Shuning uchun har bir darsga tayyorlanishda quyidagi tavsiyalarga rioya
qilishi lozim: Darsda o‘quvchi shaxsini rivojlantirish uchun avvalo, uning idrokini,
xotirasini kuchaytirish asosida o‘quv materialining xotirada saqlanishini taminlash
zarur. Darsning maqsadiga erishish uchun o‘quv materiallarini to‘g‘ri tanlash,
bunda o‘quvchilarning bilim saviyasini hisobga olish va darsni jihozlashga jiddiy
e’tibor berish, o‘quv materiallar o‘quvchilarga tushunarli bo‘lishi uchun ta’limning
metod va usullarini o‘rinli qo‘llash ham muhimdir.
Dars o‘qituvchiga juda katta mas’uliyat yuklaydi. Shunga ko‘ra,
atroflicha
tayyorlanish tajribali o‘qituvchi uchun ham yosh o‘qituvchi uchun ham zarur.
O‘qituvchi o‘z vazifasini sifatli bajara olishi uchun o‘quvchilar shaxsini har
tomonlama o‘rganishi shart. O‘quvchi shaxsini o‘rganish oddiygina tadbir emas,
balki ta’lim-tarbiyadan ko‘zlangan maqsadga erishishning eng muhim yo‘lidir.
Shuning uchun birinchi navbatda sinf jamoasining o‘ziga xos xususiyatlarini
e’tiborga olish lozim:
•
o‘quvchilarning bilimi va o‘zlashtirish saviyasi;
•
o‘quvchilarning fanga bo‘lgan munosabati;
•
sinfning ishlash tezligi;
•
bilim, ko‘nikma va malakalarning shakllanganligi;
•
har xil turdagi o‘quv jarayoniga munosabati;
•
o‘quvchilarning intizomi.
Ikkinchi navbatda esa har bir o‘quvchining
individual xususiyatlarini
e’tiborga olish zarur:
•
nerv tizimi turlarining shakllanganlik darajasi;
•
o‘zaro fikr almashuvi;
•
hissiyotga beriluvchanlik;
•
materialni o‘quvchilar tomonidan qabul qilishini boshqarish;
•
yomon kayfiyatni tarqatish yo‘llarini bilish;
•
o‘zining bilim va qobiliyatiga ishonish;
•
har xil ta’lim vositalaridan foydalanishni bilish. O‘qituvchi oldida turgan
vazifalardan biri o‘quvchilarga beriladigan ta’lim va tarbiya sifatini oshirish, uni
yanada rivojlantirish va yuqori bosqichga ko‘tarish talab qilinadi.
Bularning barchasi dars ishlanmasida yoki darsning texnologik xaritasida o‘z
ifodasini topadi. Dars ishlanmasi (darsning texnologik xaritasi) o‘qituvchi uchun
tuzilish majburiy bo‘lgan hujjatdir. Uni tuzishdan ko‘zlangan
asosiy maqsad-
o‘qituvchining va o‘quvchining dars jarayonidagi faoliyatini rejalashtirish, dars
mazmunini yoritib borish, ta’lim samaradorligini oshirishdan iborat.
Darsga tayyorlanish vaqtida o‘qituvchi o‘tgan mashg‘ulotning mazmuni va
natijalarini tahlil qilishi, ularning izchil
aloqasini belgilab chiqishi, kelgusi
darsning ta’lim va tarbiya maqsadini to‘g‘ri belgilashi, darsning tuzilishini va
uning har bir elementiga
ajratiladigan vaqtni aniqlashi, mavzuga oid savollar
tuzishi va kirish yo‘riqnomasi mazmunini ishlab chiqishi, asosiy mehnat usullarini
tanlashi va o‘ylab chiqishi kerak.
Darsga tayyorgarlik ko‘rishda, uni tashkil etishni aniq rejalashtirib olishda
kerak bo‘lgan talablar: taqvimiy mavzuli reja asosida dars o‘tkazishning ishlab
chiqilgan aniq rejasi mavjud bo‘lishi, dars o‘z
vaqtida boshlanib, o‘z vaqtida
tugashi kerak. Darsning mantiqiy izchilligi, tugallanganligi va darsning boshidan to
oxirigacha o‘quvchilar ongli intizomi ta’minlanmog‘i lozim. Darsni tashkil etishda
turli-tuman vositalardan, o‘quv texnik, kompyuter,
statsionar va dinamik
ko‘rgazmali qurollardan foydalanish ko‘zda tutiladi.
Texnologiya fani o‘qituvchisi mashg‘ulotga tayyorlanish jarayonida
darsning tashkiliy tomonlariga navbatchilarni tayinlash, o‘quvchilarga asbob va
materiallar
tarqatish, o‘quv ustaxonalarida tartib-intizomning qat’iy saqlanishiga,
ishlarga baho qo‘yish va ularni tahlil qilishga alohida e‘tibor berishi kerak.
Dostları ilə paylaş: