88
Stasionarda orta müalicə müddəti 3,1±0,6 gün (0-11 gün) təşkil etmişdir
(p<0,05).
Bu qrupun xəstələrində tibbi və sosial reabilitasiya müddəti açıq atenzion plas-
tika əməliyyatı keçirmiş xəstələrlə müqayisədə 2,3 dəfə qısa olmuş, xəstələr 2,8±0,7
həftədən sonra (1-4 həftə) əmək fəaliyyətinə başlamışdır.
89
FƏSİL V
QARIN DİVARININ YIRTIQLARININ VİDEOENDOSKOPİK
TOTAL EKSTRAPERİTONEAL PLASTİKASININ NƏTİCƏLƏRİ
Son illərdə protezin ekstraperitoneal yolla peritonönü sahədə yerləşdirilməsinin
tərəfdarları artmaqdadır. Hasson metodikası ilə troakar yerləşdirildikdən sonra peri-
tonönü sahənin karbon qazı və fizioloji məhlulla ayrılması (separasiyası) aparılır.
"Visiport" troakarının yaradılması peritonönü sahəyə, yırtıq nahiyəsinə giriş proble-
mini demək olar ki, tamamilə aradan qaldırmışdır. 45
0
-li laparoskopun nəzarəti altında
yırtıq kisəsi iti və küt üsullarla ətraf toxumalardan və bitişməələrdən ayrılır, möhtəviy-
yat qarın boşluğuna düzəldilir, kisə dibindən bağlanır və ya endostepplerlə tikilir, kəsi-
lir. Sonda sintetik tor defekt nahiyəsinə qoyulur və fiksatorla defektin kənarlarına san-
caqlanır. Mc Kernan J. B., Laws H. L. (1993) tərəfindən təklif edilmiş bu üsul hazırda
total ekstraperitoneal plastika (TEP) adlandırılır.
Qarının ön divarının birincili, residiv və əməliyyatdan sonrakı yırtıqları olan 17
xəstənin (III qrup) qapalı (videoendoskopik) gərginliksiz cərrahi plastikası həyata keçi-
rilmişdir. Protezləşdirici vasitə kimi sellüloza tərkibli sintetik tor 17 xəstədə istifadə
edilmişdir. Yırtıqların anatomik lokalizasiyası və xarakteristik xüsusiyyətləri 5.1 saylı
cədvəldə təqdim edilmişdir.
Cədvəl 5.1
Yırtıqların lokalizasiyasına və anatomik xüsusiyyətlərinə görə
xəstələrin bölgüsü
Sellüloza tərkibli torla plastika
(n=17)
Qasıq yırtıqları:
Sağtərəfli birincili
5
Soltərəfli birincili
1
İkitərəfli birincili
2 xəstədə 4 əməliyyat
İlk dəfə əmələ gəlmiş residiv
3
İkinci dəfə əmələ gəlmiş residiv
2
Birincili ağ xətt yırtığı
1
Ağ xəttin residiv yırtığı
1
Əməliyyatdan sonrakı ağ
xətt yırtığı
2
90
Bu qrupda da sərbəst yırtıqlar düzəlməyən yırtıqlarla müqayisədə təxminən 2,3
dəfə çox rast gəlmişdir.
Videoendoskopik total ekstraperitoneal plastikanın metodikası
Xəstənin vəziyyəti, videomonitorun və laparoskopik avadanlığın yerləşdirilməsi
laparoskopik TAP əməliyyatlarında olduğu kimidir. Laparoskopik dəstin ümumi alət-
ləri əməliyyatın icrasına tamamilə imkan vermişdir. Troakarların yeri yırtığın lo-
kalizasiyasından və həcmindən asılı olaraq dəyişkən olmuşdur. Əməliyyatın icrası,
yəni yırtıq qapısının plastikası üçün ilk olaraq peritonönü sahədə tunel yaradılır.
Qasıq yırtıqlarında adətən laparoskop üçün troakar göbəklə qasıq bitişməsi arasındakı
xəttin ortasında yerləşdirilmişdir. Həmin nahiyədə 1 sm uzunluqda boylama kəsik
aparılmış, dərialtı qat aponevroza qədər ayrılmış, sonuncu tutucularla qaldırılmış və
həmin uzunluqda boylama kəsilmişdir. İşçi alətlər üçün göbəkdən bir qədər yuxarıda,
pararektal xətt üzərində, yırtıq tərəfdə 5 mm-lik, əks tərəfdə 12 mm-lik troakarlar
yeridilmişdir (şək. 5.1 və 5.2). Troakarların belə yerləşdirilməsi hətta ikitərəfli qasıq
yırtıqlarını TEP-na imkan vermişdir.
Şək. 5.1. Endovideoskopik TEP zamanı troakarların yeridilməsi
və portların yerləşdirilməsi yerləri
91
Şək. 5.2. Troakarların yerləşdirilməsi
Göbək, ağ xətt və əməliyyatdan sonrakı yırtıqlar zamanı troakarlar adətən situa-
siyadan asılı olaraq yerləşdirilmişdir. Yəni əsas troakar yırtıqdan 4-6 sm kranial və ya
lateral tərəfdə, işçi troakarlar sağ və sol qabırğaaltı və ya sağ və sol qalça nahiyələrin-
də yerləşdirilmişdir.
Qasıq yırtığı zamanı yuxarida qeyd olunmuş nahiyədə əzələlər küt üsulla köndə-
lən fassiyaya qədər ayrılmış, yaradılmış tunelə 12 mm-lik troakar qoyulmuşdur. Troa-
kardan keçməklə əzələaltı (peritonönü) sahədə yırtıq qapısına doğru küt üsulla tunel
genişləndirilmişdir (şək. 5.3). Hər manipulyasiyadan sonra alət çıxarılmış, peritonönü
sahə laparoskopla təftiş edilmişdir. Yalnız küt separasiya kifayət deyildir. Ona görə
də tunelə növbələşməklə karbon qazı və irriqasion-aspirasion sistem vasitəsi ilə təz-
yiqlə maye (furasilin məhlulu) şırnağı yeridilmiş və sorulmuşdur.
Parietal periton incə hərəkətlərlə ayrılmışdır. Ona görə də hər bir manipulyasiya
zamanı təzyiq peritona yox, əzələlərə edilməlidir. Bu halda peritonun zədələnməsi
riski aşağı olur. Küt və hidro(pnevmo)ayrılma yırtıq qapısının kənarlarına doğru apa-
rılmışdır. Qasıq yırtıqları zamanı tunel qasıq bitişməsinə, Cooper bağına, daxili qasıq
dəliyinə doğru uzadılmış, nəticədə qasıq aralığı vizuallaşdırılmışdır.
92
Şək. 5.3. Yırtıq kisəsinin ekstraperitoneal mobilizasiyası
İriölçülü göbək, ağ xətt və əməliyyatdan sonrakı yırtıqlar zamanı yırtıq qapısının
tam mobilizasiyası üçün 2- və ya 3-tərəfli giriş istifadə edilmişdir. Yəni yırtıq qapı-
sına doğru müvafiq sayda tunel yaradılmış və yırtıq qapısı bütün perimetri boyunca
əldə edilmişdir. Yırtıq qapısı ətrafı bölgələrdə bitişmələr və çapıq toxuması olduqda
sonuncular əyri- və kütuclu qayçı ilə kəsilmişdir. Bu zaman parietal peritonun və ona
söykənmiş qarın üzvlərinin zədələnməməsi üçün qayçının ucları dəriyə doğru istiqa-
mətləndirilmişdir.
Endoəməliyyatın növbəti mərhələsində yırtıq kisəsi yumşaq sıxıcı ilə tutulmuş,
tunelin başlanğıcına doğru dartılmışdır. Sərbəst kisə J.M. Himpens üsulu ilə kəndir
şəkilində burulmuş, nitinol sapla bağlanmış və yırtıq qapısından qarın boşluğuna yeri-
dilmişdir.
Yırtıq kisəsi sərbəst olmadıqda, yəni mənfəzində möhtəviyyat olduqda, digər
troakardan yeridilmiş işçi alətlə möhtəviyyat qarın boşluğuna doğru itələnmişdir. Be-
lə cəhdlər səmərəsiz olduqda laparoskopun nəzarəti altında kisənin sərbəst kənarı kə-
silmiş, möhtəviyyat işçi alətlərlə qarın boşluğuna düzəldilmişdir. Bu manevr səmərə-
Dostları ilə paylaş: |