O.HENRİ
-
Beləliklə, Bob həmişə dəftərxanada olur, qəzet oxuyur, siqar
çəkirdi. Onun vəzifəsini başqa köməkçiyə tapşırmışdım, baş verən
hadisənin yaratdığı həyəcan da tədricən səngiməyə başlamışdı.
Bir dəfə, dəftərxanada Bobla ikimiz olanda o, birdən oturduğum
masaya yaxınlaşdı. Görkəmindən tutqun və yorğun olduğu hiss
olunurdu - o, adətən, bütün gecəni hindulardan qorunmaq üçün
keşikdə dayandığı vaxt, ya da naxıra təlim keçdikdən sonra belə
olurdu.
-
Tom, - o dedi, - düşdüyüm bu vəziyyət hindu dəstəsi ilə
təkbaşına döyüşməkdən, qırx mil ətrafda bir dama su olmadığı halda
uzanıb səhrada qalmaqdan daha ağırdır; amma eybi yox, dözərəm.
Sən ki məni tanıyırsan. Lakin heç olmasa, mənə bir işarə ver, heç
olmasa, de ki: “Bob, mən hər şeyi başa düşürəm”, o zaman mən çox
yüngülləşərdim.
Təəccübləndim.
-
Sən nə barədə danışırsan, Bob? - soruşdum. - özün bilirsən,
mən dağı belə yerindən oynadaram, təki sənə kömək edə bilim.
Amma vur məni öldür, heç nə anlamıram.
-
Yaxşı, oldu, Tom, - elə bunu deyib məndən aralandı, yenidən
başını qəzet və siqarla qatmağa başladı.
Yalnız məhkəmədən bir gün əvvəl gecə onun sözlərinin mənasını
anlaya bildim. Axşam yatağa uzandığım vaxt hiss etdim ki, yenə də
özümü pis hiss etməyə başlayıram - əsəb gərginliyi və
başgicəllənməsi hiss edirdim. Gecəyarıya yaxın yuxuya gedə bildim.
Oyandığım zaman idarənin dəhlizlərinin birində yarıçılpaq
vəziyyətdə dayandığımın şahidi oldum. Bob bir əlimdən, bütün ailə
üzvlərimi müalicə edən həkim o biri əlimdən tutmuşdu, Alisa isə
çiyinlərimi silkələyərək ağlayırdı. Məlum oldu ki, hələ axşam o,
məndən gizli həkim arxasınca adam göndərib. Həkim gəldiyi zaman
məni yataqda tapmadıq- lanndan hər tərəfi axtarmağa başlayıblar.
-
Lunatizm, - həkim dedi.
Hamımız evə qayıtdıq və həkim lunatizmdən əziyyət çəkən
adamlann bəzən hansı qəribə işlər gördükləri barədə danışmağa
başladı. Gecə gəzintisindən sonra ara-sıra üşütmə hiss
386
downloaded from KitabYurdu.org
SAN-ROZARlOLU DOSTLAR
etdiyimdən, arvadım otaqdan çıxan kimi adyal götürmək üçün köhnə şkafin
qapısını açdım, elə bu vaxt orada gözümə nəsə dəydi. Adyalı şkafdan
çıxararkən yerə içi pulla dolu kisə düşdü
-
həmin kisə ki, onu oğurladığına görə sabah səhər Bobu mühakimə edib
iş kəsəcəkdilər.
-
Lənətə gələsən səni, zınqırovlu ilan! O, bura necə düşüb?
-
bağırdım və yəqin, hamı anladı ki, həqiqətən də, mən təəccüblənmişəm
və özümdə deyiləm.
Bu zaman Bob, elə bil, yuxudan ayıldı.
-
Ay səni, bədbəxt yatağan! - o, yenə də əvvəlki Boba çevrilmişdi. -
Onu sən bura qoyubmuşsan. Mən özüm gördüm sən necə seyfi açıb kisəni
götürdün, sonra da arxanca düşdüm. Bax elə bu pəncərədən kisəni şkafda
gizlədiyinin də şahidi oldum.
-
Bəs ay qoyunbaş, ay gic, niyə deyirdin ki, pullan sən oğur-
lamısan?
-
Axı bütün bunları yuxulu halda elədiyini bilmirdim, - Bob
soyuqqanlı tərzdə cavab verdi.
