ErməNİ saxtakarliğI. Yalan üZƏRİNDƏ qurulan tariX
Yüklə 32,2 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Eşitmişəm, yəhudilər Səni yaman şərləyir, Sənə əzab vermək istəyirlər... Mənim balaca, amma çox gözəl şəhərim var. İkimizə də kifayət edər”. 144
- “sən ya Rəbbin oğlusan, ya da Rəbbin özüsən”
- “Məktub aparan elçilər İsanı Yerusəlimdə qarşıladılar. Bunu Müjdələrin mətnləri də təsdiqləyir: “Onun yanına gələnlərin bəziləri BÜTPƏRƏST idilər”. 145
- Bayramda Ona
- “Ey cənab! Biz İsanı görmək istəyirik”. Filip gedir və bu barədə Andreyə
- “Onları
- Məni görmədən Mənə biət edən nə bəxtiyardır
- 95 - ERMƏNİ SAXTAKARLIĞI. YALAN ÜZƏRİNDƏ QURULAN TARİX xəstəlikdən qurtarasan”. 143 Osroena hökmdarı bir qədər fikirləşir və həvarilər Mattanın, Lukanın, Markın gələcəkdə yazacaqları Müjdələrə əsasən guya, İsanın ölümünə yəhudilərin bais olacağını öncədən görərək, bunları da əlavə edir: “Eşitmişəm, yəhudilər Səni yaman şərləyir, Sənə əzab vermək istəyirlər... Mənim balaca, amma çox gözəl şəhərim var. İkimizə də kifayət edər”. 144 Diqqət edin, iddialara görə, eramızın əvvəllərində qələmə alınan məktubda İsaya xitabən “sən ya Rəbbin oğlusan, ya da Rəbbin özüsən” əbədi xristian dilemması da öz əksini tapmışdı. Təbii ki, eramızın 30-cu illərinin əvvəllərində, hələ İsanın sağlığında bütpərəst V Abqar bunlardan xəbərsiz olmalı idi. Çünki İsa Məsihin ilahi və ya bəşəri təcəllasına dair diofizit və monofizit məzhəblər arasındakı qarşıdurmalar hələ təqribən 400 il sonra yaranacaq, IV Xalkidon Kilsə Məclisində isə xristianlığın cərəyanlara parçalanması ilə nəticələnəcəkdi. Digər ziddiyyətli məqam V Abqarın İsa Məsihi böyük ehtiramla “Xristos” adlandırmasıdır. Məlumdur ki, Yaxın və Orta Şərqin qədim dövlətlərində hökmdarların taxta çıxması mərasimlərində və ya baş kahinlər təyin olunarkən onların başına müqəddəs zeytun yağı çəkilərdi. Bu qədim ayin yəhudilərdə “maşiah”, ərəblərdə “məsih” adlanır, sonralar iudaizmdə, xristianlıqda və islamda “meşah”, “messiya”, “məsih” şəklinə düşərək, “xilaskar, mehdi” anlamını verməyə başlamışdı. Eramızın I əsrində, o cümlədən “erməni hökmdarı” V Abqarın yaşadığı dövrdə “xristos” sözü bütpərəstlərin İsa tərəfdarlarına şamil etdikləri təhqiredici ifadə olmuşdu. Roma İmperiyası ərazisində yunanlar İsanın ünvanına həqarətlə “Xristos” (başı yağlanmış) demiş, onun tərəfdarlarını isə “xristianos” çağırmışdılar. Yalnız həvari Pavelin səyləri ilə iudaizm, mehranilik ehkamlarının, Roma bütpərəstliyi elementlərinin sintezi nəticəsində yeni sinkretik dini təlim – xristianlığın yaranmasından, formalaşmasından və mövqelərini möhkəmləndirməsindən sonra bu ifadə tədricən müsbət kontekstdə işlənməyə başlamışdı. Belə olan təqdirdə, V Abqarın məktubunda “Xristos” sözünü yazması mətnin orijinallığını şübhə altına alan məqamlardan biridir. Nə isə, Ananiya məktubu götürüb özünü təcili Yerusəlimə çatdırır. M.Xorenatsinin bildirdiyinə görə, mötəbər qonağı həvari Foma qəbul edir, “Ermənistan ölkəsinin hökmdarı” V Abqarın məktubu ilə tanış olur. Az sonra isə İsa Məsihin diqtəsi ilə yazılmış cavab məktubunu və kətan üzərinə çəkilmiş portreti – ilk ikonanı çapara təqdim edir. Lakin burada da təfərrüata varmağa ehtiyac duyulur. İncildə ermənilərin nə vaxtsa İsa Məsihlə görüşmələrinə dair 143 Yenə orada 144 Yenə orada - 96 - ERMƏNİ SAXTAKARLIĞI. YALAN ÜZƏRİNDƏ QURULAN TARİX məlumatın olmaması Movses Xorenatsini məyus etsə də, onu dolayı yollarla Müjdələrin mətnlərində “müvafiq sübutlar” aramağa sövq etmişdi. Nəticədə, o, bunları qələmə almışdı: “Məktub aparan elçilər İsanı Yerusəlimdə qarşıladılar. Bunu Müjdələrin mətnləri də təsdiqləyir: “Onun yanına gələnlərin bəziləri BÜTPƏRƏST idilər”. 145 Bu yerdə Movses (bəlkə də kitabın sonrakı redaktoru) bir xristian olaraq, müqəddəs mətnlərdən birini – Həvari Yəhyanın Müjdəsini kobud şəkildə təhrif etməkdən çəkinmir. Müjdə mətnindən isə məlum olur ki, İsa Məsih həvariləri ilə birlikdə yəhudilərin Peysax (Pasxa) bayramı günü Vifaniyadan çıxıb Yerusəlimə gəlir və şəhər sakinləri də, burada olan əcnəbilər də böyük izdihamla onu qarşılamağa çıxırlar. Bu barədə Yəhyanın Müjdəsində belə yazılır: “ Bayramda Ona (İsaya) baş əyməyə (ehtiram göstərməyə) gələnlərin bəziləri ELLİN idilər”. 146 “Ellin” sözünün isə nə ermənilərə, nə də “bütpərəstlərə” aidiyyatı vardı. Bu, yunanların qədim etnik adı idi. Movsesin plagiatlığı bununla kifayətlənmirdi. Yəhyanın Müjdəsində “baş əyməyə gəlmiş ellinlər” izdihamın içindən çıxaraq Həvari Filipə yaxınlaşıb dedilər: “Ey cənab! Biz İsanı görmək istəyirik”. Filip gedir və bu barədə Andreyə (həvariyə) deyir, sonra Andrey və Filip bunu İsaya çatdırırlar”. 147 Məhz bu yerdə Movses nəinki Həvari Yəhyanın müəlliflik hüquqlarını pozur, hətta macal taparaq, İsa Məsihin Abqara məktub məsələsini də ortaya atır: “Onları (bütpərəst “erməniləri”) eşidənlər İsaya söyləməyə cəsarət etmirlər. Filipə və Andreyə deyirlər. Onlar isə İsaya çatdırırlar. Lakin Xilaskarın özü o vaxt Abqarın çağırışı ilə getməyə (Osroenaya) razı olmadı, onu (Abqarı) məktubla şərəfləndirdi”. 148 İndi də İsanın diktə etdiyi cavab məktubu barədə. Movses Xorenatsi onun da mətnini əldə edə bilmiş, lakin orijinalının erməni və ya arami dilində yazıldığını vurğulamağı unutmuşdu. Bu məktub İsa Məsihin gələcəkdə onun haqqında yazılacaq Müjdələrin mətnlərini əzbər bilməkdə heç də “erməni hökmdarından” geri qalmadığını göstərmişdi. “ Məni görmədən Mənə biət edən nə bəxtiyardır (müqəddəsdir). Çünki Mənim haqqımda YAZILIB Kİ, (Həvari müjdələrinin hələ yazılmadığı vaxtda) Məni görənlər biət etməyəcəklər, görməyənlər isə biət edəcək və əbədi həyat qazanacaqlar. Əvvəlcə Mən buraya nə üçün göndərilmişəmsə, o işləri yerinə yetirməliyəm. Mən bu 145 Yenə orada 146 Новый Завет. От Иоанна святое благовествование, (20). http://days.pravoslavie.ru/Bible/B_in12.htm 147 Yenə orada 148 Хоренаци M. “История Армении”, перевод с древнеармянского языка, введение и примечания Гагика Саркисяна. Ер.: “Айастан”, 1990 Yüklə 32,2 Kb. Dostları ilə paylaş:
|