54
Uşaqlardan biri yol hərəkəti nişanlarının düzüldüyü lövhədən
lazımi nişanı götürərək nümayiş etdirir.
Kitabxanaçı: Uşaqlar, indi də gəlin, əsas yol hərəkəti
qaydalarını Karlsona izah edək.
Uşaqlar yolda ən vacib davranış qaydalarını sadalayırlar:
Hərəkət hissəsində oynamaq, gəzmək olmaz, yol oyun
yeri deyil.
Karlson: Bəs harada oynamaq olar?
Uşaqlar: Oyun parkında, futbol meydançasında, həyətdə,
uşaq bağçasında.
-
Böyüklərsiz yola çıxmaq olmaz, yolu
keçərkən onların əlindən tutmaq lazımdır, tullanmaq,
qaçmaq olmaz.
-
Küçədə gedərkən sakit tərzdə səkinin sağ
tərəfi ilə hərəkət etmək lazımdır.
-
Yolu ya piyada keçidindən, ya piyada
zolağından, yaxud da işıqforun yaşıl işığında keçmək
lazımdır.
-
Yolu keçərkən əvvəlcə sola, sonra sağa
baxmaq lazımdır.
Kitabxanaçı: Uşaqlar, biz əsas yol hərəkəti qaydalarını
sadaladıq. İndi İşıqforun ad gününə gedə bilərik.
Bu zaman zala İşıqfor daxil olur: Salam, uşaqlar! Salam,
hörmətli kitabxanaçı! Salam, Karlson! Mən sizi gözlədim, siz
gəlib çıxmadınız. Odur ki, mən özüm gəldim.
Kitabxanaçı: Xoş gəlmisiniz! Biz sizin məktubunuzu
aldıq. Dəvətinizə görə çox təşəkkür edirik. Gəlişinizə çox şadıq.
Ad gününüzü ürəkdən təbrik edirik! Arzu edirik ki, işıqlarınız
hər zaman yansın.
Uşaqlar da bir ağızdan İşıqforu təbrik edirlər.
55
İşıqfor: Çox təşəkkür edirəm.
Kitabxanaçı: Uşaqlar sizə şeirlər, şən mahnılar
hazırlayıblar.
Uşaqlar şeiri söyləyirlər:
Bütün günü sönən-yanan,
Üç sehrli işığım var,
Gözləri ilə danışan
Üç sehrli çırağım var.
***
Qırmızı işıq yanar
O hamıya tapşırar
“Mən yanarkən heç bir kəs,
Maşın yolunu keçməz!”
***
Yanan kimi Sarı işıq,
Hamı durub gözləyər.
“Hazırlaşın, piyadalar,
Yolu keçməyə!” - deyər.
***
Yanan kimi Yaşıl işıq,
Yollar olar tamam açıq.
Hamı sevinər, şad olar,
Yolu keçər piyadalar.
***
Ay balaca balalar,
Ay ağıllı uşaqlar!
Bu sehirli işıqlar,
Deyin necə adlanır?
İşıqfor!
56
(Gülzar İbrahimova)
Daha sonra uşaqlar İşıqforun ətrafında dövrə vuraraq şən
rəqslər ifa edirlər.
İşıqfor: Uşaqlar, afərin sizə! Siz həm çox məlumatlısınız,
həm də gözəl şeir deyir, rəqs edirsiniz. Mən hamıya, həm siz
uşaqlara, həm də böyüklərə müraciət edirəm: Küçədə hər zaman
intizamlı olun, heç zaman Yol Hərəkəti Qaydalarını pozmayın!
Tədbir musiq sədaları altında başa çatır.
“Allo” sözünün ad günü
Avqustun 15-i “Allo” telefon müraciətinin ad günü kimi
maraqlı bayram qeyd olunur. Bu müraciətin təxminən 140 illik
tarixi var. İlk dəfə 1877-ci il avqustun 15-də Tomas Edison bu
salamlaşma formasından istifadə etməyi təklif etmişdir. Onun
fikrincə, “Hello” telefon müraciətinin bütün variantları arasında
ən yaxşısıdır. O, teleqraf şirkətinin prezidentini də buna
inandırmağa çalışmışdır. Telefonu icad edən Aleksandr Bell isə
“Ahoy” sözündən müraciət forması kimi istifadə etməyi təklif
etmişdir. Lakin Tomas Edisonun təklifi zamanın sınağından
çıxmışdır. “Hello” sözü “Allo”ya çevrilmişdir. Telefon
ünsiyyətində “Bəli”, “Eşidirəm” kimi geniş yayılmış formalar da
var. Bəzi ölkələrdə telefon söhbətinin öz “vizit kartları” da
mövcuddur. Belə ki, yunanlar telefon zənginə “Parakalo” -
“Xahiş edirəm”, italyanlar “Pronto” – “Eşitməyə hazıram”
sözləri ilə cavab verirlər. Almaniyada isə telefona cavab
verərkən çox vaxt öz soyadlarını söyləyirlər.
Kitabxanada bu maraqlı əlamətdar günün qeyd olunması
həm əyləncəli, həm də məlumatlandırıcı ola bilər. Kitabxanaçı
57
bu günün tarixçəsini uşaqlara nəql etdikdən sonra sözləri
Mirmehdi Seyidzadənin, musiqiqsi Oqtay Zülfüqarovun olan
“Telefon” (Alo) mahnısı uşaqların ifasında səsləndirilir.
Mahnının linkini sizlərə təqdim edirik:
https://www.youtube.com/watch?v=qFPJ34RpTsU
Kitabxanada uşaqlar arasında viktorina da keçirmək
maraqlı
olar.
Bu
viktorinanın
məqsədi
uşaqların
dünyagörüşünün genişləndirilməsidir.
Kitabxanaçı: Uşaqlar, hər birinizi salamlayıram. Bu gün
biz bura çox orijinal bir bayramın – hamımızın gündəlik istifadə
etdiyimiz “Allo” sözünün ad gününün qeyd olunması üçün
toplanmışıq. İndi mən sizə suallar verəcəyəm. Siz isə bu sualları
cavablandırmalısınız. Telefonu kim və neçənci ildə ixtira
etmişdir?
Cavab: Aleksandr Bell, 7 mart 1876-cı ildə.
Sual: İlk telefon stansiyası neçənci ildə və harada
yaradılmışdır?
Cavab: 1878-ci ildə Nyu-Xeyven (ABŞ) şəhərində.
Sual: Yerdən Aya ilk telefon zəngi nə vaxt və kim
tərəfindən edilmişdir?
Cavab: 21 iyul 1969-cu ildə ABŞ prezidenti Riçard
Nikson tərəfindən “Apollo 11” kosmik gəmisinin ekipajına.
Sual: Dünyada ilk mobil telefon satışa harada və neçənci
ildə çıxarılmışdır?
Cavab: 1979-cu ildə ABŞ-da “Trevel Elektroniks”
şirkəti tərəfindən.
Sual: Telefonu Aleksandr Bellin ixtira etdiyini öyrəndik.
Bəs onun inkişafında ən böyük xidməti kim göstərmişdir?
Cavab: Tomas Edison.
Dostları ilə paylaş: |