü. Nədənsə bu, mənə  dəydi. "Özünü göstərir,  ədabaz, 

hoqqabaz". Ona sataşdım. Dalaşdıq. Mən kimlə dalaşsam 

döyərdim. Amma açığını desəm, özüm də kötək yeyərdim; 

məni anam döyərdi. Çünki savaşdıqlarımın valideynləri 

şikayətə gələrdilər. 

Mən Fuadı da əzişdirdim, amma o heç kəsə şikayət etmədi 

və bu gündən dostlaşdıq. 

Yadımdadır, bir dəfə... Eh! Danışmaqla qurtarmaq olarmı? 

Ürkək, köyrək xatirələrin dumanında itən günlərdə, ötən 

downloaded from KitabYurdu.org

---