Mən onun Zilla və Cek yatan otağın qapısına zillənmiş baxışlarını
gördüm və Bob üçün “dostluq” kəlməsi altında nələri başa düşdüyü mənə
aydın oldu.
Mayor Tom yenidən susub pəncərəyə baxdı. Üzbəüz, Milli Maldarlıq
Bankının fasadını bəzəyən geniş güzgülü pəncərənin sarı pərdəsini kimsə
aşağı endirdi; günəş hələ o qədər də yüksəyə qalxmasa da, çətin ki onun
şüasından müdafiə olunmaq üçün belə ciddi tədbir görmək lazım gələydi.
Nettlvik qamətini düzəltdi. O, mayora səbirlə qulaq assa da, onun
söhbətinə xüsusi maraq göstərmirdi. Bu hekayənin məsələyə aidiyyəti yox
idi və əlbəttə, hadisələrin sonrakı gedişinə də təsir göstərə bilməzdi. Qərbin
bütün sakinləri, - müfəttiş düşünürdü, - son dərəcə həssas olduqlan üçün
əziyyət çəkirlər. Onlardan əsl iş adamı alınmaz. Onları, sadəcə, dostlarından
müdafiə etmək lazımdır.
-
Görünür, mayorun daha deyiləsi sözü yox idi. Əgər demiş olsa
belə, yenə də bu məsələ ilə bağlı heç nəyi dəyişə bilməyəcəkdi.
387
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
-
Bilmək istərdim, - müfəttiş dedi, - qiymətli kağızların oğur-
lanması məsələsinə birbaşa aidiyyəti olan nəsə əlavə etmək istəyi
rsinizmi?
-
Oğurlanmış qiymətli kağızlar barədə, ser? - mayor Tom
birdən oturduğu kreslodan çevrildi və onun mavi gözləri düz
müfəttişin üzünə dikildi. - Bununla nə demək istəyirsiniz, ser?
O, dbindən rezin qaytanla çəkilib bərkidilmiş, səliqə ilə
düzəldilmiş kağız bağlamanı çıxarıb Nettlvikin qarşısına tulladı və
ayağa qalxdı.
-
Bütün kağızlar buradadır, ser, sonuncu səhmlərə və istiq-
razlara kimi. Siz nağd pullan saydığınız zaman onlan veksel
qovluğundan götürmüşdüm. Xahiş edirəm, yoxlayın ki, özünüz də
əmin olasınız.
Mayor qapını örtüb bankın əməliyyat otağına keçdi. Nettlvik
çaşmış, təəccüblənmiş və acıqlı halda ağır-ağır onun ardınca getdi.
Hiss edirdi ki, nəinki onu ələ salıblar, eyni zamanda hansısa çətin və
onun üçün anlaşılmaz olan bir oyunda ondan piyada kimi istifadə
ediblər. Deməli, onun rəsmi mövqeyinə ehti- ramsızlıq göstəriblər.
Lakin yapışmaq üçün ələ gələsi heç nə yox idi. Baş verənlər barədə
rəsmi hesabat yazmaq mənasız olardı. Və içindəki hansısa hiss
müfəttişə bu iş barədə indi bildiyindən artıq bir şey öyrənməyin
mümkün olmayacağını söyləyirdi.
Nettlvik qeyri-ixtiyari, laqeyd bir halda mayorun ona təqdim
etdiyi kağızları yoxlayıb hamısının siyahı üzrə düzgünlüyünə əmin
olduqdan sonra qara portfelini götürdü və vidalaşmaq üçün ayağa
qalxdı.
-
Hər halda, deməliyəm ki, - o, acıqla mayor Kinqmenə
baxaraq eynəyini panldada-panldada dedi, - sizin hərəkətiniz, məni
aldatmaq üçün etdiyiniz səy, onun mənasını izah etmək istəməsəniz
də, nə işgüzar adama layiq bir addım, nə də zarafat təsiri bağışladı.
Şəxsən mən bu cür hərəkətləri anlamıram.
Mayor Tom ona aydın və şəfqətli baxışlarla nəzər saldı.
-
Oğlum, - o dedi, - çöllərdə və kanyonlarda, kollar arasında elə
hadisələr baş verir ki, siz onları anlaya bilməzsiniz. Amma hər halda,
icazə verin, boşboğaz qocanın cansıxıcı heka-
388
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |