C a n e r t a s L a m a n Big Bang Və Tanrı

221
Dembski, Willism A.(1998). More Creation, Science, Faith&Intel-
ligent Design, Inter Varsity Press.
Denton, Michael J. (1998). Nature’s Destiny, Simon And Schuster.
Descartes,  Rene  (1999).  Aklın  Yöntemleri  İçin  Kurallar,  Çev. 
Müntekim Ökmen, Sosyal Yayınları.
Descartes,Rene (1947). Metafizik Düşünceler, Çev. Mehmet Ka-
rasan.
Descartes,Rene (1994). Metot Üzerine Konuşma, Çev.K.Sahir Sel, 
 Sosyal Yayınları.
Drees, Willem B. (1993). Beyond The Big Bang, Open Court Pub-
lishing.
Dyson, Freeman (1979). Disturbing the Universe, Harper&Row.
Dyson, Freeman (1979). Time Without End: Physics and Biology 
in an open Universe, Reviews of Modern Physics.
Dyson, Freeman (1988). Infinite in All Directions, Harper and Row.
Efil, Şahin (2002). İslam ve Batı Düşüncesinde Yaratılış Modelleri, 
 Pınar Yayınları.
Einstein, Albert (1950). The Theory of Relativity and Other Es-
says, Carol Publishing Group.166
Einstein, Albert (1966). The Meaning of Relativity, Fifth Edition, 
Princeton University Press.
Einstein, Albert, L.Infeld (1976). Fiziğin Evrimi, Onur Yayınları.
Einstein, Albert, İzafiyet Teorisi, Çev: Gülen Aktaş, Say Yayınları.
Elias, Norbert (2000). Zaman Üzerine, Çev. Veysel Atayman, Ay-
rıntı Yayınları.
Ellins,G.F.R. (1984). Alternatives to the Big Bang, Annual Revi-
ews in Astronomy and Astrophysics.
Feynman,  Richard  (1998).  Fizik  Yasaları  Üzerine,  Çev.  Nermin 
Arık, Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
Filkin, David (1998). Stephen Hawking’in Evreni, Çev. Mehmet 
Harmancı, Aksoy Yayıncılık.
Fölsing, Albrecht (1998). Albert Einstein, Penguin Books.

---

222
Frautschi, S. (1982). Entropy in an Expanding Universe, Science 
217.
Gamow, George (1995). 1-2-3 Sonsuz, Çev. C.Kapkın, Evrim Ya-
yınevi.
Gamow, George (1952). The Creation of the Universe, Viking Press.
Gazâli,  Muhammed  (1981).  Filozofların  Tutarsızlığı,  Çev. 
Dr.Bekir Karlığa, Çağrı Yayınları.
Gazâli, Muhammed (2002). Felsefenin Temel İlkeleri, Çev. Cema-
leddin Erdemci, Vadi Yayınları.
Geisler, Normal L. (1984). The Collaps of Modern Atheizm, in The 
Intellectuals Speak Out About God, ed.Roy abraham Varghese.
Gilkey,  L.  (1987).  Whatever  Happened  to  Immanuel  Kant?  A 
Study of Selected Cosmologies, In The Church and Contempo-
rary Cosmology, eds. J.B. Miller and K.E. McCall, Carnegie-Mel-
lon University. 167
Gilson, Etienne (1938). The Philosophy of st. Bonaventure, trans. 
Dom Illtyd Trethowan and F.J. Sheed, Sheed & Ward.
Gould, Stephen Jay (1985). The Flamingo’s Smile: Reflections in 
Natural History, W.W. Norton & Company.
Gödel, K. (1949). A Remark about the Relationship between Rela-
tivity Theory and Idealistic Philosophy, In Albert Einstein: Philo-
sopher- Scientist, ed. P.A. Schilpp, La Salle, open Court.
Greene, Brian (1999). The Elegant Universe: Superstrings, Hid-
den Dimensions, and the Quest for the Ultimate Theory, W.W. 
Norton & Company.
Gribbin,J. (1986). In Search of the Big Bang, Bantan Books.
Gribbin,  J,  M.Rees  (1989).  Cosmic  Coincidences:  Dark  Matter, 
Mankind,and Anthropic Cosmology, Bantam Books. 
Guillen, Michael (2001). Dünyayı Değiştiren Beş Denklem, Çev. 
Gürsel Tanrıöver, Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
Guth, Alan H.(2000). The Inflationary Universe: The Quest for a 
New Theory of Cosmic Origins. Perseur Books Group.

