163
texnologiyaları bazasında müxtəlif təyinatlı informasiya resurs və fəzalarının
formalaşdırılmasıdır.
İnformasiya cəmiyyətinin xüsusiyyətlərinə aşağıdakıları aid etmək olar:
-
qlobal informasiya mühitinin yaradılması;
- informasiya v
ə kommunikasiya texnologiyalarından kütləvi
istifadə
edilm
əsi, sosial və iqtisadi fəaliyyətin yeni formalarının yaranması;
-
informasiyanın əmtəəyə çevrilməsi, informasiya və bilik bazarının
yaradılması və inkişafı;
- t
əhsil sisteminin təkmilləşməsi, beynəlxalq, milli
və regional səviyyədə
informasiya mübadil
əsi sistemlərinin imkanlarının genişlənməsi hesabına peşə
v
ə ümumi mədəniyyət səviyyəsinin artması;
Qeyd etdiyimiz kimi informasiya c
əmiyyətində kitabxanalarda
oxuculara
ən müasir formada kitabxana –biblioqrafiya xidmətinin təşkili
h
əyata keçirilməlidir.
Respublika Elmi-
Tibb Kitabxanasında 2005-2010-cu illər üzrə
oxuculara biblioqrafik-informasiya xidm
ətinin təşkili həyata keçirilmişdir.
Şöbə tərəfindən son 10 ildə alınan dövri nəşrlər və fəal fond,
eləcə də soraq-
informasiya fondu il
ə iş aparılmışdır. Fonda daxil olan yeni dövri nəşrlər və
ədəbiyyatın qəbulu və qeydiyyatı aparılır. 01.01.2011-cu il tarixinə fond
479.252 nüsx
ə milli və хarici dillərdə оlan kitab, jurnal, avtoreferatlardan
ibar
ət hesablanmışdır. Məzmununa görə əsas fond tibbi еlmi fəalliyyəti və
tibbi t
əcrübə ilə məşgul olan, tibb sahəsində təhsil alan oxucular üçün nəzərdə
tutulmuşdur. Bu baxımdan fond əsasən elmi və praktiki tibbi ədəbiyyatdan
ibar
ətdir. Kitabxana fondunun komplektləşdirilməsi
tematik-tipoloji plan
əsasında həyata keçirilir. 2010-cu il ərzində elmi işləmə və kataloqlaşdırma
şöbəsi komplektləşdirmə şöbəsindən 2425 nüsxə ədəbiyyat almışdır. Bütün bu
n
əşrlərin elmi işlənməsi aparılmışdır. Həmin nəşrlər indeksləşdirilmiş, təsvir
olunmuş, təsvirlərin dubletləri yazılmış, əlifba, sistemli, “Yeni nəşrlər”,
“Avtoreferatlar” kataloquna
əlavə edilmişdir. Ümumilikdə 2010-cu ildə
15.100 kartoçka t
əsvir edilmişdir. Şöbədə təsvir olunan kartoçkaların sayı
7.100 nüsx
ə olmuşdur. Alınan nəşrlərin sayının çox olması ilə əlaqədar olaraq
t
əsvir olunan kartoçkaların sayı da çox olmuşdur. Оxuculara kitabxana-
biblioqrafiya bilikl
ərinin aşılanması da biblioqrafiya şöbəsinin,
eləcə də
xidm
ət, kataloqlaşdırma şöbələrinin fəaliyyət dairəsinə daxildir. Xüsusilə elmi
iş yazan aspirantlar, dissertantlarla daha dərindən iş aparılır, kitabxananın ,
soraq-
axtarış aparatından, soraq-informasiya fondundan düzgün istifadə etmək
bilikl
əri aşılanır. Biblioqrafiya şöbəsinin tərkibinə ölkəşünaslıq bölməsi də
daxildir. Bu bölm
ə alimlərimizin tibb üzrə rus və azərbaycan
dillərində dərc
olunan
əsərlərinin elmi işlənməsi, təsvir edilməsi, işlənmiş kartoçkaların
ölk
əşünaslıq, əlifba və sistemli kataloquna əlavə edilməsi edilməsi ilə məşgul
olur. Yalnız Milli tibb ədəbiyyatı ilə məşgul olan, eləcə də sorguları milli
164
ədəbiyyatla baglı olan oxuculara adətən bu bölmənin əməkdaşı yardım
göst
ərir. Şöbə tərəfindən 5 biblioqrafik göstərici
tərtib edilmiş və tibb
kitabxanaları şəbəkəsinə paylanmışdır. Biblioqrafiya şöbəsində 585 nüsxə
jurnal, 287 kitab, 50 metodik v
əsait, 185 avtoreferat təsvir olunmuşdur. Təsvir
olunan kartoçkaların 7624 kartoçka elmi işlənərək indeksasiya olunmuş və
kataloqlara
düzülmüşdür. 130 şifahi sorgu ölkəşünaslıq kataloqu vasitəsilə
t
əmin olunmuşdur. 2010-cu il üzrə biblioqrafik –informasiya xidməti və
kütl
əvi işlərin sayı aşagıdakı cədvəldə verilmişdir.(4)
Biblioqrafik-informasiya xidm
əti və kütləvi işlər
C
ədvəl 1
T
ədbirlərin növləri
Ümumi sayı
Тətbiq olunan mənbələr
1.1 Mövzu
35
369
1.2.Yeni n
əşrlər
2
278
1.3 H
ərəkətli sərgilər
2
489
İnformasiya günləri
2
101
Müt
əxəssis günləri
1
141
Şifahi icmal
4
80
Konfranslar
5
119
C
əmi
51
1577
C
ədvəl 2
Yerin
ə
yetiril
ən
arayışlar
Mövzu
üzr
ə
Yazılı
Faktoqrafik
M
ənbələrin cəmi
62
30
15
225
2903
C
ədvəl 3
Kitab verilişi və oxucu gəlişi
Göst
əricilər
Ümumi
Oxu zalı
KAA
1.
Kitab verilişi
21901
21901
4200
1.1
İctimai-siyasi ədəbiyyat
18
18
-
1.2 Tibbi
ədəbiyyat
19365
19365
4200
1.3 Xarici dill
ərdə ədəbiyyat
164
164
120
2.N
əşr növü üzrə
2.1 Monoqrafiyalar
6809
6809
1800
2.2.Jurnallar
11297
11297
2500
2.3 Avtoreferatlar
141
141
-
2.4 Q
əzetlər
533
533
-
2.5 Toplular
3121
3121
165
Xarici
ədəbiyyat şöbəsində də oxuculara xidmət göstərilir. Bu il
şöbənin 176 nəfər oxucusu olmuşdur. Onlardan: elmi işçilər-104, həkimlər-40
n
əfər, tələbələr-104 nəfər olmuşdur. Şöbənin oxucuları tibbi ədəbiyyatla
yanaşı, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının materiallarına da böyük maraq
göst
ərmişlər. Şöbənin əməkdaşları ÜST-nın materiallarından ibarət ayrıca bir
fond yaratmış, onun texniki və elmi işlənməsi ilə məşgul olmuşlar. Şöbənin
işçiləri Amerika Mərkəzi ilə əlaqə yaratmışlar. Oxuculara həmin mərkəzin
kitabxana fondundan istifad
ə edilməsində köməklik göstərilmişdir. Mərkəzin
internet vasit
əsilə EBSCO verilənlər bazasına açıq giriş təmin olunmuşdur.
Kitabxanamızın işçiləri həmin verilənlər bazasından oxucuları maraqlandıran
v
ə fondda olmayan yeni tibbi elmi dövri nəşrlərdən yararlanmaya yardım
etmiş və həmin mərkəzlə əməkdaşlıq etmişlər. Bu şöbədə ənənəvi kitabxana
xidm
əti ilə yanaşı, oxucular üçün bəzi materialların tapılması ilə də məşgul
olmuşlar. Oxucuların sifarişi ilə əməkdaşlarımız müxtəlif çap materiallarından
mü
əyyən
hissələri tərcümə etmiş, oxuculara yardımçı olmuşlar.2010-cu ildə 6
bel
ə tərcümə işi hazırlanıb, oxuculara təhvil verilmişdir. Onlardan 3-ü xarici
dill
ərdən Azərbaycan dilinə, 3-ü Azərbaycan dilindən xarici dillərə tərcümə
olunmuşdur. Daha bir xidmət forması yaxın və uzaq məsafədən elektron
resurslarından istifadənin təşkilindən ibarətdir. Kitabxananın komputer zalı
vasit
əsilə oxucular internet resurslarından istifadə etmək imkanı əldə etmişlər.
Burada çalışan peşəkar əməkdaşlarımız onlara adi axtarış saytları ilə yanaşı,
xüsusi tibb saytlarından istifadə edilməsində də köməkçi olmuşlar. Bu da
oxucuların sorgularını tam və operativ ödənilməsinə şərait yaratmışdır.
Kitabxananın bu xidmətindən 134 nəfər oxucu yararlanmışdır. Bundan əlavə
komputer zalında 2006-cı ildən daha bir yeni xidmət forması – disklərdən
(CD) istifad
ənin təşkili təmin edilmişdir. 2007-ci ildə CD-lərin ümumi sayı 45
ədəd
oldugu halda, 2008-ci ildə 54, 2009-cu ildə 70, 2010-cu ildə 87 ədəd
olmuşdur.(4)
KAA vasit
əsilə xidmətin hər il fəallaşması və oxucuların bu xidmət
sah
əsinə tez-tez müraciət etməsi müşahidə olunmuşdur. 80 oxucu sifarişi və
bu sifarişlərə görə 2800 kitab verilişi qeydə alınmışdır. Onlardan kitab
verilişinin sayı 1000 nüsxədən, jurnal verilişi-1800 ibarət olmuşdur. Əsasən
yeni jurnallara v
ə kitablara tələbat artmaqdadır. Respublikanın bir sıra başqa
kitabxanaları, məsələn: BDU-nun elmi kitabxanası, EA-nın Mərkəzi Elmi
Kitabxanası, M. F. Axundov adına milli Kitabxana ilə sıx əlaqələr qurmuşdur.
30 kitabxanaya KAA xidm
əti göstərilmişdir.
Kitabxanaya 2005-2010-cu ill
ər üzrə jurnallar daxil olmuşdur.
Bunlardan “Az
ərbaycan onkologiya və hemoyologiya jurnalı “,”Azərbaycan
ortopediya v
ə travmatologiya jurnalı”, “Cərrahiyyə” və s. jurnalları qeyd
etm
ək olar.