C. P. İSayev infeksion xəSTƏLİKLƏR
Yüklə 4,43 Mb. Pdf görüntüsü
|
93
• •
kəskin ümumi zəiilikdən, yanğı hissindən şikayətlənir. Urək-damar pozğunluqlarının büruzə vermə dərəcəsi xəstəliyin ağırlığından və orqanizmin ümumi toksikozundan asılıdır. EKQ-də ürək əzələsinin müxtəlif dərəcədə zədələnməsi əlamətləri qeyd edilir.
maddələrin (histaminə bənzər) ifrazının artması ilə əlaqədar baş verir. Baş ağrısı, baş gicəllənməsi, huşun qısa müddətə itməsi, adinamiya və s. müşahidə olunur.
9 /1), ağır hallarda (20 x 10 9 /1) kəskin neytrofılli leykositoz, sola meyllilik, aneozinofıliya olur, EÇS dəyişmir, bəzən bir qədər yüksələ bilər. Çoxlu maye itirilərsə, qanın qatılaşması, eritro-sitoz inkişaf edir. Nadir hallarda simptomatik trombositopeniya qeyd edilir. Qeyd etdiyimiz kimi qastrointestinal formanın gedişi yüngül, orta, ağır ola bilər. Yüngül forma - zəif intoksikasiya əlamətləri, üşütmə, subfebril temperatur, bir qədər zəiflik, halsızlıq əlamətləri ilə başlayır. Qarında ağrılar qeyd edilmir və ya çox zəif olur. Qusma 1 dəfə, defekasiya 1-5 dəfə, nəcis sıyığa bənzər və ya duru, 1-3 gün çəkir və tezliklə normallaşır.
baş ağrısı, baş gicəllənməsi qeyd edilir. Temperatur 4 günədək davam edir. Qarında ağrılar olur. Ağrıların lokalizasiyası qastrit, enterit, kolit əlamətləri büruzə vermə dərəcəsindən asılı olaraq özünü göstərir. Qusma təkrarı, ilk dövrlər qida qalıqları ilə, sonra ödlü və ya bulanıq mayedən ibarət olur. Defekasiya gün ərzində 10 dəfəyədək, sulu, çox kütləli, qastrocnterokolitik variantda isə selikli olur. I°-II°-li dehidıatasiya qeyd edilə bilər. Xəstələrdə klinik sağalma 7 günədək çəkir. Bağırsaqların tam morfoloji - funksional bərpası isə xeyli uzanır, bir sıra xəstələrdə bir neçə ay çəkir. Ağır forma - yüksək qızdırma (39°C-dən yuxarı) və kəskin intoksikasiya əlamətləri ilə xarakterizə olunur. 1-8% hallarda təsadüf edilir. Kəskin başlayır. Üşütmə, titrətmə ilə t-39-40°C və daha yüksək rəqəmlərə qalxır. Qızdırma çox vaxt daimi xarakter daşıyır, bəzən isə remittəedici olur. 5 gündən artıq davam edir. Qarında güclü kosici ağrılar, üzücü mədə bulanması, dəfələrlə təkrarlanan, qarşısıalınmaz qusma və profuz ishal meydana çıxır. Defekasiya gündə 10-20 və daha artıq olur. Sulu, çox kütləli, üfunətli, bəzən düyü həlimini xatırladır. Yoğun bağırsaq prosesə qoşularsa, selik və qan qarışıq olur. Dehidrata-siya, demineralizasiya getdikcə artaraq III-IV 0 -li dehidıatasiyaya gətirib çıxara bilər. Xəstə gücsüz vəziyyətdə uzanır. Rəngi avazınuş, sianozlu, dəri quru, üz cizgiləri itiləşmiş olur Ürək-damar sistemi çatmamazlığı, bəzən kollaps, asidoz, əzələ qıcolmaları, oliqo-anuriya və s. müşahidə olunur. Maye itirilməsi bədən çəkisinin 7-10%-nə çatır ki, bu hal reanimasion - intensiv müalicə tədbirləri tələb edir. downloaded from KitabYurdu.org 94
Xəstələrin 2-3%-də çox ağır gedişlər ola bilər. Bu zaman xəstəliyin baş- lancığından hiper- və hipotermiya, kəskin neyrotoksikoz, damar çatmamazlığı inkişaf edərək infeksiontoksik şoka gətirib çıxanr. Yayılmış for m a. Yatalağa bənzər variant - başlanğıcında qastrointestinal formanı xatırlada bilər, lakin xəstəlik uzanaraq qarm yatalağına oxşar gediş kəsb edir. Xəstələrin əksəriyyətində isə ilk gündən qarın yatalağını və ya paratif A və B-ni xatırladan klinik əlamətlərlə başiayır. Temperatur 39-40°C qalxır, 6-10 gündən 3-4 həftədəyək davam edir. Qızdırma daimi tipdə, çox vaxt dalğavari və ya remittəedici olur. Xəstələrdə baş ağrısı, yuxu pozğunluğu (gündüzlər yuxululuq, gecələr yuxusuzluq) adinamiya, ləngimə əlamətləri, zəiflik, rəngin avazıması qeyd edilir. Qarında meteorizm, I həftənin axırlarında qaraciyərin və dalağın böyüməsi, ürək tonlarının karlaşması, nisbi bradikar-diya, hipotoniya olur. Xəstəliyin 6-7-ci günlərindən dəridə - əsasən qarın na-hiyyəsində solğun rozeolyoz səpgilər ola bilər. Bəzi xəstələrdə isə 2-3-cü gündən herpctik səpgilər qeyd edilir. Öskürək meydana çıxır, nadir hallarda bron-xit və pnevmoniya inkişaf edir. Ağır hallarda huşun alaqaranlıqlaşması, qara-basmalar, sayıqlamalar qeyd edilə bilər. Periferik qanda neytrofilli leykositopeniya, aneozinofiliya, mülayim lim- fositoz, sola meyillik olur. Tifə bənzər variantda residivlər nadir hallarda olur. Septiki variant - nadir hallarda rast gəlinir. Adətən rezistentliyi zəifləmiş şəxslərdə, uşaqlarda, qocalarda müşahidə edilir. Bu zaman daxili orqanlarda irinli iltihabi ocaqlar formalaşdığı üçün xəstələrdə uzun müddətli qızdırma qeyd edilir. Xəstəlik kəskin başlayır. İlk günlər tifə bənzər formanı xatırladır. Bəzən isə qastrointestinal formalı xəstələrdə bağırsaq pozğunluğu əlamətləri dayanır, intoksikasiya güclənir, temperatur düzgün olmayan xarakter alır, tə-krari üşüt-mə, titrəmələr qeyd edilir. Salmonelloz septiki gediş kəsb edir. Xəstəliyin klinik şəkli metastatik irinli ocaqların lokalizasiyasından asılı olur. Belə ocaqlar bü-tün orqanlarda meydana çıxa bilər. Bu da xəstəliyin kliniki gedişinin müxtəlifliyinə və diaqnozunun çətinliyinə səbəb olur. İrinli ocaqlar çox vaxt dayaq-hərəkət sistemində osteomielit, artrit şəklində müşahidə edilir. Xo- lesisto-xolan-git, tonzillit, irinli limfadenit, meningit, qaraciyərin absesi, endo-kardit, aortit və s. rast gəlinə bilər. Salmonelloz sepsisi uzun müddətli gedişə malik olub, antibiotiklərlə müalicəyə çətin tabe olur. Diaqnozu II-li irinli ocaqlardan və ya xəstəliyin ilk günlərində qandan salmonella bakteriyalarının aşkar edilməsi ilə qoyulur. Bakteriyagəzdirənlik. Bu zaman heç bir klinik əlamət müəyyən edilmir. Yalnız bakterioloji, seroloji müayinələr müsbət olur. Salmonella gəzdirənlik 3 qrupa bölünür: 1. Kəskin bakteriyagəzdir ənlik - bu salmonellozun müxtəlif kliniki formalarından sağalanlarda müəyyən edilir. Rckonvalensentlərdə 15 gündən 3 ayadək bakteriya ifraz etmə ola bilər. 2. Xroniki bakteriyagəzdir ənlik - Rekonvalenssenl bakteriyagəzdirənlik 3 aydan artıq davam edir. Bu zaman diaqnozu təsdiq etmək üçün rekonvalessent bakteıiyagəzdirən 6 aydan az olmamaqla müşahidə edilir. Nəcisin, sidiyin, 12 b.bağırsaq möhtəviyyatının təkrari bakterioloji müayinələri aparılır. Seroloji reaksiyalardan isə düz hemaqlutinasiya reaksiyası qoyulur. downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 4,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|