Educational materials
-rasm. O’zbekistonda mas’uliyati cheklangan jamiyatni ro’yxatga
Yüklə 4,65 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 17.4-rasm. O’zbekistonda mas’uliyati cheklangan jamiyatni ro’yxatga
olish xizmatlari ro’yxati Jamiyatning ta’sis hujjatlariga o‘zgartishlar jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi qaroriga binoan kiritiladi. Jamiyatning ta’sis hujjatlariga kiritilgan o‘zgartishlar qonun hujjatlarida nazarda tutilgan tartibda davlat ro‘yxatidan o‘tkazilishi kerak. Jamiyatning ta’sis hujjatlariga kiritilgan o‘zgartishlar davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan paytdan boshlab uchinchi shaxslar uchun kuchga kiradi. Vakolatxonalar va filiallar tashkil etilishi, shuningdek jamiyatning pochta manzili o‘zgarishi bilan bog‘liq o‘zgartishlar kiritilgan hollarda, bunday o‘zgartishlar yuridik shaxslarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazuvchi organ xabardor qilingan paytdan boshlab uchinchi shaxslar uchun kuchga kiradi. Ta’sis shartnomasi qoidalari bilan jamiyat ustavi qoidalari mos kelmagan hollarda jamiyat ustavi qoidalari uchinchi shaxslar va jamiyat ishtirokchilari uchun ustuvor kuchga ega bo‘ladi. Ta’sis shartnomasida jamiyatning muassislari jamiyatni tuzish majburiyatini oladilar va uni tuzish yuzasidan birgalikdagi faoliyat tartibini belgilaydilar. Ta’sis shartnomasida quyidagilar ham belgilanadi: - jamiyat muassislarining (ishtirokchilarining) tarkibi; - jamiyat ustav fondining (ustav kapitalining) miqdori va jamiyat har bir muassisi (ishtirokchisi) ulushining miqdori; - jamiyat ta’sis etilayotganda uning ustav fondiga (ustav kapitaliga) hissalarni qo‘shish tartibi, miqdori, usullari va muddatlari; - hissalarni qo‘shish bo‘yicha majburiyatlarini buzganlik uchun jamiyat muassislarining (ishtirokchilarining) javobgarligi; - jamiyatning muassislari (ishtirokchilari) o‘rtasida foyda va zararlarni taqsimlash shartlari va tartibi; - jamiyat organlarining tarkibi va jamiyat ishtirokchilarining jamiyatdan chiqish tartibi. Jamiyat ustavida quyidagilar ko‘rsatilishi kerak: - jamiyatning to‘liq va qisqartirilgan firma nomi; - jamiyat faoliyatining predmeti; - jamiyatning pochta manzili to‘g‘risidagi ma’lumotlar; - jamiyat organlarining tarkibi va vakolatlari to‘g‘risidagi, shu jumladan jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining mutlaq vakolatiga kiruvchi masalalar to‘g‘risidagi, jamiyat organlari tomonidan qarorlar qabul qilish tartibi to‘g‘risidagi, shu jumladan qarorlar bir ovozdan yoki kvalifikatsion ko‘pchilik ovoz bilan qabul qilinadigan masalalar to‘g‘risidagi ma’lumotlar; - jamiyat ustav fondining (ustav kapitalining) miqdori to‘g‘risidagi ma’lumotlar; - jamiyat har bir ishtirokchisi ulushining miqdori va nominal qiymati to‘g‘risidagi ma’lumotlar; - jamiyat ishtirokchilarining huquqlari va majburiyatlari; - jamiyat ishtirokchisining jamiyatdan chiqish tartibi va uning oqibatlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar; - jamiyat ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) ulushning (ulush bir qismining) boshqa shaxsga o‘tishi tartibi to‘g‘risidagi ma’lumotlar; - jamiyatning hujjatlarini saqlash tartibi hamda jamiyat tomonidan jamiyat ishtirokchilariga va boshqa shaxslarga axborot taqdim etish tartibi to‘g‘risidagi ma’lumotlar; - jamiyatning vakolatxonalari va filiallari to‘g‘risidagi ma’lumotlar; - qonun hujjatlariga zid bo‘lmagan boshqa ma’lumotlar. Jamiyat ustav fondi (ustav kapitali) jamiyatning ustavida belgilanadi va uning ishtirokchilari ulushlarining nominal qiymatidan iborat bo‘ladi. Jamiyat ustav fondining (ustav kapitalining) eng kam miqdori litsenziya talablarida belgilanishi mumkin. Jamiyat ishtirokchisining jamiyat ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) ulushining