---

223
Guth, Alan H., M.Sher. (1983). The Impossibility of a Bounsing 
Universe,
Hallberg, F.W. (1988) Barrow and Tipler’s Anthropic Cosmologi-
cal Principle, Zygon.
Hartle, J.B., S.W.Hawking (1983). Wave Function of the Univer-
se, Physical Rewiew.
Hartle, James (2002). Gravity: An Introduction to Einstein’s Ge-
neral Relativity, Addison- Wesley Longman.
Hasker, William (1989). God, Time and Knowledge, Cornell Uni-
versity Press.
Hawking,  Stephen  (1984).  Quantum  Cosmology,  In  Relativity, 
Groups and Topology II, eds. B.S. DeWitt, R. Stora, North Hol-
land Physics Publishing.
Hawking, Stephen (1984). The Edge of Spacetime, American Sci-
entist 72. 168
Hawking, Stephen (1985). Arrow of Time in Cosmology, Physi-
cal Review.
Hawking, Stephen (1988). Zamanın Kısa Tarihi, Çev. Sabit Say ve 
Murat Uraz, Doğan Kitapçılık.
Hawking, Stephen (2002). Ceviz Kabuğundaki Evren, Çev. Ke-
mal Çömlekçi, Alfa Basım Yayım.
Hefner,  P.J.  (1984).  God  and  Chaos:  the  Demiurge  versus  the 
Ungrund, Zygon.
Heisenberg, Werner (2003). Einstein’la Yüzleşmek, Çev. Kemal 
Budak, Gelenek Yayıncılık.
Heller, M. (1987). Big Bang on Ultimate Questions. In Origin and 
Early History of the Universe, Cointe-Ougree.
Hetherington, N.S,(1993). Encyclopedia of Cosmology, Garland.
Hilbert, David (1964). On the Infinite, in Philosophy of Mathe-
matics, ed. With an Introduction by Poul Benacerraf and Hilary 
Putnam.
Hocaoğlu, Durmuş (1994). Türk-İslam Düşüncesi Ve Modern Fi-
zikte  Kozmoz,  Felsefe  Doktora  Tezi  İstaanbul  Üniversitesi  (Ya-
yınlanmamış).

---

224
Hooft,  Gerardt  (2002).  Maddenin  Son  Yapıtaşları,  Çev.Mehmet 
Koca-Nazife Koca, Tübitak Popiler Bilim Kitapları.
Hoyle, Fred (1972). From Stonehenge To Modern Cosmology, W. 
H. Freeman Publisching.
Hoyle,  Fred,  Chandra  Wickramasingle  (1981).  Evolution  from 
Space, J.M. Dent&Sons.
Huby, Pamela M.(1971). Kant or Kantor? That the Universe, if 
Real, Must be Finite inBoth Space and Time, Philosophy.
Hume, David (1995). Din Üstüne , Çev. Mete Tunçay, İmge Kita-
bevi Yayınları.
Isham, C.J.(1975). Quantum Gravity, Oxford University Press.169
Isham, C.J.(1988). Creation of Universe as a Quantum Process. In 
Physics, Philosophy, and Theology, eds. R.J. Russell, W.R. Stoe-
ger, and G.V. Coyne, University of Notre Dame Press.
Islam, J.N.(1983). The Ultimate Fate of the Universe, Sky and Te-
lescope.
Jeans, Sir James (1950). Fizik ve Filozofi, Çev. Prof. Dr. Avni Refik 
Bekman, T.C. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları.
John,  Paul  II  (1988).  Message  of  His  Holiness  John  Paul  II.  In 
Physics, Philosophy, and Theology, eds. R.J Russell, W.R Stoeger, 
G.V. Coyne, University of Notre Dame Press.
Kant, Immanuel (1993). Arı Usun Eleştirisi, Çev. Aziz Yardımlı.
Kant, Immanuel (1995). Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi, 
Çev. İoanna Kuçuradi, Türkiye Felsefe Kurumu.
Kant, Immanuel (1997). Evrensel Doğa Tarihi Ve Gökler Kuramı, 
Çeviren: Seçkin Selmi, Sarmal Yayınları.
Kant, Immanuel (2001). Pratik Usun Eleştirisi, Çev.İ Zeki Eyu-
boğlu, Say Yayınları.
Kindi (1994). Felsefi Risaleler, Çev. Mahmut Kaya, İz Yayıncılık.
Kitcher, Ph. (1982). Abusing Science: The Case Against Creatio-
nism, M.I.T Press.
Kragh, H. (1987). The Begining of the World: George Lemaitre 
and the Expanding Universe, Centaurus.

