Azer-dili 5s Derslik 2016 Layout 1
Yüklə 3,25 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Xalidə Hasilova 1.
- Çap üçün deyil Çap üçün deyil 2.
- NİZAMİNİN HİKMӘT XӘZİNӘSİNDӘN Öz adına layiq işlər gör ki, sən Axırda utanma xəcalətindən. Çap üçün deyil Çap üçün deyil
- GÜLƏK VƏ DÜŞÜNƏK 14.
- SÖZLÜK gülərüzlü – приветливый kədər – печаль SÖZ EHTİYATI təsəlli vermək – утешать ATALAR SÖZÜ – SÖZLƏRİN GÖZÜ
- Çap üçün deyil Çap üçün deyil
Müəllimin qaşları ça tıldı: – Necə yəni Ceyhun qoymadı? – Dirsəyi ilə onu vururdu. Müəllim eynəyini gö zün dən çıxarıb stolun üs tü nə qoydu. Uşaqlar mü əllimin həyəcanlan dı ğı nı ba şa düş dülər. O gəlib lap Ceyhu nun yanında durdu: – Ceyhun, Zərifə düz deyir? Ceyhun cavab vermə di. – Niyə cavab vermirsən, nə üçün ona mane olmusan? – Müəllim, mən deyim? – Zərifə yenə əlini qal dır dı. – Müəllim, İlahə sanitar olanda onun adını yazıb sizə vermişdi. Buna görə də Ceyhun qolu nu İlahənin qoluna to xundurdu. Müəllim sinifdə gəzişdi. Məsələ ciddi idi. Sinifdə oğlanlarla qızlar arasında hələ də dostluq yaradılmamışdı. Təcrübəli müəllimi bu məsələ ciddi düşündürdü ... Xalidə Hasilova 1. Mətndən çıxardığınız nəticə barəsində danışın. 14 SÖZLÜK qaşqabaqlı – угрюмый səliqəsiz – неопрятный неаккуратный dinməzcə – тихонько gəzişmək – прогуливаться mane olmaq – мешать SÖZ EHTİYATI göz qoymaq – следить başını aşağı dikmək – опустить голову вниз həyəcan keçirmək – волноваться qaşları çatılmaq – здесь: задуматься gözləri dolmaq – прослезиться özünü güclə saxlamaq – еле сдерживаться Çap üçün deyil Çap üçün deyil 2. Mətnin məzmununu aşağıdakı plan əsasında danışmaq olarmı? Özü nüzü yoxlayın. 1) Yazı dərsi. 4) Müəllimin İlahəyə xəbərdarlığı. 2) İlahənin dəftəri. 5) Zərifənin müəllimə müraciəti. 3) Ceyhunun həyəcan keçirməsi. 6) Müəllimin narahatlığı. 3. Mətnin məzmunu əsasında düzgün cavabı müəyyənləşdirin. İlahə niyə müəllimin üzünə baxmağa utanırdı? A) Çünki o, müəllimə yalan danışmışdı. B) Çünki o, yazısını çox səliqəsiz yazmışdı. C) Çünki o, yazısını yazmamışdı. D) Çünki o, yazını Ceyhundan köçürmüşdü. 4. Mətnin məzmununa əsasən yanlış variantları səsləndirin. Ceyhun həyəcan keçirirdi, çünki ... A) müəllimdən qorxurdu. B) İlahənin həqiqəti müəllimə söyləyəcəyindən ehtiyat edirdi. C) sinif yoldaşlarının həqiqəti bilməsini istəmirdi. D) səhv hərəkət etdiyini başa düşmüşdü. 5. Zərifənin həqiqəti söyləməsinə haqq qazandırırsınızmı? Debata qoşulun və fikirlərinizi əsaslandırın. 6. Mətnin məzmununa əsasən düzgün cavabı müəyyənləşdirin: Zərifəni həqiqəti söyləməyə nə vadar etdi? A) Ceyhunun İlahənin qoluna toxunduğunu Zərifə görmüşdü. B) İlahənin həqiqəti söyləməyəcəyini gördükdə, o dözmədi. C) Zərifə həqiqəti deməsə, özünü bağışlaya bilməzdi. D) Zərifənin Ceyhundan xoşu gəlmirdi. E) İlahə Zərifənin rəfiqəsi idi. 15 NİZAMİNİN HİKMӘT XӘZİNӘSİNDӘN Öz adına layiq işlər gör ki, sən Axırda utanma xəcalətindən. Çap üçün