266
Nəvai Avşar
Nəvai Avşar haqqında olduqca az məlumat var. Avşar elinin
şairləri içərisində adı sadalanır.
Nizam Mirzə Həbib Avşar
Mirzə Həbib Urmiyanın Qaraağac kəndində anadan olmuşdu.
Mükəmməl mədrəsə təhsili almışdı. Ünlü ədəbiyyatşünas və bioqraf
Məhəmmədəli Tərbiyət «Danişməndani-Azərbaycan» kitabında
yazır: «Hünər sahiblərinin başçısı, xəttat və münşi olmuşdur. O,
naxuni xətti yazmaqda, kağızdan və buluddan kəsilmiş hərflərlə xətt
yazmaqda, eləcə də bafta eşmək və digər bu kimi incəsənət işlərində
tanınmış ustad olunmuş, bunlardan əlavə, həcv və məzəli şeirlər
qoşmaqda məharətli idi. Mirzə Həbib Hicri qəməri XIV (XX) əsrin
əvvələrində vəfat etmişdir. O öz yazılarında qeyd edir ki, onun əsli
Urmiyənin Qaraağac kəndindəndir. Bu kənd Urmiyənin bir
ağaclığında (təqribən yeddi kilometrliyində-mütərcim) yerləşir.
Onun «Məğvim» adlı bir əsəri vardır ki, bu söz («təqvim» sözünün
çevrilmişidir). Mirzə Həbib Əbu Nəsr Fərahinin «Nisabussibyan»
əsərini təzvim etmişdir. Aşağıdakı beyt bu əsərdəndir:
Yaxşı olar sən damdan düşəsən, sınsın sənin,
Çeyb-boynun, rükbə-dizin, sədr-sinən, rəs də başın.
Nişat Avşar
Məhəmmədhüseyn Urmiya şəhərində dünyaya gəlmişdi. Şair
idi. Fars şeirində Sədinin davamçılarından hesab olunur. Türk və
fars dillərində yazıb yaratmışdı. Bütün şeir növlərində qələmini
sınamağı bacarsa da, qəzələ üstünlük vermişdi.
267
Şeirlərindən bir yarpaq:
Ey müstəqim əlif kimi, can içrə qaməti,
Bir cilvə qıl, qiyam ilə göstər qiyaməti.
Təlim eşq dedi: qəddəmət to əssəlavat,
Gördü imami-şəhr çu əvvəl qəddi-qaməti.
Bərpa edir qiyaməti baği, behişt ara,
Tuba görə bu qaməti, bu istiqaməti.
Müştaqam elm əlamətinə, çün əzəl günü,
Nuş etmişdim, riza ilə zəhri-məlaməti.
Nəşəti Avşar
Urmiya avşarlarındandır. Urmiyada anadan olmuşdır. Adı
Məhəmməd Hüseyn, təxəllüsü Nəşatidir. Peşəsi misgərlikvə mis
alveri olub. Ahəngli təbə malik olan şair olub. Yaxşı şeirlər deyər-
miş. Qəzəl, məsnəvi, qəsidədən geniş biliyi və məlumatı vardı. Türk
və fars dilində, azəri ləhcəsində çoxlu şeirlər söyləyib, deyib və sə-
diyə marağı olub.
Məhəmməd Hüseyn Nəşati 1297-ci ildəki ümumi qiyamda hə-
yatdan köçüb. Onun şeirləri çap olunmayıb və toplanmayıb. Əksəri
parakəndə vərəqlərdən ibarət şeirlərinin bir qismi qalıb. Onun azəri
ləhcəsində olan bir qəzəli:
Ey müstəqil əlif kimi can icrə qaməti.
Bər cilvə qili-qiyamə göstər qiyaməti.
Bərpa edər qiyaməti bağı-bəhişt ara,
Tuba görə bu qaməti, bu eşteqaməti,
Cari edər bu nəxli-məlahət əyağına.
Giryan gözüm bulağı serşk nədaməti:
268
Niyaz Mirzə Ələkbər Avşar
Niyaz Avşar haqqında olduqca az məlumat var. Avşar elinin
şairləri içərisində adı sadalanır.