miqdori foizlarda yoki kasr ko‘rinishida belgilanadi. Jamiyat ishtirokchisi ulushining miqdori uning ulushi nominal qiymati bilan jamiyat ustav fondining (ustav kapitalining) nisbatiga teng bo‘lishi kerak. Jamiyat ishtirokchisi ulushining haqiqiy qiymati jamiyat sof aktivlari qiymatining uning ulushi miqdoriga mutanosib bo‘lgan bir qismiga mos bo‘ladi. Jamiyatning ustavi bilan jamiyat ishtirokchisi ulushining eng yuqori miqdori, shuningdek jamiyat ishtirokchilari ulushlarining nisbatini o‘zgartirish imkoniyati cheklab qo‘yilishi mumkin. Bunday cheklashlar jamiyatning ayrim ishtirokchilariga nisbatan belgilanishi mumkin emas. Ko‘rsatib o‘tilgan qoidalar jamiyat ta’sis etilayotganda uning ustavida nazarda tutilishi, shuningdek jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining jamiyat barcha ishtirokchilari tomonidan bir ovozdan qabul qilinadigan qaroriga binoan jamiyatning ustaviga kiritilishi, o‘zgartirilishi va undan chiqarib tashlanishi mumkin. Jamiyat faqat kredit tashkiloti sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tkaziladigan paytga qadar uning har bir ishtirokchisi ta’sis hujjatlarida ko‘rsatilgan jamiyatning ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) o‘z hissasining kamida o‘ttiz foizini kiritishi shart. Jamiyatning har bir ishtirokchisi ta’sis hujjatlarida belgilangan va jamiyat davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan paytdan boshlab bir yildan oshmaydigan muddat mobaynida jamiyatning ustav fondiga (ustav kapitaliga) o‘z hissasini to‘liq kiritishi kerak. Jamiyatning ishtirokchisi tomonidan hissaning to‘liq kiritilganligi jamiyat ishtirokchisiga beriladigan guvohnoma bilan tasdiqlanadi. Jamiyat ustav fondiga (ustav kapitaliga) qo‘shiladigan hissalar Pul, qimmatli qog‘ozlar, o‘zga ashyolar yoki mulkiy huquqlar yoxud pul bahosiga ega bo‘lgan boshqa shaxsga o‘tkaziladigan o‘zga huquqlar jamiyatning ustav fondiga (ustav kapitaliga) qo‘shiladigan hissalar bo‘lishi mumkin. Jamiyatning ishtirokchilari va jamiyatga qabul qilinadigan uchinchi shaxslar tomonidan jamiyatning ustav fondiga (ustav kapitaliga) qo‘shiladigan pulsiz hissalarning pul bahosi jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining jamiyatning barcha ishtirokchilari tomonidan bir ovozdan qabul qilinadigan qarori bilan tasdiqlanadi. Ustav fondiga (ustav kapitaliga) hissa sifatida jamiyatga foydalanish uchun berilgan mol-mulkning muddat o‘tgunga qadar ushbu mol-mulkdan foydalanish huquqi tugatilgan taqdirda, jamiyatning mol-mulkni bergan ishtirokchisi jamiyatning talabiga binoan unga shunday mol-mulkdan shunga o‘xshash sharoitlarda qolgan muddat mobaynida foydalanganlik uchun to‘lanadigan haqiga teng pul tovoni to‘lashi shart. Pul tovoni jamiyat tomonidan uni berish talabnomasi taqdim etilganidan e’tiboran agar jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining qarori bilan tovon to‘lashning boshqacha tartibi belgilangan bo‘lmasa, bir oy ichida bir yo‘la to‘lanishi kerak. Bunday qaror jamiyatning ustav fondiga (ustav kapitaliga) hissa sifatida mol-mulkdan foydalanish huquqini bergan va bu huquq muddatidan ilgari tugatilgan jamiyat ishtirokchisining ovozini hisobga olmagan holda jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi tomonidan qabul qilinadi. Ta’sis hujjatlarida jamiyat ishtirokchisi tomonidan ustav fondiga (ustav kapitaliga) hissa sifatida jamiyatga foydalanish uchun berilgan mol-mulkdan foydalanish huquqining muddatidan ilgari tugatilganligi uchun jamiyat ishtirokchisi tomonidan tovon to‘lashning boshqacha tartibi nazarda tutilgan bo‘lishi mumkin. Jamiyatdan chiqarilgan yoki undan chiqib ketgan ishtirokchi tomonidan jamiyatning ustav fondiga (ustav kapitaliga) hissa tariqasida foydalanish uchun berilgan mol-mulk, agar ta’sis hujjatida boshqacha qoida nazarda