1
AZƏRBAYCAN MĠLLĠ ELMLƏR AKADEMĠYASI
NƏSĠMĠ ADINA DĠLÇĠLĠK ĠNSTĠTUTU
DƏST 24680
AZƏRBAYCAN TOPONĠMLƏRĠNĠN
ENSĠKLOPEDĠK LÜĞƏTĠ
ĠKĠ CĠLDDƏ
BĠRĠNCĠ CĠLD
ġƏRQ-QƏRB
BAKI-2007
2
Redaktor: Rübabə Əliyeva
Tərtibçilər: Rübabə Əliyeva
Qara MəĢədiyev
Etibar Ġnanc
Tünzalə BaxĢıyeva
ġəms Qocayeva
Ġsmayıl Məmmədov
Fikrət Xalıqov
Rəyçilər: Ġsmayıl Məmmədov
Fikrət Xalıqov
ĠSBN 978-9952-34-155-3
914.754/003-dc22
Azərbaycan toponimləri - Lüğətlər
Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. Ġki cilddə. I cild.
Bakı, "ġərq-Qərb", 2007, 304 səh.
Ġkicildlik Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğətində 12 minə
yaxın coğrafi adın izahı verilmiĢdir. Lüğətin tərtibində Azərbaycanın görkəmli
dilçi, tarixçi və toponimist alimlərinin tədqiqatları nəzərə alınmıĢdır.
©”ġərq-Qərb”, 2007
3
ÖN SÖZ
Hər bir xalqın tarixi, dili, etnogenezi, təfəkkürü, məĢğuliyyəti haqqında
dəyərli məlumat verən toponimlər onomastik vahidlər sırasında öz zənginliyi ilə
seçilir. Lüğətdə toplanmıĢ toponimlər Azərbaycan Respublikasının bu günü və
yaxın keçmiĢi (1980-ci illər) ilə bağlı olan coğrafi adlardır. Müstəqillik
dövründə dəyiĢdirilmiĢ adlar da lüğətdə öz əksini tapmıĢdır.
Lüğətin tərtibində toponimiyadakı son məlumatlar nəzərə alınmıĢdır.
Lakin bəzi məqamlarda tərtibçilər və redaktor öz mövqelərindən çıxıĢ etməyi
lazım bilmiĢlər. Belə ki, əsasən toponimik tədqiqatlara yardım məqsədilə
nəzərdə tutulmuĢ bu lüğətdə gələcək tədqiqatçıları düzgün istiqamətləndirmək
üçün kəndlərin adları onların daxil olduqları inzibati ərazi vahidlərinin adları ilə
birlikdə çəkilir. Müstəqillik dövründə dəyiĢdirilmiĢ adların bəziləri tərtibçiləri
qane etmədiyindən, köhnə adların etimologiyası da açıqlanmıĢ və beləliklə də
qədim dil vahidlərinin dildən çıxarılmasına qarĢı tədqiqatçılar öz fikirlərini
söyləmiĢ olmuĢlar.
Lüğətin tərtibində müəlliflərin öz tədqiqatları ilə yanaĢı, Azərbaycanın
bir
çox
görkəmli
dilçi
alimlərinin,
türkoloqların,
tarixçilərin,
coğrafiyaĢünasların, toponimistlərin, etnoqrafların əsərləri nəzərdən keçirilmiĢ,
mövzu ilə bağlı müxtəlif lüğətlərə, toplulara, inzibati ərazi bölgülərinə
müraciətlər olmuĢ, müqayisələr aparılmıĢdır.
4
ġƏRTĠ ĠXTĠSARLAR
alm. - almanca
antr. - antroponim
avar. - avarca
Azərb. - Azərbaycan
azərb. - azərbaycanlı
c. - cənub
d.y. - dəmir yol
düz. - düzəltmə
erm. - ermənicə
etn. - etnonim
ər. - ərəbcə
fars. - farsca
fr. - fransızca
ha. - hektar
hidr. - hidronim
hün. - hündürlüyü
i.ə.v. - inzibati ərazi
vahidi
km. - kilometr
q. - qərb
qəd. - qədim
lat. - latınca
ləzg. - ləzgicə
m. - metr
mənsub.şək.-si - mənsubiyyət Ģəkilçisi
min. - mineral
monq. - monqolca
mür. - mürəkkəb
Nax.MR - Naxçıvan Muxtar Respublikası
oyk. - oykonim
or. - oronim
r-n- rayon
rus. - rusca
ş. - Ģərq
ş.a. - Ģəxs adı
şək. - Ģəkilçi
şm. - Ģimal
ştq. - Ģəhər tipli qəsəbə
tal. - talıĢca
tat. - tatca