---

225
Kung, Hans (1980). Does God Exist?: An Answer for Today,
Kutluer, Ilhan (2002). İbn Sina Ontolojisinde Zorunlu Varlık, İz 
Yayıncılık.
Lange, Friedrich Albert (1998). Materyalizmin Tarihi Ve Günü-
müzdeki Anlamının  Eleştirisi,  Birinci  Cilt,  Çev. Ahmet Arslan, 
Sosyal Yayınları.
Lange, Friedrich Albert (1998). Materyalizmin Tarihi Ve Günü-
müzdeki  Anlamının  Eleştirisi,  İkinci  Cilt,  Çev.  Ahmet  Arslan, 
Sosyal Yayınları. 170
Lankford,  J.,ed.  History  of Astronomy: An  Encyclopedia,  Gar-
land.
Layzer, D. (1975). The arrow of Time, Scientific American 233.
Leibniz, G.W.(1997). Monadoloji, Çev.Ord.Prof. Suut Kemal Yet-
kin, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Lemaitre,  G.  (1950).  The  Primeval Atom: A  Hypothesis  of  the 
Origin of the Universe, Trans. B.H.Korff and S.A. Korff, D.Van 
Nostrand.
Leslie, John (1982). Anthropic Principle, World Ensenmble, De-
sign, in American Philosophical Quarterly, vol. 19.
Leslie, John (1983). Cosmology, Probability, and the Need to exp-
lain All Existence, In Scienctific Explanation and Understanding: 
Essay on Reasoning and Rationality in Science, ed. N. Rescher, 
University Press of America.
Leslie, John (1985). Modern Cosmology and the Creation of Life, 
in evolution and Creation, ed. Ernan McMullin, Notre Dame Press.
Leslie, John (1986). The Scientific Weight of Anthropic and Te-
leological Principle, in Current Issues in Teleology, ed. Nicholas 
Rescher, University Press of Amerika.
Leslie, John (1989). Universes, Routledge.
Lenin, V. I. (1989). Materyalizm Ve Ampiriokritisizm, Çev. İsmail 
Yarkın,2.Cilt,İnterYayınları. 
Linde, Andrei D. (1990) Particle Physics and Inflationary Cosmo-
logy, Harwood Academic Publishers.

---

226
Long, C.H. (1987). Cosmogony, In the Encyclopedia of Religion, 
ed. M. Eliade, Macmillan.
Longair, M.S. (1996) Our evolving Universe, Cambridge Univer-
sity Press.
Lovell, B. (1980). Creation, Theology.
Macintyre, Alasdair (2001). Erdem Peşinde, Çev.Muttalip Özcan, 
Ayrıntı Yayınları. 171
Mackie, J.L. (1982). The Miracle of Theism: Arguments for and 
against the Existence of God, Clarendon Press.
Magee, Bryan (2000). Felsefenin Öyküsü, Çev. Bahadır Sina Şe-
ner, Dost Kitabevi Yayınları.
Malebranche, M. (1997). Hakikatin Araştırılması I-II-III, Çev. Mi-
raç Katırcıoğlu, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Marx,  Karl,  Friedrich  Engels  (1979).  Felsefe  İncelemeleri,  Çev. 
Sevim Belli, Sol Yayınları.
Marx, Karl (2000). Demokritos ile Epikuros’un Doğa Felsefeleri, 
Çev. Hüseyin Demirhan, Sol Yayınları.
McCall, S. (1976). Objective Time Flow, Philosophy of Science.
McMullin,  E  (1981).  How  should  Cosmology  Relate  to  Theo-
logy? IN The Sciences and Theology in the Twentieth Century, 
ed. A.R. Peacocke, University of Notre Dame Press.
McMullin, E (1988). Natural Science and Belief in a Creator: His-
torical Notes. In Physics, Philosophy, and Theology, eds. R.J. Rus-
sell, W.R. Stoeger, G.V.Coyne, University of Notre Dame Press.
Mellor, D.H. (1981). Real Time, Pitman Press.
Miethe,  Terry,  Antony  Flew  (1991).  Does  God  Exist?,  Harper 
Collins Publishers.
Misner,Ch.W. (1969). Absolute Zero of Time, Physical Review.
Misner,Ch.W.  (1977).  Cosmology  and  Theology.  In  Cosmology, 
History and Theology,eds.W.Yourgrau, A.D. Breck, Plenum Press.
Misner, Charles W, Kip S. Thorne, John A. Wheeler (1973). Gra-
vitation, W.H. Freeman and Company.