tutilgan bo‘lmasa, u qancha muddatga berilgan bo‘lsa, shuncha muddat davomida jamiyat foydalanishida qolaveradi. Jamiyatning ustav fondini (ustav kapitalini) ko‘paytirishga u to‘liq to‘langanidan keyingina yo‘l qo‘yiladi. Jamiyatning ustav fondini (ustav kapitalini) ko‘paytirish jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining jamiyat ishtirokchilari umumiy ovozlari sonining kamida uchdan ikki qismidan iborat ko‘pchilik ovozi bilan (agar jamiyatning ustavida bunday qarorni qabul qilish uchun ovozlarning bundan ko‘proq soni zarurligi nazarda tutilgan bo‘lmasa) qabul qilingan qaroriga binoan amalga oshiriladi. Jamiyat ustav fondining (ustav kapitalining) ko‘paytirilishi jamiyatning mol- mulki hisobiga va (yoki) jamiyat ishtirokchilarining qo‘shimcha hissalari hisobiga va (yoki), agar bu jamiyatning ustavi bilan taqiqlangan bo‘lmasa, jamiyatga qabul qilinadigan uchinchi shaxslarning hissalari hisobiga amalga oshirilishi mumkin. Jamiyat o‘z ustav fondini (ustav kapitalini) kamaytirishga haqli, ushbu Qonunda nazarda tutilgan hollarda esa, jamiyat o‘z ishtirokchilarining jamiyat ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) ulushlarining nominal qiymatini kamaytirish va (yoki) jamiyatga tegishli ulushlarning haqini to‘lash orqali o‘z ustav fondini (ustav kapitalini) kamaytirishi shart. Jamiyatning barcha ishtirokchilari ulushlarining nominal qiymatini kamaytirish yo‘li bilan jamiyatning ustav fondini (ustav kapitalini) kamaytirish jamiyatning barcha ishtirokchilari ulushlari miqdorlari saqlab qolingan holda amalga oshirilishi kerak. Jamiyat davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan paytdan e’tiboran bir yil ichida uning ustav fondi (ustav kapitali) to‘liq to‘lanmagan taqdirda, jamiyat o‘zining ustav fondini (ustav kapitalini) amalda to‘langan miqdorgacha kamaytirishini e’lon qilishi va uning kamaytirilganligini belgilangan tartibda ro‘yxatdan o‘tkazishi yoki jamiyatni tugatish to‘g‘risida qaror qabul qilishi kerak. Agar ikkinchi va har bir keyingi moliya yili tugaganidan keyin jamiyat sof aktivlarining qiymati uning ustav fondidan (ustav kapitalidan) kam bo‘lib qolsa, jamiyat o‘z ustav fondi (ustav kapitali) o‘zining sof aktivlari qiymatidan oshmaydigan miqdorgacha kamaytirilishini e’lon qilishi va bunday kamaytirishni belgilangan tartibda ro‘yxatdan o‘tkazishi shart. Jamiyat sof aktivlarining qiymati qonun hujjatlarida belgilangan tartibda aniqlanadi. Jamiyatga qarashli ulushlar jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishida ovoz berish natijalarini aniqlash, shuningdek jamiyat tugatilgan taqdirda uning foydasi va mol-mulki taqsimlanayotganda hisobga olinmaydi. Jamiyatga qarashli ulush u jamiyatga o‘tgan kundan e’tiboran bir yil ichida jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining qaroriga binoan jamiyatning barcha ishtirokchilari o‘rtasida ularning jamiyat ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) ulushlariga mutanosib ravishda taqsimlanishi yoxud jamiyatning barcha yoki ayrim ishtirokchilariga va (yoki), agar bu jamiyatning ustavida taqiqlangan bo‘lmasa, uchinchi shaxslarga sotilishi hamda to‘liq to‘lanishi kerak. Ulushning taqsimlanmagan yoki sotilmagan qismining haqi jamiyatning ustav fondini (ustav kapitalini) tegishlicha kamaytirgan holda to‘lanishi kerak. Ulushni jamiyat ishtirokchilarining ulushlari miqdorlari o‘zgaradigan tarzda jamiyat ishtirokchilariga sotish, ulushni uchinchi shaxslarga sotish, shuningdek ulushni sotish bilan bog‘liq o‘zgartishlarni jamiyatning ta’sis hujjatlariga kiritish jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining jamiyatning barcha ishtirokchilari tomonidan bir ovozdan qabul qilingan qarori asosida amalga oshiriladi. Ushbu moddada nazarda tutilgan, jamiyatning ta’sis hujjatlariga kiritilgan