Azərbaycan dünya əDƏbiyyatinda beynəlxalq Simpoziumun materialları

AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları 

62 

 

r

ətli səsinə cavab olaraq, Orxan Pamukun “Mənim adım qırmızı” romanı dainsanda 

z

ərif duyğular oyandırır 

Tək bir il ərzində bu əsər 24 dilə tərcümə olundu. . Dünya miqyasında post-

mo

dern romanın ən yaxşı nümunələrindən biri sayılan “Mənim adım qırmızı”Nəri-

man Əbdürrəhmanlı tərəfindən Azərbaycan dilinə çevrilərək 2006-cı ildə oxuçulara 

təqdim edilmişdir.  

 

ƏDƏBIYYAT 

1.

 

“Edebiyat ve Diger Güzel Sanatlar”, Edebiyat Biliminin temelleri (çev. A. Edip Uysal), 

Kültürve Turizm Bak. , Ankara, 1983, s. 169 

2. 

Aydın  Xan.  Türkün  çağdaş  ədəbi  tarixini  yaradan  Orxan  Pamuk:  sənə  daş  atan  çox 

olacaq  

www. kultaz. com/2007/10/02

 

3. Orhan Pamuk, 

“Öteki renkler:Seçme yazılar ve bir hikaye”, İstanbul, İletişim Yayınları,  

s. 154-155 

4. 

Orxan Pamuk “Mənim adım qımızı”, Çevirəni Nəriman Əbdülrəhman, Bakı, 2007, s. 53 

5. 

Orxan Pamuk “Mənim adım qımızı”, Çevirəni Nəriman Əbdülrəhman, Bakı, 2007, s. 73 

6. 

Orxan Pamuk “Mənim adım qımızı”, Çevirəni Nəriman Əbdülrəhman, Bakı, 2007, s. 41 

7. 

Orxan Pamuk “Mənim adım qımızı”, Çevirəni Nəriman Əbdülrəhman, Bakı, 2007, s. 173 

8. 

Orxan Pamuk “Mənim adım qımızı”, Çevirəni Nəriman Əbdülrəhman, Bakı, 2007, s. 70 

9. Orhan Pamuk, 

“Öteki renkler:Seçme yazılar ve bir hikaye”, İstanbul, İletişim Yayınları,  

1999, s. 156 

10.  Orhan Pamuk, 

Öteki renkler:Seçme yazılar ve bir hikaye, İstanbul, İletişim Yayınları, 

1999, s. 157 

 

 

EXAMPLES OF CLASSİCAL AZERBAİJANİ LİTERATURE İN THE 

MODERN TURKİSH PROSEBY ORHAN PAMUK 

(based on the novel “My Name is Red”) 

 

Summary 

 

The novel My Name is Red by Orhan Pamuk, one of the well-known figures of the 

modern Turkish prose,  describes the classical oriental environment based on the model 

examples of the mentioned period. The author, basing his work upon quotes taken from the 

works “Yusif and Zuleykha”,  “Shahname” by Firdovsi,  “Khosrov and Shirin”, and “Leyli 

and Mejnun” by Nizami, craved to reflect the mood and attitude of the mind of his heroes.  

The love occurrence taking the main place in the novel was elucidated by means of 

representations of pictures made by outstanding specialists on ornamentation and painters 

of that period on the subjects of the poem “Khosrov and Shirin”by Nizami Ganjavi. Orhan 

Pamuk,  in the novel My Name is Red,  expresses his attitude towards the problem of “the 

Orient and the West” which is always in the centre of attention, and has put into words his 

love for the painting

.  

Key words: the Orient and the West,  works “Khosrov and Shirin”,  “Leyli 

and Mejnun”, painting and ornamentation.  

 

 

---

AZƏRBAYCAN DÜNYA ƏDƏBIYYATİNDA Beynəlxalq Simpoziumun materialları 

63 

 

CİHAN AKTAŞ’IN AZİZE’NİN SON GÜNÜ ADLI HİKÂYE 

KİTABINDAKİ AZERBAYCAN KÜLTÜRÜNE AİT UNSURLAR 

 

Yard. Doç. Dr. 

Ayşe BALKAN 

(

İstanbul Universitəsi / Türkiyə) 

 

  Mehmet Emin Resulzade,  Azerbaycan Kültür Gelenekleri

1

 

adıyla  kitap-

laştırılan konferans metninde, kültürü meydana getiren âmilleriizah ederken bütün 

kültürlerin  üç  büyük  âmilin  karşılıklı  tesirleri  neticesinde  doğduğunu  ifade  eder: 

Coğrafî âmil-vatan, etnografî âmil-millet ve manevî âmil-medeniyet! O halde bir 

milletin kültürel değerlerini tespit ederken bu üç âmili de göz önünde bulundurmak 

gerekir.  Mehmet Kaplan,  Kültür ve Dil

2

 

adlı eserindeki “Türk Edebiyatı ve Türk 

Milletinin  Kültürel  Değerleri”

3

 

başlıklı  denemesinde,  kapsamlı  bir  kültür  tarifi 

yaparak aynı zamanda Resulzade’nin bahsettiği üç büyük âmilin kapsamı içerisine 

nelerin girdiğini de ifade etmiş olur. Kaplan’ıntarifi şöyledir: 

 

 

“ ‘Kültür’ kelimesi edebiyat kelimesine nazaran daha geniş bir ma-

na  taşır.  Edebiyat  dışındaki  bütün  güzel  sanatlar,  resim,  musikî,  dans, 

heykel, mimarî, ilh. kül

tür sahasına girdiği gibi, güzel sanatların dışında 

insan

oğlunun elinden çıkma eşya, yiyecek, içecek, elbise, silah, âlet ve-

sai

re de kültür sahasına girerler. Böyle olmakla beraber, ben şahsen ede-

bi

yatı hemen hemen kültüre denk buluyorum. Denklik ayniyet demek de-

ğildir. Aynadaki hayal, kendisine aksedeneşyaya benzer. Edebiyat bu mâ-

nâda kültürün aynadaki aksine benzetilebilir.  Bu demektir ki,  kültür sa-

hasında  ne  varsa,  onlarınhepsinin  akislerini  edebiyatta  bulmak  müm-

kündür. ”

4

 

 

  Mehme

t Kaplan’ın sözlerinde ifadesini bulan “Kültür sahasında ne varsa, 

onların hepsinin akislerini edebiyatta bulmak mümkündür. ” sözünü referans kabul 

edersek 

edebî eserlere kültürel unsurları aksettiren bir ayna olarak bakabiliriz. Biz 

de bu çalışmamızda Cihan Aktaş’ın, içerisinde sekiz hikâyesinin yer aldığı, Azize’-

nin Son Günü 

adlı  eserindeki  Azerbaycan  kültürüne  ait  unsurları  tespit  etmeye 

çalışacağız. Bir Türkiye Türkü olan Cihan Aktaş, Azize’nin Son Günü

5

 

adlı hikâye 

kitabında  Azerbaycan  kültürüne  ait  pek  çok  unsura  yer  vermiştir.  Kendisiyle 

yaptığımız görüşmede 1993-1997 yılları arasında gazeteci olan eşinin görevi gereği 

onunla birlikte Azerbaycan’da bulunduğunu ifade eden Aktaş, Azize’nin Son Günü 

adlı eserindeki hikâyelerini de bu yıllarda kaleme aldığını söylemiştir.  

 

Bu çalışmada, Cihan Aktaş’ın Azize’nin Son Günü adlı hikâye kitabında yer 

alan sekiz hikâyeden altısında Azerbaycan kültürüne ait unsurlar tespit edilmiştir. 

Bu tespitler ifade edilirken hikâyelerin kitaptaki sıraları göz önünde bulundurula-

cak

tır. Kitaptaki ilk hikâye “Azize’nin Son Günü” başlığını taşımaktadır ve kitap 

                                                           

1

 Mehmet Emin Resulzade, Azerbaycan Kültür Gelenekleri

, Sipahi Matbaası, Ankara 1949.  

2

 Mehmet Kaplan, Kültür ve Dil, 

Dergâh Yayınları, İstanbul 2001.  

3

Kültür ve Dil, s. 10-14.  

4

 a. g. e. , s. 10.  

5

 

Cihan Aktaş, Azize’nin Son Günü, Kapı Yayınları, İstanbul 2005.  

---