---

227
Monsma,J.C. (1958). The evidence of God in an Expanding Uni-
verse, Putnam’s Sons.
Morris, H. (1974). Scientific Creationism, San Diego: Inst. Of Cre-
ation Research. 172
Mather, J.C., and J. Boslough (1996). The Very First Light, Basic 
Books/ HarperCollins.
Munitz,  M.K.  (1957).  Space,  Time  and  Creation:  Philosophical 
Aspects of Scientifik Cosmology, Free Press.
Murphy, N. (1987). Acceptability Criteria for Work in Theology 
and science, Zygon.
Narlikar,J.V.(1988).  The  Primeval  Universe,  Oxford  University 
Press.
Neville,R.C. (1968). God the Creator, University of Chicago Press.
Nizan, Paul (1998). Eskiçağ Maddecileri, Çev. Afşar Timuçin, Te-
los Yayıncılık.
O’Keefe,J.A. (1980). The Theological Impact of the New Cosmo-
logy, Warner Books.
O’Hear, Anthony (1984). Experience, Explanation and Faith: An 
Introduction  to  the  Philosophy  of  Religion,  Routledge&Kegan 
Paul.
Osserman, Robert (2000). Evrenin Şiiri, Çev. İsmet Birkan, Tübi-
tak Popüler Bilim Kitapları.
Padmanabhan, T. (1998). After the First Three Minutes: The Story 
of Our Universe,Cambridge University Press.
Page,D.N. (1984). Can Inflation Explain Thermodynamics? Inter-
national journal of theoretical Physics.
Page,D.N. (1985). Will Entropy Decrease if the Universe Recol-
lapses? Physical Review.
Page,D.N. (1987). The Importance of the anthropic principle.
Paley, William (1963). Natural Theology: Selections, ed. Frede-
rick Ferre, Bobbs-Merrill.
Pannenberg,W. (1971). Basic Questions in Theology, Fortress.

---

228
Pannenberg,W  (1981).  Theological  questions  to  Scientist.In  the 
sciences and Theology inthe Twentieth Century, ed.A.R. Peacoc-
ke, University of Notre Dame Press.
Patton,G.M., J.A.Wheeler (1975). Is Physics Legislated by Cos-
mogony?  In  Quantum  Gravitiy,  eds.  C.J.Isham,  R.Penrose, 
D.W.Sciama, Oxford University Press. 173
Peacocke, A.R. (1984). Thermodynamics and Life, Zygon.
Peacocke, A.R. (1985). Biological Evolution and Christian Theo-
logy, ed. J.Durant, Basil Blackwell.
Peacocke,  A.R.  (1986).  Science  and  Theology  Today: A  Critical 
realist Perspective, Religion and Intellectual Life 5.
Peebles, P.J.(1993). Principles of Physical Cosmology, Princeton 
University Press. 
Penrouse,  Roger  &  Stephen  Hawking,  (1996).  The  Nature  of 
Space and Time, Princeton University Press.
Peters,  K.E.  (1987).  Toward  a  Physics,  Metaphysics,  and  Theo-
logy  of  Creation: A  Trinitarian  View.  In  Religion,  Science,  and 
Public Policy, ed. Frank T. Birtel, Crossroad.
Peters,T. (1988). On Creating the Cosmos, In Physics, Philosophy 
and Theology, eds. R.J.Russell, W.R. stoeger, G.V. Coyne, Univer-
sity of Notre Dame Press.
Peterson, M.(1991). Reason and Religious Belief: An Introduction 
to the Philosophy of Religion, Oxford university Press.
Plantinga,  Alvin  (1974).  The  Nature  of  Necessity,  Oxford  Uni-
versity Press.
Plantinga, Alvin (1991). When Faith and reasn Clash: Evolution 
and the Bible, in Christian Scholar’s Review, vol.xxi
Platon, (1989). Timaios, Çev. Erol Güney-Lütfi Ay, M. E. B. Ya-
yınları.
Platon, (2000). Devlet, Çev. Sabahattin Eyuboğlu-M.Ali Cimcoz, 
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
Polchinski, Joseph (1998). String Theory: An Introduction to the 
Bosonic String, Cambridge University Press.