o‘zgartishlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun hujjatlar, ulush sotilgan taqdirda esa, jamiyat tomonidan sotilgan ulushning haqi to‘langanligini tasdiqlovchi hujjatlar ham yuridik shaxslarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazuvchi organga jamiyat ishtirokchilari ulushlarining haqini to‘lash yakunlarini tasdiqlash va jamiyatning ta’sis hujjatlariga tegishli o‘zgartishlar kiritish to‘g‘risida qaror qabul qilingan kundan e’tiboran bir oy ichida taqdim etilishi shart. Jamiyat yilning har choragida, yarim yilda bir marta yoki bir yilda bir marta o‘zining sof foydasini jamiyat ishtirokchilari o‘rtasida taqsimlash to‘g‘risida qaror qabul qilishga haqlidir. Jamiyatning jamiyat ishtirokchilari o‘rtasida taqsimlanadigan foydasi qismini aniqlash to‘g‘risidagi qaror jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi tomonidan qabul qilinadi. Jamiyat foydasining uning ishtirokchilari o‘rtasida taqsimlash uchun mo‘ljallangan qismi (dividendlar) ularning jamiyat ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) ulushlariga mutanosib ravishda taqsimlanadi. Dividendlarni to‘lash muddati va tartibi jamiyatning ustavida yoki ishtirokchilarning umumiy yig‘ilishi qarorida belgilanadi. Bunda dividendlarni to‘lash muddati jamiyat ishtirokchilari o‘rtasida foydani taqsimlash to‘g‘risida qaror qabul qilingan kundan e’tiboran oltmish kundan oshmasligi kerak. Jamiyat obligatsiyalarni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda chiqarishga va joylashtirishga haqli. Jamiyatning boshqaruv organlari Jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi jamiyat boshqaruvining oliy organi hisoblanadi. Jamiyatning ustavida jamiyatning kuzatuv kengashini tuzish nazarda tutilishi mumkin. Jamiyatning joriy faoliyatiga rahbarlik qilish jamiyatning yakkaboshchilik asosidagi ijro etuvchi organi tomonidan yoki jamiyatning kollegial ijro etuvchi organi tomonidan amalga oshiriladi. Jamiyatning ijro etuvchi organi jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishiga va, agar tuzilishi jamiyatning ustavida nazarda tutilgan bo‘lsa, jamiyatning kuzatuv kengashiga hisobdordir. Jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining vakolatlari jamiyatning ustavi bilan ushbu Qonunga muvofiq belgilanadi. Jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining mutlaq vakolatlari jumlasiga quyidagilar kiradi: - jamiyat faoliyatining asosiy yo‘nalishlarini belgilash, shuningdek tijorat tashkilotlarining boshqa birlashmalarida ishtirok etish to‘g‘risida qaror qabul qilish; - jamiyat ustav fondining (ustav kapitalining) miqdorini o‘zgartirish; - ta’sis hujjatlariga o‘zgartishlar va qo‘shimchalar kiritish; - jamiyatning ijro etuvchi organlarini tuzish va ularning vakolatlarini muddatidan ilgari tugatish; - jamiyatning taftish komissiyasini (taftishchisini) saylash va uning vakolatlarini muddatidan ilgari tugatish; - agar jamiyatning ustavida kuzatuv kengashini tuzish nazarda tutilgan bo‘lsa, uni saylash va uning vakolatlarini muddatidan ilgari tugatish; - yillik hisobotlarni va yillik buxgalteriya balanslarini tasdiqlash; - jamiyatning sof foydasini jamiyat ishtirokchilari o‘rtasida taqsimlash to‘g‘risida qaror qabul qilish; - jamiyat organlarining faoliyatini tartibga soluvchi hujjatlarni tasdiqlash (qabul qilish); - auditorlik tekshiruvini o‘tkazish to‘g‘risida qaror qabul qilish, auditorlik tashkilotlari hamda ularning xizmatlariga to‘lanadigan haqning eng ko‘p miqdorini aniqlash; - boshqa yuridik shaxslarni, vakolatxonalar va filiallarni tuzish to‘g‘risida qaror qabul qilish; - jamiyatni qayta tashkil etish yoki tugatish to‘g‘risida qaror qabul qilish; - Oldingi tahrirga qarang. - tugatuvchini tayinlash va tugatish balanslarini tasdiqlash; - ushbu Qonunda nazarda tutilgan boshqa