İlham əLİyevin dünya ədəbiyyatının görkəmli
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
SAN-ROZARlOLU DOSTLAR gümüş axtarmışıq. Ayrı-ayn hərbi hissələrdə xidmət etdiyimizə baxmayaraq, hər ikimiz altmış birinci ilin müharibəsində iştirak etmişik. Hindu və at oğrulanna qarşı çiyin-çiyinə mübarizə aparmışıq; bir aydan artıq Arizona dağlannda iyirmi fut hündürlüyü olan qar yığını ilə örtülmüş komada ac qalmışıq; güdü külək əsdiyi vaxtlarda çölləri gəzib-dolaşmışıq - bəli, “Lövbər” ran- çosunda mal-qaraya damğa vurulan ağılda Bobla ilk görüşü- müzdən sonra cürbəcür hadisələrlə üzləşmişik. O vaxtdan etibarən çətin vaxtlarda bir-birimizin çox dadına çatmışıq. O zaman yoldaşa yardım etmək adi hal hesab olunurdu və heç kəs bunu özü üçün məxsusi məziyyət hesab etmirdi. Axı həmin yoldaşınız sabah eyni şəkildə sizin işinizə kömək edə, ya da zınqırovlu ilan dişləyəndə ayağınızı möhkəm sarıyıb, bir şüşə viski üçün atını dördayaq çapa bilər. Beləliklə, nəticə etibarilə bu, “xidmət xidmətə bağlıdır” mənasını verirdi və əgər kimsə dostu ilə vicdanla hərəkət etməzdisə, eybi yox, o zaman risk etmiş olurdu və lazımi anda heç kimə arxalanmaya bilərdi. Lakin Bob bu cür gündəlik həyati məsələlərdən yüksəkdə durardı. O, heç vaxt yarı yolda dayanmazdı. İyirmi il əvvəl mən bu mahalın şerifi idim, Bobu isə özümə baş köməkçi götürmüşdüm. Bu, maldarlıq sahəsindəki canlanmaya, hər ikimiz var-dövlət toplayana qədər olan dövrə təsadüf edirdi. Mən eyni zamanda həm şerif vəzifəsini icra edir, həm də vergi toplayırdım, bu da o vaxtlar mənim üçün böyük uğur sayılırdı. Artıq evli idim, iki uşağım - dörd yaşında oğlum, altı yaşında qızım vardı. Mahal idarəsinin yaxınlığında yerləşən yaxşı bir evdə yaşayırdıq, mənzilə görə pul ödəmək lazım gəlmirdi. Hətta qənaət edib bir az pul da toplaya bilmişdim. Dəftərxana işlərinin əksəriyyətini Bob yerinə yetirirdi. Hər ikimiz cürbəcür cəncəl işlərin şahidi olurduq; halbuki həm nədənsə məhrum ola biləcəyimizi, həm də təhlükələrin mövcudluğunu anlayırdıq. Bəlkə də, siz təsəvvür belə etmirsiniz, biləndə ki, səhər yatağından durub üzünü qırxdıqdan sonra adamlar sənə “mister” deyə müraciət edəcəklər, o zaman doğma damın altında isti və rahat yerdə oturub yağışın, dolunun pəncərələri necə döyəclədiyini dinləmək gözəl olur. Arvadım nadir qadın downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ idi, uşaqlanmsa əsl gözəllik nümunəsi. Bundan başqa, köhnə dostum yanımda idi, mənimlə varlı həyatın ilk sevincini, bir də kraxmallanmış köynəkləri bölüşürdü - daha nə arzulaya bilərdim? Bəli, indi deyə bilərəm ki, o vaxtlar, həqiqətən, xoşbəxt idim. Mayor ah çəkib pəncərəyə ötəri nəzər saldı. Müfəttiş kres- lodakı vəziyyətini dəyişib o biri əli ilə çənəsinə dayaq verdi. - Bir dəfə qışda, - mayor hekayətinə davam etdi, - hər tərəfdən veıgilər birdən daxil olmağa başladı və mən düz bir həftə vaxt tapıb pullan banka apara bilmədim. Qəbzləri qutuya -