deyil Çap üçün deyil 7. Mətndə qırmızı rənglə verilmiş sözlərin içərisindən kim? və nə? su allarına cavab verənləri seçib ayrıayrı sütunlarda yazın. BUNLARI BİLİRSİNİZMİ? Azərbaycan dilində əşyanın adını bildirən sözlər isim adlanır. İsimlər kim?, nə?, hara? suallarından birinə cavab verir. Siz artıq bilirsiniz ki, dilimizdə yalnız insan anlayışı bildirən söz lər kim? sualına cavab verir. Digər canlıları və cansız varlıqları ad landıran sözlər nə?, yer bildirən sözlər isə hara? sualına cavab verir. 8. Mətndə altından xətt çəkilmiş sözləri kök və şəkilçiyə ayırıb yazın. Sözlərin hamısında eyni şəkilçinin altından xətt çəkin. Həmin sözlərin və köklərin mənaları üzərində müşahidə aparın. 9. Hər iki sütundan mənası uyğun gələn sözləri tapıb, qarşıqarşıya yazın: göz qoymaq dinməzcə ayağa qalxmaq zorla üzünü tutmaq təəccüblü sakitcə baxmaq qəribə durmaq güclə baxmaq 10. Cümlələrin Azərbaycan dilinə tərcüməsi ilə bağlı səhvləri düzəldə bilərsinizmi? Diqqətli olun və özünüzü yoxlayın: 1) Девочка спокойно сидя с удивлением смотрела на учителя– Qız sakitcə oturub müəllimə baxırdı. 2) Увидев учителя сердитым Илаха ничего не сказала– İlahə müəllimin qaşqabaqlı olduğunu gördü. 3) Учи телница Джейран достала из под классного журнала одну тетрадь– Ceyran müəllim jurnalın altından dəftər çıxardı. 4) Илаха с трудом сдер живала себя, чтобы не заплакать – İlahə özünü ağlamaqdan saxlayırdı. 11. Sinif iclasınızın vaxtını təyin edin və bu barədə elan yazın. 12. Şeiri oxuyun, oradakı əsas fikri müəyyənləşdirin, sonra məzmu nunu öz sözlərinizlə danışın. 16 Çap üçün deyil Çap üçün deyil YOLDAŞLIQ KÖMƏYİ Mirmehdi Seyidzadə 13. Sərvərin, yoxsa Elmanın hərəkətinə daha çox haqq qazandırırsınız? Siz necə hərəkət edərdiniz? Fikirlərinizi açıqlayın. GÜLƏK VƏ DÜŞÜNƏK 14. Lətifəni oxuyun və axırıncı cümlədəki fikirlə bağlı debat təşkil edin. Yaxşı tanımaq olur Bir gün Molladan soruşdular: – Molla, deyə bilərsənmi, bu saat, bu şəhərdə sənin neçə dostun var? Molla deyir: – Bu saat deyə bilmərəm. Çünki bu il taxılım yaxşı gəlib, kefim sazdır. Dostları əli aşağı olanda yaxşı tanımaq olur. 17 Hər zaman şən, bəxtiyar, Gülərüzlü Ənvərin Gözlərindən bir dərin Kədər duydu uşaqlar. Sual verib yeryerdən, Soruşdular Ənvərdən: – Nə var? – Sənə nə olub? – Nədəndir rəngin solub? – Anam xəstədir bir az. – Qorxma, heç bir şey olmaz. – Qorxmuram, ancaq mənim Vaxtım yox dərs öyrənim. – Qorxma, anan sağalar Dərsinçün də vaxt qalar. Təsəlli verib Sərvər Söylədi belə sözlər. Lakin dinmədi Elman, Məktəbdən çıxan zaman Düz Ənvərgilə gəldi. Kömək etdi Ənvərə Danışmadı boş yerə. SÖZLÜK gülərüzlü – приветливый kədər – печаль SÖZ EHTİYATI təsəlli vermək – утешать ATALAR SÖZÜ – SÖZLƏRİN GÖZÜ Yaxşılıq elə, minnət qoyma! Yaxşı dostu yaman gündə tanıyarlar. Yoldaşın yaxşı olsa, uzun yol yaxın olar. Hər şeyin təzəsi, dostun köhnəsi. Çap üçün deyil Çap üçün deyil Yüklə 3,25 Kb. Dostları ilə paylaş:
|