masalalarni hal qilish. - Jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining mutlaq vakolatlari jumlasiga kiritilgan masalalar, ushbu Qonunda nazarda tutilgan hollarni istisno etganda, uning tomonidan jamiyatning kuzatuv kengashi hal etishi uchun, shuningdek jamiyatning ijro etuvchi organi hal etishi uchun topshirilishi mumkin emas. Jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishini o‘tkazish tartibi Jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi ushbu Qonunda, jamiyatning ustavida va uning hujjatlarida belgilangan tartibda o‘tkaziladi. Jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishini o‘tkazish tartibi ushbu Qonun, jamiyatning ustavi va hujjatlari bilan tartibga solinmagan qismida jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining qarori bilan belgilanadi. Jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishda shaxsan yoki o‘z vakillari orqali ishtirok etishga haqlidirlar. Jamiyat ishtirokchilarining vakillari o‘z vakolatlarini tasdiqlovchi hujjatni (ishonchnomani) ko‘rsatishlari lozim. Jamiyat ishtirokchisining vakiliga berilgan ishonchnoma qonun talablariga muvofiq rasmiylashtirilgan va notarial tartibda tasdiqlangan bo‘lishi kerak. Jamiyatning ishtirokchilari yoki ularning vakillari kun tartibidagi masalalarni muhokama qilishda ishtirok etish va qarorlarni qabul qilishda ovoz berish huquqiga egadirlar. Jamiyatning jamiyat ishtirokchilarining ko‘rsatib o‘tilgan huquqlarini cheklovchi ta’sis hujjatlarining qoidalari yoki jamiyat organlarining qarorlari haqiqiy emas. Jamiyatning har bir ishtirokchisi jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishida jamiyatning ustav fondidagi (ustav kapitalidagi) o‘z ulushiga mutanosib ovozlar soniga ega bo‘ladi, ushbu Qonunda nazarda tutilgan hollar bundan mustasno. Jamiyatni ta’sis etish paytida jamiyatning ustaviga binoan yoki jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining jamiyatning barcha ishtirokchilari tomonidan bir ovozdan qabul qilingan qaroriga binoan jamiyatning ustaviga o‘zgartishlar kiritish yo‘li bilan jamiyat ishtirokchilari ovozlarining sonini aniqlashning boshqacha tartibi belgilab qo‘yilishi mumkin. Jamiyat ustavining bunday tartibni belgilab qo‘yuvchi qoidalarini o‘zgartirish va chiqarib tashlash jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining jamiyatning barcha ishtirokchilari tomonidan bir ovozdan qabul qilingan qarori asosida amalga oshiriladi. Jamiyatning ro‘yxatdan o‘tmagan ishtirokchisi (jamiyat ishtirokchisining vakili) ovoz berishda ishtirok etishga haqli emas. Jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishini o‘tkazish to‘g‘risidagi xabarnomada ko‘rsatilgan vaqtda yoki, agar jamiyatning barcha ishtirokchilari ro‘yxatdan o‘tib bo‘lgan bo‘lsa, oldinroq ochiladi. Jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi ushbu Qonun 33-moddasining birinchi, ikkinchi, uchinchi va beshinchi qismlariga muvofiq jamiyat ishtirokchilariga xabar qilingan kun tartibidagi masalalar bo‘yichagina qarorlar qabul qilishga haqli, mazkur umumiy yig‘ilishda jamiyatning barcha ishtirokchilari qatnashayotgan hollar bundan mustasno. Jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining qarorlari, agar jamiyatning ustavida qarorlarni qabul qilishning boshqacha tartibi nazarda tutilgan bo‘lmasa, ochiq ovoz berish yo‘li bilan qabul qilinadi. Jamiyatning ijro etuvchi organi jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining bayonnomasi yuritilishini tashkil etadi. Jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining qaroriga binoan jamiyat ushbu Qonunda nazarda tutilgan tartibda qayta tashkil etilishi mumkin. Jamiyatni qayta tashkil etish qo‘shib yuborish, birlashtirish, bo‘lish, ajratib chiqarish va qayta tuzish shaklida amalga oshirilishi