dəftərxanada yerləşən böyük seyfə qoyub qapısını bağladım. Həmin həftə ərzində taqətdən düşmüşdüm, ümumiyyətlə, o zaman səhhətim yaxşı deyildi. Əsəblərim sözə baxmır, yuxu- suzluqdan əziyyət çəkirdim. Həkim məndə qəribə tibbi adı olan bir xəstəlik aşkar edib dərman yazmışdı. Bütün bunlara baxmayaraq, daim o pullann fikri ilə yatağa uzanırdım. Düzdür, narahatlığım əsassız idi - seyfin etibarlı olması bir yana, kilidin şifrini məndən və Bobdan savayı heç kim bilmirdi. Cümə günü axşam kisəni seyfdə gizlədiyim zaman orada altmış beş min dollara yaxın sikkə pul var idi. Şənbə günü səhər, həmişə olduğu kimi, dəftərxanaya yollandım. Seyf bağlı idi, Bobsa öz masasının arxasında oturub nəsə yazırdı. Seyfi açanda pul olan kisənin yoxa çıxdığını gördüm. Bobu çağırdım, qarət barədə hamını məlumatlandırmaq üçün həyəcan siqnalı verdim. Bobun baş verən hadisəyə belə soyuqqanlı yanaşması məni heyrətləndirdi -
axı bu məsələnin həm mənim, həm də onun üçün nə dərəcədə dddi olduğunu anlamaya bilməzdi. İki gün keçməsinə baxmayaraq, cinayətkarın izinə düşə bilməmişdik. Bu, adi qarət hadisəsi deyildi, çünki seyfin kilidi zədələnməmişdi. Ətrafda, görünür, bəzi söz-söhbətlər yayılmağa başlamışdı, elə buna görə də üçüncü gün arvadım Alisa və onunla birlikdə iki uşağım qaça-qaça otağa gəldilər; qadınımın gözləri alışıb- yanır, ayağını yerə döyür, çığırıb-bağırırdı: “Əclaflar, onlar necə cəsarət edə bilərlər! Tom! Tom!" Və huşsuz halda qollanmın arasına düşdü. Nəhayət, onun özünə gəlməsinə müvəffəq olduqdan sonra başını sinəsinə tərəf əyib Tom
downloaded from KitabYurdu.org SAN-ROZARlOLU DOSTLAR Kinqmenin adını qəbul etdiyi və onunla taleyini bölüşməyə razı olduğu gündən bəri ilk dəfə acı göz yaşlan tökməyə başladı. Hələ Cek və Zilla - uşaqlar... əgər onlara dəftərxanaya daxil olmağa icazə verilsəydi, pələng balalan kimi Bobun üstünə elə atalardılar ki, onlan ayırmaq mümkün olmazdı; indisə bərk qorxmuş bir cüt kəklik kimi bir-birinə qısılmışdılar yalnız ayaqlarının birini götürüb, o birini qoyurdular. Bu hadisə onlar üçün həyatın gizli tərəfi ilə ilk tanışlıq idi. Bir də baxdım Bob işini yarımçıq qoyub ayağa qalxdı və heç bir söz demədən otaqdan çıxdı. Məhz həmin günlərdə bizdə daimi şuranın sessiyası keçirilirdi; belə ki, növbəti gün səhər Bob onların yanına gedib seyfdəki pullan oğurladığını etiraf etdi. Onları poker oyununda uduzduğunu söylədi. On beş dəqiqədən sonra işin məhkəməyə verilməsi barədə qərar qəbul edildi və illərlə mənə qardaşdan da əziz olan bir şəxsi həbs etmək əmri aldım. Orderi götürdüm, onu Boba təqdim edərək dedim: -
Bax bu, mənim evim, bu isə dəftərxanam, orada isə Men, o biri üzündə Kolifomiyadır, bax bu dağların arxasında Florida yerləşir, məhkəmə gününə qədər hara istəsən gedə bilərsən. Mən sənə görə cavabdehəm və məsuliyyətdən qorxmuram. Təyin edilmiş gün burada ol - vəssalam. -
-
Bilirdim ki, məni qıfıl altında saxlamayacaqsan. Məhkəmə gələn həftənin bazar ertəsi olacaq, əgər etiraz etmirsənsə, hələlik burada, dəftərxanada qalaram. Mümkünsə, qoy uşaqlar hərdən həyətə düşsünlər, onlarla oynamaq istəyirəm. -
Burada xahiş etməli nə var? - mən etirazımı bildirdim. -
Qoy onlar da çıxsın, sən də çıx. Əvvəllər olduğu kimi, istədiyin vaxt evə də gələ bilərsən. Görürsünüz, mister Nettlvik, oğrunu özünə dost kimi qəbul etməzsən, lakin dost da dərhal oğru hesab olunmaz. Müfəttiş cavab vermədi. Elə bu an parovozun kəskin fit səsi eşidildi. Cənubdan San-Rozarioya gələn qatar stansiyanın dar dəmir yoluna daxil olurdu. Mayor başını əyib, bir an diqqət kəsildi, sonra saata baxdı. Saat 10:35 idi. Qatar vaxtında gəlmişdi. Mayor hekayəsinə davam etdi: downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 2,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|