CəFƏrov taleh vəZİR oğlu
Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə
Yüklə 417,36 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə
Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə 172 çıvan, Ordubad; İran Azərbaycanından Astara, Ərdəbil, Qaradağ, Təbriz, Xoy, Urmiya və digər ərazilər daxil idi. Bütün bunlara baxmayaraq, 1923-cu ildə çağırılmış Lo- zanna konfransında “Böyük Ermənistan” xülyası müəy- yən müddətə arxa plana keçirilmiş oldu. Bildiyimiz kimi, XX əsrin əvvəllərində bəşəriyyət özünün ən təlatümlü dövrünü yaşamışdır. Birinci dünya müharibəsinə cəlb olunmuş böyük dövlətlər iqtisadi və siyasi cəhətdən durğunluq dövrünü keçirirdilər. Osmanlı imperiyası da belə dövlətlərdən biri idi. O zaman Osmanlı imperiyasında türklərlə yanaşı bir çox xalqlar, o cümlədən ermənilər də dövlət idarəçiliyinə cəlb olun- muşdular. Hətta ermənilər maliyyə, vergi və iqtisadi sahələrdə çoxluq təşkil edirdilər. Lakin sonradan ermə- nilərə havadarlıq edən iri imperialist dövlətləri onlara məhz “Böyük Ermənistan” yaradılacağını vəd edərək, er- mənilərdən osmanlılara qarşı gizli təxribatların törədil- məsini tələb edirdilər və nəticədə Türkiyənin şərq bölgələrində Zeytunda, İqdırda, Qarsda, Vanda və digər ərazilərdə türklərə qarşı kütləvi surətdə soyqırımı həyata keçirdilər. Maraqlısı ondan ibarətdir ki, ermənilər öz dövlətlərini yaratmaqda daha çox ruslara bel bağlayır- dılar. Bunu vaxtilə birinci dünya müharibəsi ərəfəsində erməni siyasətbazlarının Tiflisdə fəaliyyət göstərən Er- məni Milli Bürosunun prezidenti ilə Osmanlı imperiya- sına qarşı ermənilərin əməkdaşlıq planını tam hazırlamaq məqsədilə Qafqaza gələn çar II Nikolaya ünvanlanan məktubdan da açıq-aydın görmək mümkündür. Məktub- da qeyd edilirdi: “Bütün ölkələrin erməniləri şanlı rus Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə 173 ordusu sıralarına daxil olmağa, rus silahının qələbəsi naminə öz həyatlarını verməyə tələsirlər. Qoy rus bayrağı Bosfor və Dardanel üzərində azad şəkildə dalğalansın. Qoy zati-aliləri, türk zülmü altında yaşayan xalqlar sizin icazənizlə azadlıq qazansın. Qoy Türkiyədə yaşayan və İsa naminə əzab çəkən erməni xalqı Rusiyanın müdafiəsi altında yeni azad həyatda yaşasın”. Bu ideyalara köklənən erməni terrorçuları rus boyunduruğunu qəbul edərək dəstələr şəkilində qiyamçı qruplar yaratmışdılar. Bu dəstələrin hücumları nəticəsində demək olar ki mü- haribə dövründə 2 milyondan artıq türkün həyatına son qoyulmuş, şəhərlər, kəndlər dağıdılıb viran edilmişdir. Bütün infrastruktur məhv edilmiş, bölgənin iqtisadi həyatına ağır zərbələr vurulmuşdur. XX əsrin 20-ci illərində qondarma “erməni soy- qırımı”nın beynəlxalq aləmdə tanıdılması istiqamətində bir sıra addımlar atılmasına baxmayaraq, bu sahədə elə də ciddi “uğurlar” əldə edilmədi. 1923-cü ildə Lozannada keçirilən konfransda çoxsaylı iştirakçı ilə təmsil olunan Türkiyə nümayəndə heyətinin ciddi təpkiləri sayəsində qondarma “erməni soyqırımı” iddiaları təmin edilmədi. Hadisələrin gedişatından narahat olan daşnaqlar konfransın təşkilinə rəhbərlik edən ölkələrə açıq mək- tublar göndərməyə başladılar. Bu proses davamlı xarak- ter almağa başladı. II dünya müharibəsindən sonra er- məni iddialarının yenidən gündəmə gətirilməsi sahə- sində canlanma hiss olunmağa başladı. Bu haqda ötən paraqraflarda geniş məlumat verdiyimizdən bir daha həmin məsələlərə toxunmaq istəmirik. Qondarma erməni soyqırımı faktların dili ilə 174 Bu gün ermənilərin soyqırımı iddialarının dünyanın bir sıra yüksək inkişaf etmiş ölkələrinin qanunvericilik orqanlarında müzakirə olunaraq qəbul edilməsi bü- tövlükdə həmin dövlətlərin türk dünyasına qarşı atdıqları ən böyük səhv addımlardan biridir. Türkiyəli mütəxəssislər hesab edirlər ki, dünya ölkələrinin “soy- qırımı” qərarlarını qəbul etməsində 5 amil əsas rol oynayır: 1. Həmin ölkələrdə erməni azlığının təsiri; 2. Türkiyəyə düşmən münasibət; 3. Türkiyəni Avropa Birliyində görməmək istəyi; 4. Özünün törətdiyi soyqırıma ortaq günahkar axtarmaq cəhdi; 5. Din. Müharibə bitdikdən sonra qərb ölkələrində ermə- nilərin uydurma iddiaları haqqında çoxsaylı kitablar, məqalələr yazılmağa başlandı. Bir sıra fondlar, banklar bu işə dəstək verməkdən çəkinmədilər, əksinə çoxlu miqdarda vəsait ayırmaqla erməni iddialarına “sahib çıxmağa” çalışdılar. Bu proses bu gün də davam etmək- dədir. Qeyd etmək lazımdır ki, dünyanın bir çox ölkə- lərində yaşayan ermənilərin yaratdıqları ictimai birliklər, fondlar və hərəkatlar əsassız erməni iddialarının aparıcı qüvvəsi və maliyyə qaynağıdır. Dünya erməni təşkilat- larının fəaliyyətlərinin əlaqələndirilməsi məqsədilə 1979- cu ildə Parisdə I, 1983-cü ildə Lozannada II, 1985-ci ildə Sevrdə isə III konqresləri keçirilmişdir. SSRİ dağıldıqdan sonra müstəqillik qazanmış Ermənistan erməni diaspor hərəkatları və terrorçu təşkilatları ilə birgə fəaliyyət Yüklə 417,36 Kb. Dostları ilə paylaş:
|