mumkin. Jamiyat, birlashtirish shaklidagi qayta tashkil etish hollarini istisno etganda, qayta tashkil etish natijasida tuziladigan yuridik shaxslar davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan paytdan e’tiboran qayta tashkil etilgan deb hisoblanadi. Jamiyat unga boshqa jamiyatni birlashtirish shaklida qayta tashkil etilganda ulardan birinchisi yuridik shaxslarning yagona davlat reyestriga birlashtirilgan jamiyat faoliyati tugatilgani haqida yozuv kiritilgan paytdan e’tiboran qayta tashkil etilgan deb hisoblanadi. Qayta tashkil etish natijasida tuzilgan jamiyatlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va qayta tashkil etilgan jamiyatlarning faoliyatini tugatish to‘g‘risidagi yozuvlarni kiritish, shuningdek ustavga kiritilgan o‘zgartishlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi. Jamiyatni qayta tashkil etish to‘g‘risida qaror qabul qilingan sanadan e’tiboran, jamiyat qo‘shib yuborish yoki birlashtirish shaklida qayta tashkil etilganda esa bu haqda qo‘shilishda yoki birlashtirishda ishtirok etayotgan jamiyatlardan oxirgisi tomonidan qaror qabul qilingan sanadan e’tiboran o‘ttiz kundan kechiktirmay jamiyat bu haqda jamiyatning o‘ziga ma’lum barcha kreditorlarini yozma ravishda xabardor qilishi va qabul qilingan qaror haqida ommaviy axborot vositalarida xabar e’lon qilishi shart. Bunda jamiyat kreditorlari o‘zlariga xabarnomalar yuborilgan sanadan e’tiboran o‘ttiz kun ichida yoki qaror qabul qilingani to‘g‘risida xabar e’lon qilingan sanadan e’tiboran o‘ttiz kun ichida jamiyatning tegishli majburiyatlari muddatidan ilgari tugatilishini yoki bajarilishini va ko‘rgan zararlarining o‘rni qoplanishini yozma ravishda talab qilishga haqlidir. Qayta tashkil etish natijasida tuzilgan jamiyatlarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish, qayta tashkil etilgan jamiyatlarning faoliyatini tugatish to‘g‘risidagi yozuvlarni kiritish ushbu moddaning oltinchi qismida belgilangan tartibda kreditorlar xabardor qilinganligining dalillari taqdim etilgan taqdirdagina amalga oshiriladi. O‘z faoliyatini tugatgan ikki yoki bir necha jamiyatning barcha huquqlari va majburiyatlarini o‘tkazish yo‘li bilan yangi jamiyatni tashkil etish jamiyatlarning qo‘shib yuborilishi deb e’tirof etiladi. Qo‘shib yuborish shaklidagi qayta tashkil etishda ishtirok etuvchi har bir jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi ana shunday qayta tashkil etish to‘g‘risida, qo‘shib yuborish shartnomasini va qo‘shib yuborish natijasida tuzilayotgan jamiyatning ustavini tasdiqlash to‘g‘risida, shuningdek topshirish dalolatnomasini tasdiqlash to‘g‘risida qarorlar qabul qiladi. Qo‘shib yuborish natijasida tashkil etilayotgan jamiyatning barcha ishtirokchilari tomonidan imzolangan qo‘shib yuborish to‘g‘risidagi shartnoma ustav bilan birgalikda uning ta’sis hujjati hisoblanadi hamda u O‘zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi va ushbu Qonun bilan ta’sis shartnomasiga qo‘yiladigan barcha talablarga mos bo‘lishi kerak. Qo‘shib yuborish shaklida qayta tashkil etishda ishtirok etuvchi har bir jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi tomonidan ana shunday qayta tashkil etish to‘g‘risida va qo‘shib yuborish shartnomasini, qo‘shib yuborish natijasida tashkil etilayotgan jamiyatning ustavini va topshirish dalolatnomasini tasdiqlash to‘g‘risidagi qaror qabul qilingan taqdirda, qo‘shib yuborish natijasida tashkil etilayotgan jamiyatning ijro etuvchi organlarini saylash qo‘shib yuborishda ishtirok etayotgan jamiyatlar ishtirokchilarining qo‘shma umumiy yig‘ilishida amalga oshiriladi. Bunday umumiy yig‘ilishni o‘tkazish muddatlari va tartibi qo‘shib yuborish to‘g‘risidagi shartnomada belgilanadi. Jamiyatlar qo‘shib yuborilganda ulardan har birining barcha huquqlari va majburiyatlari topshirish dalolatnomalariga muvofiq qo‘shib yuborish natijasida tashkil etilgan jamiyatga o‘tadi. Bir yoki bir necha jamiyatni ularning huquqlari va majburiyatlarini boshqa jamiyatga o‘tkazgan holda tugatish jamiyatni birlashtirish deb e’tirof etiladi. Birlashtirish shaklida qayta tashkil etishda ishtirok etuvchi har bir jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi bunday qayta tashkil etish to‘g‘risida, birlashtirish to‘g‘risidagi shartnomani tasdiqlash haqida qaror qabul qiladi, birlashtirilayotgan jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi esa, topshirish dalolatnomasini tasdiqlash to‘g‘risida ham qaror qabul qiladi. Birlashtirishda ishtirok etuvchi jamiyatlar ishtirokchilarining qo‘shma umumiy yig‘ilishi birlashtirilayotgan jamiyatning ta’sis hujjatlariga jamiyatning ishtirokchilari tarkibi o‘zgarishi, ularning ulushlari miqdorlarini belgilash bilan bog‘liq o‘zgartishlarni, birlashtirish to‘g‘risidagi shartnomada nazarda tutilgan boshqa o‘zgartishlarni kiritadi, shuningdek zarurat bo‘lganda boshqa masalalarni, shu jumladan birlashtirilayotgan jamiyatning organlarini saylash to‘g‘risidagi masalalarni hal etadi. Bunday umumiy yig‘ilishni o‘tkazish muddatlari va tartibi birlashtirish to‘g‘risidagi shartnomada belgilanadi. Bir jamiyat boshqasiga birlashtirilganda topshirish dalolatnomasiga muvofiq birlashtirilayotgan jamiyatning barcha huquqlari va majburiyatlari birlashtirib olayotgan jamiyatga o‘tadi. Jamiyatni uning barcha huquqlari va majburiyatlarini yangitdan tashkil etilgan jamiyatlarga o‘tkazgan holda tugatish jamiyatni bo‘lish deb e’tirof etiladi. Bo‘lish shaklida qayta tashkil etilayotgan jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi bunday qayta tashkil etish to‘g‘risida, jamiyatni bo‘lish tartibi va shartlari to‘g‘risida, yangi jamiyatlarni tashkil etish va bo‘lish balansini tasdiqlash to‘g‘risida qaror qabul qiladi. Bo‘lish natijasida tuzilayotgan har bir jamiyatning ishtirokchilari ta’sis shartnomasini imzolaydilar. Bo‘lish natijasida tashkil etilayotgan har bir jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi jamiyatning ustavini tasdiqlaydi va uning organlarini saylaydi. Jamiyat bo‘linganda uning barcha huquqlari va majburiyatlari bo‘lish balansiga muvofiq bo‘lish natijasida tashkil etilgan jamiyatlarga o‘tadi. Agar bo‘lish balansi qayta tashkil etilgan jamiyatning huquqiy vorisini aniqlash imkoniyatini bermasa, qayta tashkil etish natijasida tashkil etilgan yuridik shaxslar qayta tashkil etilgan jamiyatning majburiyatlari yuzasidan uning kreditorlari oldida solidar javobgar bo‘ladilar. Qayta tashkil etilayotgan jamiyatni tugatmasdan, uning huquqlari va majburiyatlarining bir qismini o‘tkazgan holda bir yoki bir necha jamiyatni tashkil etish jamiyatni ajratib chiqarish deb e’tirof etiladi. Ajratib chiqarish shaklida qayta tashkil etilayotgan jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi bunday qayta tashkil etish to‘g‘risida, ajratib chiqarish tartibi va shartlari to‘g‘risida, yangi jamiyatni (yangi jamiyatlarni) tashkil etish to‘g‘risida va bo‘lish balansini tasdiqlash to‘g‘risida qaror qabul qiladi, ajratib chiqarish shaklida qayta tashkil etilayotgan jamiyatning ta’sis hujjatlariga jamiyat ishtirokchilari tarkibining o‘zgarishi, ularning ulushlari miqdorlari aniqlanishi bilan bog‘liq bo‘lgan o‘zgartishlarni va ajratib chiqarish to‘g‘risidagi qarorda nazarda tutilgan boshqa o‘zgartishlarni kiritadi, shuningdek zarurat bo‘lgan taqdirda o‘zga masalalarni, shu jumladan jamiyatning organlarini saylash to‘g‘risidagi masalalarni hal etadi. Ajratib chiqarilayotgan jamiyatning ishtirokchilari ta’sis shartnomasini imzolaydilar. Ajratib chiqarilayotgan jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi uning ustavini tasdiqlaydi va jamiyatning organlarini