Rəcəb Avşar
Rəcəb Avşar haqqında olduqca az məlumat var. Avşar elinin
şairləri içərisində adı sadalanır.
Çakər Hüseynqulu xan Avşar
Ünlü ədəbiyyatşünas və bioqraf Mirzə Məhəmmədəli Tərbiyət
«Danişməndani-Azərbaycan» kitabında yazır: «Hüseynqulu xan,
keçmişdə Xəmsədə hakim olan Zülfüqar xan Avşarın sülaləsindən-
dir. O, sədaqətli, vüqarlı, xoş söhbətli və mülayim rəftarlı gənc idi.
Şah (Fətəli şah Qovanlı-Qacar-Ə. Ç.) onu gənclikdə vəliəhdin xüsu-
si qulluqçusu vəzifəsinə təyin etmişdir, buna görə də onun təxəllüsü
Çakər olmuşdu. Bir müddət sonra vəliəhd onun işgüzarlığına görüb,
onu Nəvvab Məhəmməd mirzə əmirin yanına göndərmişdi. Onun
fars və türk dillərində şeirləri vardır. Aşağıdakı şeir ondandır:
Ey şahım, əzəldən qiyamət gününədək
Fələk qulun, günəş sənə xidmət edəcək.
Bilirsənmi günəş təpə üstə nə üçün,
Gözləmişdir səni səhərdən axşamadək?
Gözləyir ki, biri dostlarından gələndə.
Ayağı önündə hörmətlə baş əyəcək!»
269
Cahangiri
O, 1868 (1247)-ci ildə Urmiyada anadan olmuşdur. Cahangi-
rin əsl adı Hüseyn xandır. Təhsilini bitirdikdən sonra hərbi xid-
mətdə olan Hüseyn öz əcdadlarının yolunu davam etdirmişdir. Belə
ki, onun əcdadlarının bir neçəsi Səfəvi və Qacar hökmdarlarının ad-
lı-sanlı və məşhur sərkərdələrindən olub. Hüseyn xanın ləqəbi «Ete-
zade-nezam» idi. O, hərbi xidmətdə general rübbəsinə layiq görül-
müş və dünya müharibəsi dövründə Urmiyanın bələdiyyə rəisi və
həmin ildə polis rəisi təyin olunmuşdur.
Hüseyn xan dəfələrlə şəhər məclisinin üzvü, rəisi, seçki ko-
missiyasının üzvü seçilmiş və sonra Urmiya Qızıl Aypara cəmiy-
yətinin rəisi kimi vəzifələrdə çalışmışdı. O, həmişə ictimai işlərdə
fəal iştirak etmiş və xalq üçün dəyərli xidmətlər göstərmişdir.
Mərhum Hüseyn xan şair idi. Yaxşı şeirlər yazardı və çox
vaxt da öz övladları ilə şeirləşərmiş. Onun şeirlərində «Pərvin» və
ya «Cahangir» və «Rəhi» təxəllüsünə rast olunur. Onun Azərbaycan
dilində yazdığı ilə bir qəzəlini oxucularımıza təqdim edirik.
Suzi-ahimnən yanar hər ləhzə min pərvanələr,
Eşq odu yapmış əcəb sinəmdə atəşxanələr.
Gər sevər divanələr divanəni, amma nədir,
Bu canuni-eşqdən yeksər qaçar divanələr.
Rönəq yaquti ol bəli-ləbün gözdən salıb,
Əqdi-mirvaridi həm ağzundəki dürdanələr.
Gül gülüstan içrə bir rəftareyi-can mayəsi,
Ta səni görməklə can tapsın hamı cananələr.
Məryəm Cahangiri
Hüseyn xan bəylərbəyinin qızıdır. 1895-ci ildə Urmiyada ana-
dan olmuş və təhsilini bu şəhərdə tamamlamışdır. Urmiya şəhərinin
mədəniyyət idarəsində və daha sonralar kənd təsərrüfatı bankında
Dostları ilə paylaş: |