---

229
Polkinghorne, John (1988). Science and Creation: The Search for 
Understanding, S.P.C.K. 174
Polkinghorne, John (1990). A Revived Natural Theology, in Sci-
ence and Religion: One World Changing Perspectives on Reality, 
ed. Jan Fennema and Iain Paul, Kluwer Academic Publishers.
Politzer,  Georges  (1993).  Felsefenin  Temel  İlkeleri,  Çev.  Enver 
Aytekin, Sosyal Yayınları.
Popper, Karl R. (1998). Bilimsel Araştırmanın Mantığı, Çev. İlk-
nur Aka-İbrahim Turan, Yapı Kredi Yayınları.
Popper, Karl R. (1978). On the Possibility of an Infinite Past: A 
Reply to Whitrow, British Journal For the Philosophy of Science.
Rees, Martin J. (2001). Our Cosmic Habitat, Princeton University 
Press.
Rees, Martin J. (2000). Just Six Numbers: The Deep Forces that 
Shape the Universe, Basic Books.
Reeves, Hubert (2001). İlk Saniye, Çev. Esra Özdoğan, Yapı Kredi 
Yayınları.
Rifkin, Jeremy, Ted Howard (1997). Entropi Dünyaya Yeni Bir 
Bakış, Çev. Hakan Okay, İz Yayıncılık.
Ross, David (2002). Aristoteles, Çev. İhsan Oktay Anar, Kabalcı 
Yayınevi.
Ross, Hugh (1989). The Fingerprint of God, Whitaker House.
Ross, Hugh (1993). The Creator and the Cosmos, Navpress Books.
Ruse,  Michael  (1989).  The  Darwinian  Paradigm;  Essays  on  its 
History, Philosophy, and Religious Implications, Routledge.
Russell, Bertrand (1935). Religion and Science, Thornton Buter-
worth
Russell, Bertrand (2000). Batı Felsefesi Tarihi 1,2,3 Çev. Muam-
mer Sencer, Say Yayınları.
Rüşd, Ibn (1999). Felsefe Din İlişkisi, Çev. Doç. Dr.Bekir Karlığa, 
İşaret Yayınları.
Silk, Joseph (2000). Evrenin Kısa Tarihi, Çev. Murat Alev, Tubitak 
Yayınları. 175

---

230
Smith, Norman Kemp (1918). A Commentary To Kant’s ‘Critique 
of Pure Reason’, Macmillan&Co.
Smith, Quentin (1985). The Anthropic Principle, and Many-Worlds 
Cosmologies, in Australasian Journal of Philosophy, vol. 63.
Smith,  Quentin  (1992).  The  Anthropic  Coincidences,  Evil  and 
the Disconfirmation of Theism, in Religious Studies, vol. 28.
Swinburne, Richard (1962). The Beginning of the Universe, The 
aristotelian Society.
Swinburne, Richard (1968). Space and Time, Macmillan.
Swinburne, Richard (1972). The Argumant from Design- A De-
fence, in Religious Studies, vol.8.
Swinburne, Richard (1977). The Coherence of Theism, Claren-
don Press.
Swinburne, Richard (1981). Faith and Reason, Oxford Univer-
sity Press.
Swinburne, Richard (1989). Argument from the Fine-Tuning of 
the Universe, in Philosophy, ed. A.Phillips Griffiths, Cambridge 
University Press.
Swinburne, Richard (1990). Argumant from the Fine-Tuning of 
the Universe, in Physical Cosmology and Philosophy, ed. John 
Leslie, Collier Macmaillan.
Swinburne, Richard (1991). Evidence for God, in Miethe and Flew.
Swinburne,  Richard  (2001).  Tanrı  Var  mı?,  Çev.  Yrd.  Doç.  Dr. 
Muhsin Akbaş, Arasta Yayınları.
Taylan, Necip (1998). Tanrı Sorunu, Şehir Yayınları.
Taylor, A.E. (1961). Does God Exist?, Fontana Books.
Taylor, Richard (1974). Metaphysics, Prentice-Hall, 2nd editions.
Tennant, F.R. (1930). Philosophical Theology, vol.2, Cambridge 
University Press. 176
Thorne, Kip. (1994). Black Holes and Time Warps: Einstein’s Out-
rageous Legacy, W.W. Norton & Company.
Tolman,  R.C  (1934).  Relativity,  Thermodynamics,  and  Cosmo-
logy, Clarendon Press.

