Güllü. indd
Yüklə 3,24 Mb. Pdf görüntüsü
|
35 başlayır. Kiyev Rus dövlətinə iddialar da elə buradan qaynaqlanır. Moskoviya nəinki Kiyev Rus dövlətinə, hətta Bizansa da iddia ilə yanaşırdı. Rəvayətə görə, “Monomaxın papağı” adı ilə məşhur olan həmin o papağını Kiyev knyazı Vladimir Monomaxa onun babası Bizans bazileusu IX Konstantin bağışlamışdır. Bu da guya Bizans hakimiyyətini rəmzi olaraq Kiyev Rus dövlətinə vermək deməkdir. İlk Suzdal knyazının Vladimir Monomaxın kiçik oğlu olması və papağın da Moskoviyada olması onu göstərir ki, Moskoviya hökmdarları Kiyev və keçmiş Bizansın xələfləridir və onların taxtlarına haqqları çatır. Rusların Konstanti- nopola (İstanbula) bu qədər can atmalarının səbəsi də budur. Yalan tarix, yalan vəsiyyətnamə (guya Vladi- mir Monomax Kiyev Rus dövlətini vərəsəlik hüququ- na görə Yuriyə verir və s.) sonralar öz işini gördü... Əslində Monomaxın papağı qızılla işlənmiş Buxara papağıdır. Özbək xan onu qardaşı İvan Ka- litaya (Kalta Kulxana) bağışlamışdır (Логвин Ю. «Кобыла, Калита и тюбетейка «Мономаха». – «Время», Киев, 1997, 27 марта»). 1547-ci ildə kilsədə IV İvan – İvan Qroznı Mosk- va Çarı titulu alanda guya Konstantinopoldan Mos- kvaya göndərilən qramotadakı 37 imzadan 35-i sax- ta imiş. Yəni, əslində bu sənəd Konstantinopoldan gəlməmişdir. Onu elə Moskvadaca imzalamışdılar. Beləcə, İvan Qroznı “Bizans İmperatorunun varisi” olur. Ən böyük yalan isə I Pyotrun dövründə yara- nır. O, 1701-ci ildə bütün yerli xalqların yazılı mən- bələrinin (səlnamələr, xronikalar, xronoqraflar, qədim 36 tarixi yazılar, kilsə sənədləri və s.) üzə çıxardılma- sı ilə bağlı göstəriş verir. Siyasətə uyğun gəlməyən sənədlər məhv edilir. 1716-cı ildə I Pyotr guya Ki- yev və Moskva knyazlıqlarının birləşməsindən bəhs olunan Keniqsberq səlnaməsinin surətini çıxardır. 22 oktyabr (2 noyabr) 1721-ci ildə Moskva Rusiya İm- periyası, moskovitlər isə rus elan edilir. Avropadan gətirdiyi peşəkar tarixçilər I Pyotrun siyasi yalanını tarixi “faktlarla” təsdiqləməyə kömək etdilər. Beləcə, moskovitlər Kiyev Rus dövlətinin zəngin tarixinə sa- hib çıxdılar. Bu işi II Yekaterina da davam etdirdi: 4 dekabr 1783-cü ildə “əsasən Rusiyanın qədim tarixi haqqında siyahı tərtib etmək üçün on nəfər tarixçi- dən ibarət komissiya yaratdı. On il işləyən komissi- ya 1792-ci ildə “Yekaterina tarixi”ni ortaya qoydu. Məqsəd Moskoviyanın Kiyev Rus dövlətinə iddia- larını əsaslandırmaq idi. XVII əsr tarixçisi Andrey Lızlov özünün iki hissədən ibarət “Skif tarixi” (1776; 1787) əsərində göstərir ki, Moskoviyanın əhalisi ay- rıca özünəməxsus xalqdır və ruslarla (Kiyev Rusu), Litva, polyak və başqa slavyanlarla heç bir əlaqəsi yoxdur”. Müəllifə görə, bu ərazilərdə “Moskva (mos- kovitı-mokşa), rusiyalılar (ukraynalılar, litva (belo- ruslar) voloxlar və Avropa tatarları (Kırım, noqay və s.) yaşayırlar”. A.Lızlov qeyd edir ki, Moskva xalqı mokşa-moksel xalqıdır. Slavyanlar onlara moskali, moksel, finlər – mokşa deyirlər. Yəni onlar slavyan deyil, rusiçi deyil, fin-uqor xalqıdır. Lızlova görə, Moskoviyanın və Kiyevin xalqları müxtəlifdir. Çünki yalnız 1721-ci ildə I Pyotr Moskoviyanı Rusiya elan 37 etmişdir... “Skif tarixi” kitabı da qadağan olunmuş- dur. Bütün səlnamələr, sənədlər yenidən yazıldı, ori- jinallar məhv edildi... Kiyev Rusu ilə fin tayfalarının əlaqəsi barədə əlyazmaların heç biri orijinal deyil... Bəzi tarixçilərə görə, şərqi slavyan tayfa birli- yi olan polyanlar Dnepr, Ros və İrpenya çaylarına yaxın ərazilərdə yaşamışdılar. Saxtalaşdırılmış bəzi IX əsr qaynaqlarına görə, “polyanlar indi rus adla- nırlar”. Nestorun səlnaməsində polyanların ciddi adət-ənənələrinin, ədəb-ərkanlarının, ailə-nigah qa- nunlarının olduğu göstərilir, onlar drevlyanlardan, ra- dimiçlərdən və vyatiçlərdən fərqləndirilirlər. VIII əs- rdə xəzərlərə vergi verən polyanların adları əldə olan materiallardan son dəfə 1208-ci ildə İpatyev səlnamə- sində çəkilir. Yuxarıda qeyd etmişdik ki, polyanları polyaklar da ulu babaları hesab edirlər. Kiyev haqqında məlumatlar və fərziyyələr bitib tükənmək bilmir. Helmondun “Slavyan Xronikası”- na görə Kiyevi “Xuniqrad adlandırırdılar, çünki bu yerlərdə əvvəllər hunlar yaşamış və şəhəri də onlar salmışlar...” Bu da maraqlı faktdır... 38 REÇ POSPOLİTAYA Polşa krallığının və Litva Knyazlığının federasiya- sı olan Reç Pospolitaya dövləti 1569-cu ildə Lüblin razılaşmasına əsasən yaradılmışdır. Yaradılma səbəbi isə bu idi ki, İvan Qroznının özünü Bizansın varisi elan etməsi hələ XVII əsrdə Moskvanı ətraf xalqlar üçün böyük təhlükə mənbəyinə çevirmişdir. Bəzi xalqlar bu təhlükənin qarşısında təkbaşına davam gə- tirə bilməyəcəklərindən birləşirdilər. Beləcə, 1569-cu ildə Lüblin razılaşması ilə Polşa Krallığının və Bö- yük Litva Knyazlığının federasiyası olan və, əsasən “Moskvadan gələn təhlükəyə qarşı” Reç Popolitaya yaradıldı. Reç Pospolitaya Avropada, əsasən Asiya ərazisində yerləşən Osmanlı İmperiyasından son- ra sərhədlərinə görə ən böyük dövlət idi. Bağlanan müqaviləyə əsasən Ukrayna altı voyevodalıqla Pol- şaya birləşdi. Belarus Litvanın əlində qaldı. Hazırkı Lüblin razılaşması (1569) Yüklə 3,24 Mb. Dostları ilə paylaş:
|