Dərslik I hiSSƏ Azərbaycan Respublikası Təhsil
Yüklə 4,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
Məşhur və tanınmış Azərbaycan alimi, mıkrobioloq, tibb elmləri doktoru, Azərbaycan Tibb Universitetinin «Tibbi mikrobiologiya və immunologiya» kafedrasının müdiri, professor Qarayev Zakir Ömər oğlunun milli mikrobiolo giya elmimizin inkişafında çox böyük xidmətləri olmuşdur. O, 1968-ci ildə «Polien antibiotiklərinin immunogenezə təsiri» mövzusunda namizədlik, 1974- cü ildə isə «Antibiotiklərin orqanizmin immunoreaktivliyinə təsir mexanizminin öyrənilməsi» mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə edərək tibb elmləri doktoru alimlik dərəcəsinə layiq görülmüşdür. Alimin yaradıcılığının əsas pnontet istiqamətini mikrobiologiya, mikologiya, immunologiya, dərin mıkozlar, assosiativ (müxtəlif infeksion agentlər tərəfindən törədilən qanşıq) ınfeksıyalar, patogen mikroorqanizmlərin genetikası, dəyişkənliyi, antibiotiklərə həssaslığı, davamlılığı, nozokomial infeksiyalann öyrənilməsi sahəsində aparılan fundamental-tətbiqi xarakterli elmi tədqiqat işləri təşkil edir. Elmi araş dırmalar nəticəsində alim qeyd olunan infeksion agentlərin bioloji, epidemiolojı. patogenetik, genetik xüsusiyyətlərini, patogenlik və vinılentlik dərəcəsim, yayılma arealını və s. ətraflı öyrənmiş, mikrobiologiya, immunologiya və mikroorqanizmlərin genetikası sahəsində elmi-praktiki cəhətdən çox böyük əhəmiyyət kəsb edən elmi yeniliklər aşkar etmişdir. O, 1968-1969-cu illərdə ATU-nun Mərkəzi Elmi Tədqiqat laboratoriyasının müdiri, 1974-1975-cı illərdə Sankt-Peterburq Dövlət Həkimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunun Elmi-Tədqiqat Laboratoriyasının baş elmi işçisi, 1975-1982-ci illərdə direktoru, 1982-1993-cü illərdə sabiq SSRİ Səhiyyə Nazirliyinin və ÜST-ün Mikologiya və Dənn Mikozlar Elmi Mərkəzinin direktoru, 1993-1994-cü illərdə Azərbaycan Elmi- Tədqiqat Mikrobiologiya və İmmunologiya institutunun direktoru vəzifəsində işləmişdir. Alim 1998-2001-ci illərdə İstambul Universitetinin Tibb fakültəsində «Mikrobiologiya və immunologiya» kafcdrasımn professoru olmuş, 2004-cü ildən etibarən isə ATU-nin «Tibbi mikrobiologiya və immunologiya» kafedrasına rəhbərlik edir. O. 2009-cu ildə Bakıda keçirilən «3-cü Avrasiya Klinik Mikrobiologiya. İmmunologiya və İnfeksion xəstəliklər» Beynəlxalq Konqresinin Prezidenti olmuşdur. Z.Qarayevin rəhbərliyi ilə 41 nəfər elmlər namizədi və 29 nəfər elmlər doktoru hazırlanmış, hazırda isə xeyli dissertasiya işlərinə rəhbərlik edir. O, 300-dən artıq elmi məqalə və əsərin, tədris-metodiki və dərs vəsaitlərinin, o cümlədən «Tibbi mikrobiologiya və immunologiya» (2010), «Tibbi mikrobiologiya, immunologiya və klinik mikrobiologiya» (2011) adlı fundamental ali məktəb dərsliklərinin müəllifidir. Z.Qarayev hazırda yaradıcılığının ən çiçəklənən, məhsuldar mərhələsini yaşayaraq, mikrobiologiya elminin qlobal əhəmiyyətli prioritetləri üzrə elmi-tədqiqat işlərini davam etdirir və daha geniş diapozonlu axtarışlar apanr. 72