saylaydi. Agar ajratib chiqarilayotgan jamiyatning yagona ishtirokchisi qayta tashkil etilayotgan jamiyat bo‘lsa, uning umumiy yig‘ilishi jamiyatni ajratib chiqarish shaklida qayta tashkil etish to‘g‘risida, ajratib chiqarish tartibi va shartlari to‘g‘risida qaror qabul qiladi, shuningdek ajratib chiqarilayotgan jamiyatning ustavini va bo‘lish balansini tasdiqlaydi, ajratib chiqarilayotgan jamiyatning organlarini saylaydi. Jamiyatdan bir yoki bir necha jamiyat ajratib chiqarilganda qayta tashkil etilgan jamiyat huquqlari va majburiyatlarining bir qismi bo‘lish balansiga muvofiq ularning har biriga o‘tadi. Agar bo‘lish balansi qayta tashkil etilgan jamiyatning huquqiy vorisini aniqlash imkoniyatini bermasa, qayta tashkil etish natijasida tashkil topgan yuridik shaxslar qayta tashkil etilgan jamiyatning majburiyatlari yuzasidan uning kreditorlari oldida solidar javobgar bo‘ladilar. Jamiyat qonunlarda nazarda tutilgan boshqa tashkiliy-huquqiy shakldagi tijorat tashkiloti etib qayta tuzilishga haqlidir. Qayta tuzish shaklida qayta tashkil etilayotgan jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi bunday qayta tashkil etish to‘g‘risida, qayta tuzish tartibi va shartlari to‘g‘risida, jamiyat ishtirokchilarining ulushlarini qayta tuzish natijasida tashkil etilayotgan yuridik shaxsning aksiyalariga (ulushlari, paylariga) ayirboshlash tartibi to‘g‘risida va ana shu yuridik shaxsning ta’sis hujjatlarini tasdiqlash to‘g‘risida, shuningdek topshirish dalolatnomasini tasdiqlash to‘g‘risida qaror qabul qiladi. Qayta tuzish natijasida tashkil etilayotgan yuridik shaxsning ishtirokchilari ana shunday yuridik shaxslar to‘g‘risidagi qonun talablariga muvofiq uning organlarini saylash to‘g‘risida qaror qabul qiladilar va tegishli organga qayta tuzish natijasida tashkil etilayotgan yuridik shaxsni davlat ro‘yxatidan o‘tkazish bilan bog‘liq harakatlarni amalga oshirishni topshiradilar. Jamiyatni qayta tuzish natijasida tashkil etilgan yuridik shaxsga qayta tashkil etilgan jamiyatning barcha huquqlari va majburiyatlari topshirish dalolatnomasiga muvofiq o‘tadi. Jamiyat ushbu Qonun va jamiyat ustavi talablari hisobga olingan holda belgilangan tartibda ixtiyoriy ravishda tugatilishi mumkin. Jamiyat qonun hujjatlarida nazarda tutilgan asoslarga ko‘ra sudning qaroriga binoan ham tugatilishi mumkin. Jamiyatni tugatish uning huquqlari va majburiyatlari huquqiy vorislik tartibida boshqa shaxslarga o‘tmagan holda faoliyatining tugatilishiga sabab bo‘ladi. Jamiyat ishtirokchilari umumiy yig‘ilishining jamiyatni ixtiyoriy ravishda tugatish hamda tugatuvchini tayinlash to‘g‘risidagi qarori jamiyat kuzatuv kengashining, ijro etuvchi organining yoki ishtirokchisining taklifiga binoan qabul qilinadi. Ixtiyoriy ravishda tugatilayotgan jamiyat ishtirokchilarining umumiy yig‘ilishi jamiyatni tugatish va yuridik shaxslarni tugatuvchini tayinlash to‘g‘risida qaror qabul qiladi. Tugatuvchi tayinlangan paytdan e’tiboran jamiyat ishlarini boshqarish bo‘yicha barcha vakolatlar tugatuvchiga o‘tadi. Tugatuvchi tugatilayotgan jamiyat nomidan sudda ishtirok etadi. Ro‘yxatdan o‘tkazuvchi organning qaroriga ko‘ra jamiyatni tugatish ushbu jamiyat moliya-xo‘jalik faoliyati amalga oshirilmaganligi sababli belgilangan tartibda harakatsiz rejimga o‘tkazilgan paytdan e’tiboran uch yil ichida uning faoliyati tiklanmagan taqdirda amalga oshiriladi. Bunda tugatuvchi tayinlanmaydi, bundan ushbu moddaning yettinchi qismida nazarda tutilgan hollar mustasno. Ustav fondida (ustav kapitalida) davlat ulushi bo‘lgan jamiyatni tugatishda tugatish komissiyasi tayinlanadi va uning tarkibiga davlat mulkini boshqaruvchi organning vakili kiritiladi. Jamiyatni tugatish tartibi qonun hujjatlari bilan belgilanadi. Yüklə 4,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|