Alisher navoiy nomidagi
Yüklə 1,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 258-mashqida
- Undov so’zlar Undov so’zlar Undov so’zlar
| 257-mashqida
chu, o‘h-ho‘, labbay, ey undovlarini qatnashtirib gaplar yozish va undov so‘zlarning turini aytish topshirigi berilgan. Biz, bu topshiriqni o‘quvchilarga o‘rgatishda manzarali rasmga qarab, hikoya yoki matn tuzish topshirig‘ini bajartirishimiz lozim. O‘quvchilarni boshlang‘ich sinflardan boshlab mustaqil fikrini bayon qila olishini shakllantirib, og‘zaki va yozma nutqini rivojlantirishimiz kerak. O‘quvchilarning yozgan hikoyalarini bir biriga tekshirtiradigan bo‘lsak, o‘zlari uchun dars davomida takrorlatgan bo‘lamiz. Darsliknin 258-mashqida gaplarni o‘qing va undov so‘zlarni ajratib, ma’nosini tushuntiring deyilgan bo‘lib, har bir mashq uchun qo‘llanilayotgan usullarimiz darsni samarali, qiziqarli va jonli o‘tishini ta’minlashga yordamlashishi kerak. Bu mashq “Mustaqil fikr” usulidan foydalanamiz. Bu usulni qo‘llash uchun ikkita o‘quvchini doskaga chiqarib, bitta o‘quvchi mashqdagi gaplarni o‘qiydi, ikkinchi o‘quvchi o‘qilgan har bir gapdagi undov so‘zlarni qatnashtirib yangi misol aytishi kerak bo‘ladi. Undov so’zlar Undov so’zlar Undov so’zlar 42 Masalan: 1. – Hay, shoshma, – dedi Zebi. (Cho‘lpon) 1. Xo‘sh, biron bir gapingiz bormi? 2. Hoy, nima balo bo‘ldi? – deb alangladi Inoyat oqsoqol. (Said Ahmad) 3. Voy, nimalarni o‘ylayapman men? (Asqad Muxtor)4. Oho, jiyaningiz vazir bo‘pti-ya! – deya xursandchiligini izhor qildim. (Sh. Bo‘tayev) 5. O! Ho‘kiz yo‘q, og‘il ko‘cha tomondan teshilgan. (Abdulla Qahhor)6. O‘h! – deb yubordi bir yigitcha. (Said Ahmad) Mavzu bo‘yicha dars davomida egallagan bilimlarini amaliyotda qanday qo‘llay olishini bilish maqsadida, ushbu 259-mashq berilgan va bunda uyga vazifa sifatida .«O‘zbek xalq ertaklari» kitobidan “Susambil” ertagidan undov so‘zlar qatnashgan gaplardan yozing va undovlarning ma’no turlarini ajrating deyilgan. Biz bilamizki xalq og‘zaki ijodida, tilshunoslikning har bir bo‘limiga oid rang- barang namunalarni ko‘rishimiz mumkin. Bir narsaga e’tibor qaratishimiz zarur ya’ni xalq og‘zaki ijodi namunalarida litota, giperbola, mubolag‘alardan keng qo‘llanganligi natijasida undov, taqlid, modal so‘zlarga duch kelamiz. O‘quvchilarga qancha ko‘p erkin insholar yozdirsak va ularning yozgan insholarida yol qo‘ygan xatolarini tahlil qilib boraversak, ularning ham imloviy,ham punktuatsiyon xatolarini kamayishiga yordam bergan bo‘lamiz. 25 Yüklə 1,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|