Milli biologiya və təbabətşünaslıq elmimizin inkişafında, tədrisi və təbliğində biologiya elmləri doktoru, Azərbaycan Tibb Universitetinin «Tibbi biologiya vo genetika» kafedrasının müdiri professor Nəcəfov Canbaxış Əli oğlunun çox böyük xidmətləri olmuşdur. C.Nəcəfov 1980-ci ildə Moskva şəhərində «Yemləmə rejiminin və selen mikroelementinin balbas qoyunlarının embrionunuıı və skelet əzələlərinin inkişafına təsiri» mövzusunda dissertasiya işini müdafiə edərək biologiya elmləri namizədi. 1996-cı ildə isə «Onurğalı heyvanlarda somatik əzələlərin müqayisəli embrional histogenezı» adlı doktorluq dissertasiyasını müdafiə edərək biologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsim almışdır. Alimin elmi-pedaqoji yaradıcılığı çox sahəli və rəngarəng olmaqla, biologiya elminin ən prioritet sahələrini (biologiya, zoologiya, botanika, genetika, tibbi biologiya, cmbriologıya. histologiya, anatomiya, uşaq anatomiyası və fiziologiyası, fiziologiya, ekologiya, ətraf mühitin mühafizəsi, ekoloji genetika və s.) əhatə edir. O, 150-yə qədər elmi məqalələrin, tədris proqramı, dərs vəsaitləri, dərsliklər və kitabların müəllifidir. Onun hazırladığı tədns-metodiki vəsaitlər («Orta məktəblərdə botanikanın tədnsı metodikası», 2000- 2011; «Reproduktiv sağalmanın əsaslan». 2002; «Orta məktəblərdə insanın anatomiyası, fiziologiyası və gigiyenasının tədrisi metodikası», 2003, «Orta məktəblərdə ümumi biologiyanın tədrisi metodikası», 2004; «Uşaq anatomiyası vo fiziologiyası», 2004; «Yenidənhazırlanma və ixtisasartırma təhsili üçün tədns plan vo proqramlan», 2004; «Tibbi biologiya və genetikanın praktik məşğələ albomu», 1 və 2-ci hissələr, 2004, 2007; «İnkişafın biologiyası və genetikası» (azərbaycan və rus dillərində), 2009; «Tibbi biologiya terminləmnn izahlı lüğəti» (azərbaycan və rus dillərində). 2010 və s.) ölkəmizin alı və orta məktəblərində istifadə olunan qiymətli vəsaitlər və kitablardır. O, həm də 1 monoqrafiyanın (rus dilində, 2007), eləcə də «Tibbi biologiya və genetika» (laboratoriya məşğələləri, 2008). «Tibbi biologiya və genetikanın əsaslan», I və II-cildlər (2010) adlı fundamental ali məktəb dərsliklərinin müəllifidir. C.Nəcəfovun rəhbərliyi ilə 5 namizədlik və 1 doktorluq dissertasiyası hazırlanıb. Alim hazırda yaradıcılığının ən məhsuldar dövrünü yaşamaqla biologiyanın və təbabətin prioritet elmi istiqamətləri üzrə fündamental- tətbiqı xarakterli, qlobal miqyaslı elmi tədqiqatlar və axtanşlar apanr. C.Nəcəfovun kafedrada düzəltdityi heyvanat aləmi muzeyi çox zəngin və nadir eksponatlara malik bir muzeydir. Onun Hindistandan çox çətinliklə gətirdiyi fil və 2 turan pələngi skeletləri həmin muzeyi olduqca məşhurlaşdırır və dəyərləndirir. Çünki, həmin skeletlər dünyanın çox nadir muzeylərində mövcuddur. Ağayeva Em ma M üzəffər qızı (1951) Azərbaycan baytarlıq təbabəti mikrobiolo giyası və immunologiyası üzrə ilk qadın elmlər doktoru, Azərbaycan Tibb Universitetinin «Tibbi mikrobiologiya və immunologiya» kafedrasının
Yüklə 4,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|