Dərslik I hiSSƏ Azərbaycan Respublikası Təhsil
Yüklə 4,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
professoru Ağayeva Emma Müzəffər qızının ölkəmizdə mikrobiologiya, immu- nologiya, immunogenetika, molekulyar biologiya, gen mühəndisliyi və biotexnologiya elmlərinin öyrənilməsində, tədrisində və inkişafında xüsusi və təqdirəlayiq xidmətləri vardır. 0 , 1974-cü ildə Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin baytarlıq təbabəti fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirdikdən sonra 1975-ci ildə İnstitutun Elmi Şurasınm qərarı ilə Moskva şəhərindəki sabiq Ümumittifaq Eksperimental Baytarlıq İnstitutunun mikrobiologiya, virusologiya və immunologiya ixtisasları üzrə əyani aspiranturaya daxil olmuş və 1981-ci ildə namizədlik dissertasiyasını müvəffəqiyyətlə müdafiə edərək baytarlıq təbabəti elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır. 0 , «Mikroorqanizmlərin tipizasiyası və tipospesifık serumun (zərdab) alınmasına aid hazırlanan sabiq Ümumittifaq miqyaslı tövsivyənin» müəllifi olmuşdur. E.Ağayeva 1982-cı ildə ADAU-nun «Epizootologiya. mikrobiologiya və virusologiya» kafedrasının assistenti. 1987- ci ildə isə dosenti vəzifəsində işləmiş, 2000-cı ildə Bakı şəhərində mikrobiologiya, virusologiya, immunologıya və mikologiya ixtisasları üzrə doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək baytarlıq elmləri doktoru elmi dərəcəsi adma layiq görülmüşdür. Alim əvvəlcə (2003) Azərbaycan Tibb Universitetinin «Tibbi biologiya və genetika» kafedrasında dosent, sonra isə (2004) «Tibbi mikrobiologiya və immunologiya» kafedrasının professoru vəzifəsinə seçilmiş və hazırda həmin kafedrada öz elmi-pedaqoji fəaliyyətini uğurla davam etdirir. Onun elmi-tədqiqat işlərinin əsas qayəsi müasir biologiya elminin ən prioritet, mürəkkəb, lakin planetar və bəşəri əhəmiyyətli, hazırda dinamik inkişaf edən, mütərəqqi elm sahələri-molekulyar biologiya, immunologiya, immunogenetika. gen mühəndisliyi, biotexnologiya və s təşkil edir. O, həm də ATU-da qeyd edilən müasir və çətin elm sahələrinin tədrisi ilə məşğuldur Alımın ali məktəblər üçün hazırladığı fundamental dərsliklər «Biotexnologiya və gen mü həndisliyi», 2010 (azərbaycan və rus dillərində), «Molekulyar biologiya üzrə (mikrobiologiya, immunologiya, gen mühəndisliyi) terminlər lüğəti» (2010) və s. onun yaradıcılığının şah əsərləri sayılır. O, həm də ölkəmizdə elmı-pedaqojı alim kadrların hazırlanmasında çox böyük xidmətlər göstərərək, hazırda bır neçə dissertasiya işlərinə elmi rəhbərlik edir, eləcə də bir monoqrafiya, 200-ə qədər elmi əsər, tədris vəsaitləri və metodik tövsiyələrin müəllifidir. E.Ağayeva ATU- nun mikrobiologiya, allergologiva, ep i dem i o log ıya və gigiyena üzrə Dissertasiya Şurasının üzvü kimi də universitetin ictimai həyatında çox fəal iştirak edir. Hazırda alimin çox geniş dipozonlu elmi-pedaqoji yaradıcılıq planlan vardır. O, hazırda biologiya elminin qeyd edilən müasir sahələri üzrə öz elmi-pedaqoji yaradıcılq işlərini çox uğurla davam etdirir. M ustafayev Q ara Teyfur Oğlu (1931) Ölkəmizdə və xarici ölkələrdə nüfuzlu alim kimi tanınan məşhur bioloq, professor, Beynəlxalq Peda 74