---

231
Wald, Robert M. (1984). General Relativity, University of Chica-
go Press.
Ward, Keith (1982). Rational Theology and the Creativity of God, 
Basil Blackwell.
Weber, Alfred (1998). Felsefe Tarihi, Çev. H. Vehbi Eralp, Sosyal 
Yayınları.
Weinberg, Steven (1999). İlk Üç Dakika, Çev. Zekeriya Aydın ve 
Zeki Aslan, Tübitak Popiler Bilim Kitapları.
Weinberg, Steven (2002). Atomaltı Parçacıklar, Çev. Zekeriya Ay-
dın, Tübitak Popiler Bilim Kitapları.
Wells, Jonathan (1990) Darwinism and the Argumant from De-
sign, in Dialogue and Allience, vol.4.
Whitrow, G.J.(1961). The Natural Philosophy of Time, Thomas 
Nelson&Sons.
Whitrow,  G.J  (1968).  Time  and  the  Universe,  in  The  Voices  of 
Time, ed. J.T. Fraser, Penguin Press.
Whitrow, G.J (1978). On the Impossibility of an Infinite Past, Bri-
tish Journal For the Philosophy of Science.
Yaran, Cafer Sadık (1994). The Argument from Design in Con-
temporary Thought, University of Wales. (Yayınlanmamış Dok-
tora Tezi)
Yaran, Cafer Sadık (1997). Klasik Ve Çağdaş Metinlerde Din Fel-
sefesi, Etüt Yayınları.
Yaran, Cafer Sadık (1997). Din Ve Bilim, Çağdaş Batı ve İslam 
Düşüncesinden Seçme Felsefi Yazılar, Sidre Yayınları.
Yaran, Cafer Sadık (2002). Bilgelik Peşinde Din Felsefesi Yazıları, 
Araştırma Yayınları.
Yockey,  Hubert  P.  (1997).  A  Calculation  of  the  Probability  of 
Spontaneous  Biogenesis  by  Information  Theory,  in  Journal  of 
Theoretical Biology, vol.67. 177
Zycinsky, Joseph M (1987). The Anthropic Principle and Teleolo-
gical Interpretation of Nature, in Review of Metaphysics, vol.41.
Zwart, P.J. (1976). About Time, Nort Holland Publishing.

---

“BAŞLA KITAB” 
seriyasından nəşr olunanlar
«Düşmən düşməninə, yaxud nifrətli nif­
rətliyə nə edir etsin, yanlış yönəlmiş fikir daha 
betərini etmək iqtidarındadır. Ana, ata, yaxud 
başqa bir roman nə edir etsin, doğru yönəlmiş 
fikir daha yaxşısınıetmək iqtidarındadır.
Bu fikirlər Şərq müdrikliyinin ən zəngin 
xəzinələrindən sayılan “Dhammapada”dandır. 
Budda  (Siddhartha  Qautama)  hesab  edir  ki, 
insan düşündüyünə bərabərdir. Onun fəla kəti 
də,  səadəti  də  düşüncələrinə  bağlıdır.  Azər­
bay can oxucusuna ilk dəfə təqdim olunan əsər 
insanı dərin özünütəftişə, özünümüşahidəyə və özünüdərkə səsləyir.
* * *
Vilhelm  Reyx  (1897­1957)  görkəmli 
Avstriya­Amerikan psixolo qudur. Z.Freydin 
tələbəsi  olmuşdur,  Avropa  psixonaliz  mək­
təbinin əsasını qoyanlardan biridir. Freydin 
yeganə tələbəsidir ki, radikal sosial tənqidinin 
imkanlarını gəlişdirmiş, repressiv əxlaqı in­
kar etmiş və cin si aydnlanmanın vacibliyini 
təsdiq  etmişdir.  Psixonaliz  sahəsindəki  no­
vator ideyaları ilə şöhrət qazanmış, əsəsrləri 
zaman­zaman  qadağan  edilmiş  və  toplana­
raq  yandırılmışdır.  “Seksual  İnqilab”  adlı 
kitabı çox məşhurdur.