qoji Elmlər Akademiyasının akademiki, Həsən Əliyev adma Ekologiya Mükafatı Laureatı, «Şərəf Nişanı» ordenli, BDU-nun «Onurğalılar zoologiyası» kafedrasının müdiri Qara Teyfiır oğlu Mustafayev çoxşaxəli və olduqca geniş diapazonlu elmi yaradıcılıq yolu keçmiş, milli elimizə və beynəlxalq biologiya elminə mühüm töhfələr vermişdir. O, «Omitofaunanın keyfiyyət və kəmiyyətinin kompleks landşaft-ekoloji təhlili», «Ekoloji rayonlaşdırmanın prinsipləri», «Faunanın keyfiyyəti və kəmiyyəti ilə yaşama yerinin antropogen təkamülü arasında paralelizm», «Quru sahə heyvanlarına ətraf mühit amillərinin təsir mexanizmi», «Nadir və nəsli kəsilmək qorxusu yaranan heyvanların qoruqdan kənarda saxlanmasının kompleks tədbirlər sistemi» və s. yeni elmi konsepsiyalarının, «Quru sahə heyvanlarının obyektiv yem xarakteri şkalası», «Heyvanların sinantroplaşması şkalası», «Heyvanlarm yem əlaqəsi spektri» şkalalarınının müəllifidir. Q.Mustafayev həm də «Biotik əlaqələrin üçbucaqlı- qoşaxətli forması» qanununun, «Ekologiya sxemlərdə», «Ekoloji hüquq» (1999), «İnsanın ekologiyası» (1999), «Ekologiya» (2001), «Onurğalı heyvanlarm ekologiyası» (2001) kitabları və çoxlu sayda dərsliklərin müəllifidir. Alimin apardığı bütün elmi tədqiqat işlərinin əsas qayəsini ətraf mühit amillərinin çirk lənməsinin fauna və omitofaunaya neqativ təsiri nəticəsində onların genetik modifıkasiyaya uğraması, bəzi genetik əlamətlərdə dəyişkənliklərinin baş verməsi və qarşısının alınması üçün yeni üsulların tətbiq olunması təşkil edir. Alim müasir ekologiya və biologiyanın ən qlobal və aktual problemlərinə həsr olunmuş yeni elmi axtarışlar sahəsində elmi-tədqiqat işlərini uğurla davam etdirir. Onun elmi rəhbərliyi ilə çoxlu sayda elmlər namizədi və doktorları hazırlanmışdır. Q. Mustafayev ümumi biologiya, zoologiya, omitologiya, teriologiya, ümumi, tətbiqi, regional, insan və heyvanların ekologiyası sahəsində ölkəmizdə, eləcə də onun hüdudlarından kənarda tanınan, məşhurlaşan, 600-dən çox elmi əsəri olan, olduqca zəhmətkeş, 38 nəfər alim yetişdirmiş bir elm fədaisidir. «İndiki dövrdə Q.Mustafayev kimi çox alimləri olan xalq xoşbəxtdir» («Qaranın zirvə yolları» əsərinin, 2009, müəllifi jurnalist Tofiq Abdullayev). O, 1959-cu ildə «Azərbaycanda quşlann bəzi kütləvi növlərinin ekologiyası» mövzusunda namizədlik, 1985-ci ildə isə Moskva Dövlət Universitetində «Azərbaycan yerüstü ekosisteminin quşlan» (rus dilində) mövzusunda doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir. Alimi şöhrətləndirən həm də onun bir sıra yeni elmi konsepsiyaları («Omitofannanın keyfiyyət və kəmiyyətinin kompleks landşaft-ekoloji təhlili», «Faunanın keyfiyyəti və kəmiyyəti ilə yaşama yerinin antropogen təkamülü arasında paralelizm», «Quru sahə heyvanlarına ətraf mühit amillərinin təsir mexanizmi», «Nadir və nəsli kəsilmək qorxusu yaranan heyvanlarm qoruqdan kənarda saxlanmasının kompleks tədbirlər sxemi» və s.) olmuşdur. 75 Yüklə 4,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|